Η Frontex ζητά την τιμωρία της Ελλάδας: Τα σενάρια μετά την άρνηση συμμόρφωσης των Αρχών

Η Frontex εμφανίζεται τόσο «απογοητευμένη» από τις επανειλημμένες απωθήσεις μεταναστών εκ μέρους της Ελλάδας που εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να κινήσουν πειθαρχική διαδικασία κατά της Αθήνας – σύμφωνα με όσα δήλωσε αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής στο Politico και στη Welt.

Ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων του οργανισμού, Jonas Grimheden, ο οποίος κάνει συστάσεις στο διοικητικό του συμβούλιο, δήλωσε ότι η συμπεριφορά της Ελλάδας αφήνει στη Frontex δύο επιλογές: να αναστείλει την αποστολή της ή να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας.

Ο Grimheden τόνισε, ωστόσο, ότι η διακοπή των εργασιών δεν θα εξυπηρετούσε την αποστολή της Frontex, καθώς δεν θα πρέπει να σταματήσει η εποπτεία επί της ελληνικής κυβέρνησης.

«Αν η Frontex φύγει από την Ελλάδα, δεν θα υπάρχει πλέον κανένας τρόπος να μάθουμε πώς αντιμετωπίζουν οι Αρχές τους μετανάστες», υποστήριξε. «Ο οργανισμός διασφαλίζει την παρακολούθηση και τη διαφάνεια», κάτι που σημαίνει πως θα πρέπει να κληθεί η Επιτροπή να αναλάβει δράση – καθώς οι Βρυξέλλες ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για τη στήριξη των συνόρων της Ελλάδας.

«Πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους τιμωρία. Η ίδια η Επιτροπή είναι σε θέση να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει εναντίον ενός κράτους μέλους», δήλωσε ο Grimheden, τονίζοντας πως «η Frontex δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα μόνη της».

Πρότεινε, μάλιστα, η Επιτροπή να συνδέσει την πρόοδο της Ελλάδας όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών με την πρόσβασή της σε κονδύλια. Σε ένα πιο ακραίο σενάριο, εάν η Αθήνα συνεχίσει να αποφεύγει τις ευθύνες της έναντι των μεταναστών, η Επιτροπή θα μπορούσε να κινήσει νομική διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ.

Οι παρατηρήσεις του Grimheden έρχονται έπειτα από τις απειλές για περικοπή των κονδύλιων που αφορούν τα σκάφη της ακτοφυλακής – εκτός εάν η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόσει βασικές συστάσεις για τη μεταναστευτική πολιτική.

«Η Ελλάδα παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημά μας»

Υπενθυμίζεται πως τον Μάιο του 2023 η ΕΕ κάλεσε την Ελλάδα να διερευνήσει ισχυρισμούς για εγκατάλειψη μεταναστών στη θάλασσα, καθώς και για απελάσεις.

Η Ελλάδα έχει επί του παρόντος 13 ανοικτές υποθέσεις σχετικά με φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορούν μετανάστες – ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών σε όλο το μπλοκ. Το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο των 56 ανοικτών υποθέσεων του Frontex αφορούσε τη χώρα.

«Η Ελλάδα παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημά μας όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Grimheden, ο οποίος είχε προτείνει την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα λόγω παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων – κάτι που μπορεί να κάνει βάσει του άρθρου 46.

Εάν ο οργανισμός αναστείλει την αποστολή του, ωστόσο, αυτό θα σήμαινε την απόσυρση πλοίων, συνοριοφυλάκων και αεροσκαφών από έναν από τους πιο πολυσύχναστους μεταναστευτικούς διαδρόμους στην Ευρώπη. Η Frontex έχει δηλώσει προηγουμένως στο Politico ότι είχε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις στην Ελλάδα – με πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση που αυτές αγνοηθούν.

Ακόμη δύο παιδιά νεκρά μετά την επέμβαση του Λιμενικού

Στο πιο πρόσφατο περιστατικό της 3ης Απριλίου, τουλάχιστον επτά μετανάστες, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, έχασαν τη ζωή τους όταν η βάρκα τους βυθίστηκε κοντά στο ελληνικό νησί της Λέσβου μετά την επέμβαση της Ελληνικής Ακτοφυλακής, σύμφωνα με καταγγελία που έλαβε η Frontex.

Ο οργανισμός έχει ξεκινήσει έρευνα και επί του παρόντος συγκεντρώνει φωτογραφικά και βιντεοσκοπημένα αποδεικτικά στοιχεία και μαρτυρίες επιζώντων, ενώ απευθύνεται σε Έλληνες αξιωματούχους για σχόλια.

Αξιωματούχος της ελληνικής ακτοφυλακής δήλωσε ότι η καταγγελία προέρχεται από έναν από τους 23 διασωθέντες μετανάστες, ενώ υποστήριξε πως η βάρκα ήταν γεμάτη με ανθρώπους, με αποτέλεσμα να ανατραπεί.

Οι περισσότερες από τις ανοιχτές υποθέσεις ωστόσο σχετίζονται με τις φερόμενες αναγκαστικές απομακρύνσεις χιλιάδων ανθρώπων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως επαναπροώθηση, είναι παράνομη σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και το διεθνές δίκαιο.

Τον Ιανουάριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε τις ελληνικές αρχές ένοχες για τη διενέργεια συστηματικών επαναπροωθήσεων μεταναστών και για την παραβίαση της νομοθεσίας περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διαδικασία αυτή.

«Το ανθρωπιστικό έργο της ελληνικής ακτοφυλακής είναι αδιαμφισβήτητο και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο αναγνωρίζεται ευρέως με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε στο Politico ο εκπρόσωπος Τύπου του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος Νικόλαος Αλεξίου.

«Σε περίπτωση πιθανών αποκλίσεων από την απαιτούμενη συμπεριφορά, ενεργοποιούνται εσωτερικοί μηχανισμοί έρευνας και παρακολούθησης, ανεξάρτητα ή παράλληλα με τις δικαστικές διαδικασίες ή τις έρευνες που διεξάγονται από άλλες αρμόδιες αρχές. Η ελληνική ακτοφυλακή συνεργάζεται πλήρως με αυτές τις αρχές».

Σημειώνεται πως σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Παύλος Μαρινάκης απάντησε σε προηγούμενο δημοσίευμα του Politico, υποστηρίζοντας πως η Frontex δεν έχει διατυπώσει επισήμως καμία απειλή για περικοπή της χρηματοδότησης στην Ελλάδα.

«Η χώρα μας είναι αυτή που προστατεύει τα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης στη συντριπτική πλειονότητα των αφίξεων», είπε. «Σε κάθε περίπτωση, η Frontex διερευνά όλες τις καταγγελίες, ακόμη και αυτές που προέρχονται από ανεπιβεβαίωτες πηγές».