Τα μέτρα για την ακρίβεια στον νόμο 5082/2024

Με διατάξεις του νόμου 5082/2024 νομοθετούνται μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.

«Οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, πωλούν τα προϊόντα αυτά σε καθαρές τιμές, ήτοι χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το τρία τοις εκατό (3%) επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών».

Οι σχετικές διατάξεις έχουν ως εξής:

Νόμος 5082/2024 – ΦΕΚ τεύχος Α 9/19.01.2024
Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και άλλες επείγουσες διατάξεις

Άρθρο 38

Εξορθολογισμός και διαφάνεια τιμών

• Από τη 10η Ιανουαρίου 2024, για τα καταναλωτικά προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 5055/2023 (Α’ 161), δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους στους καταναλωτές για τρεις (3) μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία εφαρμόζεται η αύξηση τιμής.
• Για τις κατηγορίες προϊόντων που ορίζονται με την απόφαση της παρ. 8, οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν το λιανεμπόριο μειώνουν την αρχική τιμή, ήτοι την τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών, από την 1η Μαρτίου 2024. Η μείωση της αρχικής τιμής ισούται κατ’ ελάχιστον με το τριάντα τοις εκατό (30%) του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων ή άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το έτος 2023 επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.
• Οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, πωλούν τα προϊόντα αυτά σε καθαρές τιμές, ήτοι χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το τρία τοις εκατό (3%) επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών.
• Αρμόδιες αρχές για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση παράβασης των παρ. 1, 2 και 3 ορίζονται:
  α) η Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, και
  β) η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης.
• Οι αρχές της παρ. 4 δύνανται να:
  α) έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης,
  β) διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής, τον οποίο αφορά ο έλεγχος, ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, να εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους,
  γ) διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου,
  δ) αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις για τα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.
• Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου της παρ. 4, επιβάλλονται κυρώσεις σε βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει τις παρ. 1, 2 και 3, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, ως εξής:
  α) σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός της οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον,
  β) πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία της παρ. 5 του άρθρου 13α του ν. 2251/1994 (Α’ 191).
• Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου της παρ. 4, επιβάλλεται σε βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της παρ. 5.
• Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης δύνανται να εξειδικεύονται οι κατηγορίες των προωθητικών ενεργειών της παρ. 1, οι εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές της παρ. 2, οι κατηγορίες των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των παρ. 2 και 3, να καθορίζονται η διαδικασία του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων των παρ. 6 και 7, η κλιμάκωση των προστίμων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Με την ίδια απόφαση δύναται να μεταβάλλεται ο χρόνος έναρξης της ισχύος της παρ. 2.
• Η παρ. 1 ισχύει μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2024.

Άρθρο 39

Μέτρα για τον εξορθολογισμό των τιμών βρεφικού γάλακτος

Οι εταιρείες που εισάγουν, παράγουν και διανέμουν σε άλλες επιχειρήσεις τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, των περ. γ’ και δ’ της παρ. 2 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουνίου 2013 «για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους και για την κατάργηση της Οδηγίας 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των Οδηγιών της Επιτροπής 96/8/ΕΚ, 1999/21/ΕΚ, 2006/125/ΕΚ και 2006/141/ΕΚ, της Οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 41/2009 και (ΕΚ) αριθ. 953/2009» (L 181), επανακαθορίζουν τις τιμές πώλησης των ως άνω προϊόντων, από την 1η Μαρτίου 2024, ώστε να προκύπτει για την επιχείρηση μικτό κέρδος που δεν είναι μεγαλύτερο από το λειτουργικό της κόστος, στην οικεία κατηγορία προϊόντων, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαχειριστικής περιόδου, προσαυξημένο κατά επτά τοις εκατό (7%) επί των καθαρών πωλήσεων, αφαιρουμένων των εκπτώσεων, των πιστώσεων ή άλλων παροχών.

Αρμόδιες αρχές για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση παράβασης της παρ. 1 ορίζονται:

α) η Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, και
β) η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Οι αρχές της παρ. 2 δύνανται να:
α) έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης,
β) διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής, τον οποίο αφορά ο έλεγχος, ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους,
γ) διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου,
δ) αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.

Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου της παρ. 3, επιβάλλονται σε βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει την παρ. 1, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, κυρώσεις ως εξής:

α) σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός της οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον,
β) πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπονται στην παρ. 5 του άρθρου 13α του ν. 2251/1994 (Α’ 191).
Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου της παρ. 2, επιβάλλονται σε βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της παρ. 3.
Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης δύναται να τίθενται περιορισμοί στο ύψος του λειτουργικού κόστους ανά κατηγορία προϊόντων της παρ. 1, να καθορίζονται η διαδικασία του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων των παρ. 4 και 5, η κλιμάκωση των προστίμων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

Άρθρο 40

Επείγουσα αναβάθμιση των δυνατοτήτων της πλατφόρμας «e-katanalotis» για την υποστήριξη πρωτοβουλιών για την επαύξηση του ανταγωνισμού

Για την αναβάθμιση των δυνατοτήτων της ψηφιακής πλατφόρμας του «e-katanalotis» και τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των κρατικών πρωτοβουλιών για την επαύξηση του ανταγωνισμού των επιχειρήσεων σε κατηγορίες αγαθών που είναι απαραίτητες για την αξιοπρεπή διαβίωση του καταναλωτή ή που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση, επιτρέπεται η ανάθεση σύμβασης με τη διαδικασία του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), άπαξ, και μέχρι του ορίου της περ. β’ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016