Συνέντευξη: Κατερίνα Αντωνιάδου: “Στο άγνωστο είμαστε ελεύθεροι”

Η Κατερίνα Αντωνιάδου συμμετέχει φέτος στη θεατρική παράσταση “Χόρεψέ με, πατέρα”, πλάι στον Γιώργο Αρμένη, όπου καλούνται οι δυο τους να υποδυθούν μια κόρη σε υστερία και έναν πατέρα με άνοια αντίστοιχα.

Όπως εύκολα κανείς αντιλαμβάνεται, αποτελεί πρόκληση να φροντίζεις έναν άρρωστο γονιό, ειδικά όταν η ασθένειά του του “παίρνει” κομμάτια από τον εαυτό του, καθιστώντας τον διαφορετικό πλέον και οδηγώντας το παιδί του να τον αποκαθηλώσει και να του αφαιρέσει τις μυθικές διαστάσεις που τα παιδιά αυτομάτως από πολύ μικρή ηλικία δίνουν στους γονείς τους. Η απομυθοποίηση του γονιού, έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για μια διαδικασία αναπόφευκτη. Από τη στιγμή εκείνη κι έπειτα, οι δύο γενιές καλούνται να χτίσουν ουσιαστικά τη σχέση τους, γεφυρώνοντας τυχόν χάσματα, στον βαθμό πάντα του δυνατού, και αφιερώνοντας χρόνο να αφουγκραστούν ο ένας τον άλλον.

Με βάση αυτό, η Κατερίνα Αντωνιάδου κάνει λόγο για μια ήδη “κατεστραμμένη” σχέση πατέρα και κόρης, καθώς ο καθένας τους εκφράζεται αλλά δεν ακούει τον άλλον, σε ένα παιχνίδι επικοινωνίας χαμένο. “Δεν σε πιστεύω! Ένα παιχνίδι είναι αυτό που κάνεις!” φτάνει η κόρη να πει στον πατέρα της, και αυτό αποτελεί μόνο ένα δείγμα της θυελλώδους αλληλεπίδρασής τους. Θα καταφέρουν, άραγε, να συναντηθούν κάπου στη μέση;

Με μια ώριμη ματιά, η ηθοποιός μας μιλάει μεταξύ άλλων για την παράσταση, για την εποικοδομητική συνεργασία με τον Γιώργο Αρμένη, για την ελευθερία που της δίνει το θέατρο και για το ότι αποφεύγει να δώσει συμβουλές, πέρα από το να αφήσουμε ό,τι φοβόμαστε να γίνει πυξίδα μας, για να ανακαλύψουμε τελικά ότι ο φόβος είναι μια ψευδαίσθηση.

Το έργο πραγματεύεται το δύσκολο θέμα της άνοιας. Με ποια συναισθήματα έρχεστε αντιμέτωπη στις πρόβες και πώς τα δουλεύετε;

Το έργο δεν εστιάζει μόνο στην άνοια. Η άνοια βρίσκεται εκεί, μόνο ως εμπόδιο, στην ήδη κατεστραμμένη σχέση πατέρα και κόρης. Είναι το επιδερμικό πρόβλημα, με το οποίο θρέφονται και αποποιούμενοι των ευθυνών τους, δικαιολογούν το συναισθηματικό κενό, μέσα στο οποίο συμπλέουν απενοχοποιημένα. Στις πρόβες έρχομαι αντιμέτωπη με τον εαυτό μου. Η δουλειά που γίνεται αφορά στο κατά πόσο ειλικρινής και γενναιόδωρη είμαι μαζί του. Η διαδικασία της πρόβας δεν είναι εύκολη. Πρόβα δεν είναι κάνω αυτό, πάω από εκεί, κάθομαι παραπέρα, λέω αυτά, δείχνω λίγο στενοχωρημένη εδώ, κάνω τη χαρούμενη εκεί. Υπάρχεις σε ό,τι η στιγμή φέρει. Δεν προαποφασίζεις κάποιο συναίσθημα. Έχεις μια σκηνοθετική οδηγία και πάνω σε αυτή υπάρχεις ολοκληρωτικά. Δεν τα καταφέρνω πάντα, αλλά προς τα εκεί οδεύω. Έχω μάθει κάτι σημαντικό στην δουλειά αυτή: να έχω την πίστη ότι ο εαυτός μου είναι αρκετός. Δεν χρειάζεται να δείξω κάτι. Απλά να υπάρχω, παρατηρώντας με όλες τις αισθήσεις μου ανοιχτές. Είναι αρκετό.

Πώς είναι η συνεργασία με τον Γιώργο Αρμένη;

Τον Γιώργο Αρμένη τον γνωρίζω πολλά χρόνια. Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαι μαζί του. Τελείωσα τη σχολή του, έπαιζα παράλληλα με την σχολή σε έργα που ανέβαζε και πλέον είναι ένας άνθρωπος δικός μου. Τον ξέρω, τον νιώθω, τον αφουγκράζομαι. Είναι ωραία η συνεργασία μαζί του. Είναι υγιής. Δεν νιώθω την ανάγκη να του αποδείξω κάτι – να του αποδείξω αν είμαι καλή σε αυτό που κάνω, αν ανταπεξέρχομαι στις προσδοκίες του. Νιώθω ελεύθερη μαζί του. Δεν έχω ανασφάλεια να επιβεβαιώσω τον εαυτό μου. Ξέρει τι μπορώ να κάνω, ξέρω κι εγώ κι έτσι παύει να με απασχολεί ο εαυτός μου και μπορώ να εστιάζω στα ουσιώδη της διαδικασίας.

Θα λέγατε πώς το έργο είναι περισσότερο κωμωδία ή δράμα;

Το έργο δεν είναι κωμωδία, έχει όμως πολλά σημεία κωμικά. Δεν γίνεται αλλιώς. Η ίδια η ζωή φέρει όλες τις αποχρώσεις. Το χιούμορ είναι πηγή ζωής. Κι όταν αντλείται μέσα από δύσκολες καταστάσεις, παίρνει ακόμη μεγαλύτερη αξία. Γίνεται εσωτερική δύναμη. Είναι ευφυές να μπορείς να παίρνεις τον εαυτό σου και λίγο στην πλάκα – και πολύ μη σου πω. Είναι ωφέλιμο στις δύσκολες καταστάσεις να αντλείς το γέλιο. Όχι το χαμόγελο. Το γέλιο, την πλάκα, το αστείο. Έστω για λίγο, φεύγεις από αυτόν τον έρμο εαυτό, που τον τραβολογάς όλη την ώρα παραμάσχαλα, λες και αυτός είναι όλη η σπουδαιότητα του κόσμου.

Πώς και η επιλογή του τίτλου “Χόρεψέ με, πατέρα”;

Ο αρχικός τίτλος ήταν “Μνήμη – η ευφυΐα των χαζών”. Τελικά, “Χόρεψέ με πατέρα”. Αυτό το κάλεσμα για χορό δεν είναι άλλο από μια απεγνωσμένη προσπάθεια της κόρης για να αναγνωρίσει κάποιος τη σημαντικότητά της. Και αφού η ίδια δεν μπορεί να αναγνωρίσει αυτή τη σημαντικότητα, την ψάχνει στο οικείο πρόσωπο του πατέρα της.

Ποια η πρόκληση του να στηρίζεται το έργο σε δύο μόνο ηθοποιούς;

Άλλος ένας λόγος να βρίσκεσαι στη στιγμή, όπως είπα και προηγουμένως. Ο ένας έχει τον άλλον. Τίποτα άλλο. Η προσοχή σου πρέπει να είναι ολοκληρωτικά στον άλλον. Δεν έχεις περιθώρια να αναλωθείς στον εαυτό σου, στην εικόνα σου, στο φαίνεσθαι, στις ανασφάλειές σου. Ο άλλος είναι ο κόσμος σου όλος για τις επόμενες δυο ώρες της παράστασης. Μετά, μπορείς να εστιάσεις πάλι στη διογκωμένη μικρότητά του εαυτού σου.

Έχετε δουλέψει, εκτός από το θέατρο, στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Αν έπρεπε να διαλέξετε ένα από τα τρία, ποιο θα ήταν αυτό;

Το θέατρο, γιατί είναι ριψοκίνδυνο, γιατί νιώθω πιο ελεύθερη, γιατί δεν λογοδοτώ σε κανέναν για το συναίσθημά μου και για τις πράξεις μου.

Σας έχει ποτέ εκνευρίσει κάτι όσον αφορά την υποκριτική τέχνη; Έχετε σκεφτεί να τα παρατήσετε;

Με εκνευρίζει το σκορποχώρι, το μπάτε σκύλοι αλέστε, το χωράφι, το είδα φως και μπήκα. Δεν τα παρατάω ποτέ. Είναι στην φύση μου. Είναι φορές που νιώθω αδύναμη, που κλαίω, που απελπίζομαι. Είναι δύσκολο να βιοπορίζομαι μόνο μέσα από το θέατρο και κάθε τρεις μήνες να ψάχνω καινούργια δουλειά. Όμως, δίνω χώρο σε αυτά τα συναισθήματα, τα αποδέχομαι. Σηκώνομαι πάλι, ξανά και ξανά, και συνεχίζω τον δρόμο μου.

Τι θα συμβουλεύατε έναν ηθοποιό που κάνει τώρα τα πρώτα του βήματα στον χώρο;

Δεν έχω τόση πείρα για να δίνω συμβουλές αλλά, ακόμη κι αν είχα, πάλι δε θα έδινα. Κανείς δεν έχει ανάγκη συμβουλές, κανείς δεν τις ακούει – και καλά κάνει, κανείς δεν παρακινείται από συμβουλές. Θα πρότεινα οι φόβοι μας να γίνουν πυξίδα, για να ανακαλύψουμε φτάνοντας εκεί ότι φόβος δεν υπάρχει. Στο άγνωστο είμαστε ελεύθεροι.

Πληροφορίες παράστασης: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00, από 12 Οκτωβρίου, στο θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 13-15, Μεταξουργείο)