Τράπεζες: Πως θα χρησιμοποιήσουν την πλεονάζουσα ρευστότητα

Προκειμένου να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα πλεονάζοντα κεφάλαια ύψους 8 δισ. ευρώ που έχουν συσσωρεύσει τη διετία -2023, εξετάζουν τις διαθέσιμες επιλογές τους οι συστημικές τράπεζες.

Στρατηγικής σημασίας καθίσταται η αξιοποίηση των πλεοναζόντων κεφαλαίων του κλάδου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για διατήρηση του ισχυρού momentum σε βάθος τριετίας, τις οποίες διατυπώνουν τα τέσσερα ιδρύματα στα στρατηγικά πλάνα που δημοσιοποίησαν για τα έτη 2024-2026. Μάλιστα, μετά την πλήρη ιδιωτικοποίησή τους, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί και με τη διάθεση του εναπομείναντος ποσοστού (18,4%) στην Εθνική τους επόμενους μήνες, ανοίγει ο δρόμος για πλήρη επαναφορά του εγχώριου τραπεζικού συστήματος στην πλήρη κανονικότητα.

Η διανομή μερίσματος στους μετόχους βρίσκεται στη πρώτη θέση των προτιμήσεων των τραπεζικών διοικήσεων για πρώτη φορά ύστερα από 16 συναπτά έτη. Ήδη από το περσινό έτος, και μετά την επίτευξη του στόχου για μείωση του δείκτη NPEs σε μονοψήφιο ποσοστό, οι διοικήσεις των τεσσάρων τραπεζών έχουν εξαγγείλει τη διανομή μερίσματος από 10% έως 30% το προσεχές καλοκαίρι από τα κέρδη του 2023.

Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, η απόφαση των τραπεζών για επιστροφή στη διανομή μερισμάτων –η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει ουσιαστικά την επιστροφή του κλάδου στην κανονικότητα– θα πρέπει να λάβει το πράσινο φως του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM). Παράλληλα με το μέρισμα –και αναλόγως του ποσοστού που θα τους επιτραπεί από τον Επόπτη να διανείμουν σε βάθος τριετίας– οι τραπεζικές διοικήσεις εξετάζουν και πρόσθετους τρόπους επιβράβευσης των μετόχων τους, όπως τα προγράμματα επαναγοράς μετοχών (share buyback).

Το υψηλό ποσοστό αναβαλλόμενης φορολογίας (DTC) συνιστά “αγκάθι”  για την επαναφορά των μερισμάτων, καθώς αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού των εγχώριων τραπεζών, η οποία βάσει νομοθεσίας αναμένεται να εξαλειφθεί σε βάθος 20ετίας, υπό την προϋπόθεση ότι οι τράπεζες δημιουργούν εσωτερικό κεφάλαιο μέσω της καθαρής κερδοφορίας τους.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο SSM διατηρεί χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών για το μέρισμα των τραπεζών, με την αγορά πάντως να προεξοφλεί τη διανομή από φέτος –ίσως σε μικρότερο ποσοστό από αυτό που έχουν προδιαγράψει κάποιες από τις τράπεζες. Εξάλλου, η ποιότητα κεφαλαίων που διατηρούν οι τράπεζες της Ευρωζώνης απασχολεί έντονα τη Φρανκφούρτη υπό την έννοια ότι η δημιουργία κεφαλαιακών αποθεμάτων –μαξιλαριών– κρίνεται ζωτικής σημασίας, προκειμένου να λειτουργήσουν ως ανάχωμα για ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Επόπτης προσπαθεί να διατηρήσει πιο συντηρητική στάση όσον αφορά τη μερισματική στρατηγική των εποπτευόμενων ιδρυμάτων.

Ταυτόχρονα, και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες δηλώνουν έτοιμες να αδράξουν επενδυτικές ευκαιρίες που τυχόν θα προκύψουν, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Αναλόγως των στρατηγικών τους προτεραιοτήτων, επικεντρώνονται σε ευκαιρίες ανάπτυξης του τομέα wealth management, των υπηρεσιών Fintech ή της ενδυνάμωσης της παρουσίας τους σε υπηρεσίες παραδοσιακής τραπεζικής σε χώρες του εξωτερικού.  Συγκεκριμένα:

Εθνική Τράπεζα

Καθαρά κέρδη 1,55 δισ. ευρώ ανακοίνωσε η Εθνική για το προηγούμενο έτος, ενώ το 2022 είχε καταγράψει κέρδη μετά φόρων ύψους 1,12 δισ. ευρώ. Σε επίπεδο τριετίας, η τράπεζα αναμένει διατήρηση της ισχυρής οργανικής κερδοφορίας της στα επίπεδα των 1,2 δισ. ευρώ χάρη στην ανάκαμψη των χορηγήσεων, τη διατήρηση του περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων και για το 2024 και της ισχυρής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Όσον αφορά στην επιβράβευση των μετόχων της, η τράπεζα σχεδιάζει διανομή μερισμάτων και προγράμματα επαναγοράς μετοχών σε βάθος τριετίας. Αυτό έχει δηλώσει ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, σχολιάζοντας τα ετήσια αποτελέσματα τα οποία, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, “ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις μας ακόμη και μετά την προς επάνω αναθεώρηση του περασμένου Αυγούστου”.

Τούτων δοθέντων, ο κ. Μυλωνάς επιβεβαίωσε ότι η τράπεζα θα προβεί σε αίτημα προς τον Επόπτη για έγκριση μερίσματος 25%-30% φέτος (από τα κέρδη του 2023). Κατόπιν, μόλις ξεκαθαρίσει και το τοπίο σχετικά με τη στρατηγική του ΤΧΣ για τη διάθεση του εναπομείνοντος μεριδίου 18% στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας, θα εξεταστεί μαζί με τον Επόπτη η δυνατότητα επαναγοράς μετοχών –την οποία ο κ. Μυλωνάς χαρακτηρίζει “θετική επιλογή” για την αξιοποίηση του πλεονάσματος κεφαλαίων.

Όσον αφορά σε άλλες επιλογές αξιοποίησης της ρευστότητας, η διοίκηση επιβεβαίωσε ότι εξετάζονται ευκαιρίες εξαγορών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και συνεργασιών με Fintechs, με στόχο την ενίσχυση της ψηφιακής παρουσίας της τράπεζας. Ο ίδιος, πάντως, υπογράμμισε: “Πρωταρχικός στόχος μας παραμένει η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου μας στην ελληνική αγορά”. Παρ’ όλα αυτά, η τράπεζα διερευνά ευκαιρίες για διεύρυνση του δανειακού της χαρτοφυλακίου στο εξωτερικό, μέσω της συμμετοχής σε κοινοπρακτικά δάνεια. Σημειώνεται ότι, το 2023, η τράπεζα κατέγραψε χορηγήσεις προς corporate εταιρείες του εξωτερικού άνω των 250 εκατ. ευρώ μέσω κοινοπρακτικών δανείων.

Eurobank

Τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 1,2 δισ. ευρώ, με τις δραστηριότητες στο εξωτερικό να συνεισφέρουν 37,3% στη συνολική κερδοφορία του ομίλου. Θυμίζεται ότι το 2022 η τράπεζα κατέγραψε κερδοφορία ύψους 1,174 εκατ. ευρώ, πάλι σε μεγάλο βαθμό χάρη στις διεθνείς της δραστηριότητες. Η διοίκηση της τράπεζας στοχεύει σε αύξηση του ποσοστού διανομής κερδών στο 50% το 2026 από τουλάχιστον 25% φέτος, χάρη στη λειτουργική κερδοφορία ύψους 1,5 δισ. ευρώ που βλέπει για το 2024 και 1,6 δισ. ευρώ για το 2026, όπως αποτυπώνεται στο business plan που δημοσιοποίησε για την 3ετία 2024-2026.

Κερδισμένη –και με το παραπάνω– έχει βγει η τράπεζα από τη διατήρηση, και την ενίσχυση, της διεθνούς της παρουσίας, με την Κύπρο να αποτελεί την κορωνίδα των επενδύσεών της στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σημειώνεται ότι η Eurobank δρομολογεί την αύξηση του ποσοστού της στην Ελληνική Τράπεζα, το οποίο αναμένεται να ανέλθει στο 55% μετά από τις εποπτικές εγκρίσεις, από 29% που είναι σήμερα. “Στόχος μας είναι να αυξήσουμε περαιτέρω το μερίδιό μας στην Ελληνική Τράπεζα”, επιβεβαίωσε με πρόσφατες δηλώσεις του ο CEO Φωκίων Καραβίας, αναφέροντας ότι μόνο από την Κύπρο ο Όμιλος αποκόμισε καθαρά κέρδη 346 εκατ. ευρώ το 2023. Συνολικά, οι δραστηριότητες του εξωτερικού –Κύπρος και Βουλγαρία– απέφεραν καθαρά κέρδη στη Eurobank 468 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας διψήφια άνοδο σε ετήσια βάση.

Η Κύπρος πρόκειται να αξιοποιηθεί ως πύλη εισόδου σε αγορές της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ινδία, με έμφαση στο wealth management. Ενδεικτικό της σημασίας που η Eurobank αποδίδει στις οικονομίες της Μέσης Ανατολής και επί του προκειμένου στην οικονομία της Ινδίας, είναι το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει διαδικασίες για τη δημιουργία γραφείου αντιπροσωπείας (rep office) στην Βομβάη –την επιχειρηματική πρωτεύουσα της χώρας–, το οποίο θα βρίσκεται υπό την ευθύνη του διευθύνοντος συμβούλου της Eurobank Κύπρου, Μιχάλη Λούη.

Alpha Bank

Με καθαρά κέρδη 611,3 εκατ. ευρώ έκλεισε το 2023 η Alpha Bank, έναντι κερδοφορίας 398 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Σε ορίζοντα τριετίας, ο CEO της τράπεζας, Βασίλειος Ψάλτης, ήταν σαφής κατά την παρουσίαση των ετήσιων αποτελεσμάτων: “Η αυξητική τάση που βλέπουμε στα κέρδη της επόμενης τριετίας μας γεμίζει αισιοδοξία για την επιστροφή στη διανομή μερισμάτων”. Έως το 2026, η τράπεζα εκτιμά ότι θα έχει συσσωρεύσει πλεονάζοντα κεφάλαια της τάξεως των 1,5 δισ. ευρώ, μετά μάλιστα την αφαίρεση του μερίσματος που έχει προϋπολογίσει. Τα μερίσματα αυτά, όπως εξήγησε ο CEO, μπορεί να έχουν διάφορες μορφές, όπως μετρητά ή επαναγορές μετοχών (share buybacks).

“Είμαστε περήφανοι για την πρόοδο που σημειώσαμε το 2023, καθώς κατορθώσαμε να επιταχύνουμε την επίτευξη των στρατηγικών μας στόχων”, υπογράμμισε ο κ. Ψάλτης εξαγγέλλοντας τη διανομή μερίσματος 25% κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση το διάστημα 2024-2026, ενώ για το τρέχον έτος επανέλαβε τη δέσμευση για διανομή 5 σεντς ανά μετοχή από τα κέρδη (20%) του 2023 υπό την αίρεση της έγκρισης του Επόπτη. “Η αυξητική τάση που βλέπουμε στα κέρδη της επόμενης τριετίας μας γεμίζει αισιοδοξία για την επιστροφή στη διανομή μερισμάτων”, είπε χαρακτηριστικά. “Είμαστε αποφασισμένοι να επιβραβεύουμε τους μετόχους μας, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για αυτό”, υπογράμμισε ο ίδιος.

Η τράπεζα διατηρεί παρουσία σε Ρουμανία και Κύπρο, προσβλέποντας σε ουσιαστική συνεισφορά στην καθαρή κερδοφορία του Ομίλου από τις δραστηριότητες στο εξωτερικό. Θυμίζεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο, η διοίκηση έκλεισε συμφωνία με τον ιταλικό κολοσσό Unicredit για συγχώνευση των θυγατρικών τους στη Ρουμανία –UniCredit Romania και Alpha Βank Romania. Στη νέα τράπεζα που θα προκύψει από τη συγχώνευση, η οποία θα αναδειχθεί στην τρίτη υψηλότερη θέση στη χώρα σε όρους ενεργητικού, η Alpha Bank θα διατηρήσει μερίδιο 9,9% επί του μετοχικού κεφαλαίου. Οι δύο πλευρές εκτιμούν ότι η συμφωνία θα αποδώσει σημαντικά οφέλη από τις δραστηριότητες bancassurance και wealth management από το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Η συναλλαγή βρίσκεται σήμερα σε στάδιο λήψης εγκρίσεων και ολοκλήρωσης του διπλού due diligence.

Ο κ. Ψάλτης έχει τονίσει, πάντως, ότι οι αβεβαιότητες στο μακροοικονομικό περιβάλλον παραμένουν και για τον λόγο αυτό η τράπεζα προνοεί για τη δημιουργία κεφαλαιακών μαξιλαριών από τα πλεονάζοντα κεφάλαια.

Τράπεζα Πειραιώς

Τα ισχυρότερα οικονομικά αποτελέσματα στην ιστορία της κατέγραψε η Τράπεζα Πειραιώς το 2023, αγγίζοντας τα 800 εκατ. ευρώ, έναντι 577 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. “Είμαστε πολύ περήφανοι για τις επιδόσεις του 2023”, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Χρήστος Μεγάλου σχολιάζοντας τα αποτελέσματα που εκπλήρωσαν και σε αρκετές περιπτώσεις ξεπέρασαν τις προβλέψεις της διοίκησης. Ισχυρές είναι οι εκτιμήσεις της διοίκησης και σε βάθος τριετίας, εκτιμώντας ότι η κερδοφορία ύψους 1 δισ. ευρώ θα διατηρηθεί

Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση δεσμεύεται για διανομή μερίσματος ύψους 10% από τα κέρδη του 2023, 25% από τα κέρδη του 2024 και 50% από τα κέρδη του 2025 και του 2026. Ερωτηθείς για το πού εδράζεται η αισιοδοξία της διοίκησης ότι θα είναι σε θέση να διανέμει τα μισά της κέρδη στους μετόχους μετά το 2025, ο κ. Μεγάλου εξήγησε ότι η τράπεζα υλοποιεί μέχρι σήμερα με συνέπεια το στρατηγικό της πλάνο, γεγονός που δημιουργεί ενισχυμένη βεβαιότητα για τη διατήρηση των ισχυρών ρυθμών κερδοφορίας της σε βάθος τριετίας. “Είμαστε πεπεισμένοι ότι θα διατηρήσουμε το ίδιο επίπεδο διανομής κερδών τα έτη 2025 και 2026 ως αποτέλεσμα της δημιουργίας κερδών και κεφαλαίων που αναμένουμε”, δήλωσε χαρακτηριστικά.

Με διαφορετικό τρόπο προσεγγίζει το άνοιγμα προς αγορές του εξωτερικού η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει ως όχημα τη Snappi –τη neobank που βρίσκεται στα σκαριά από το 2022 και αναμένεται να λάβει το “πράσινο φως” από τον Επόπτη τους προσεχείς μήνες. Με βάση το χρονοδιάγραμμα που δημοσιοποίησε πρώτη φορά η Πειραιώς κατά την παρουσίαση των ετήσιων αποτελεσμάτων της, το 2024 θα είναι “έτος Snappi”, ενώ το 2026 η Snappi θα διαθέτει 1 εκατομμύριο πελάτες και 150 συνεργασίες με εμπόρους σύμφωνα με το μοντέλο “embedded finance”. Σε επίπεδο εσόδων από προμήθειες και χρεώσεις, την τριετία 2024-2026 η τράπεζα βλέπει πρόσθετες εισροές 55 εκατ. ευρώ, οι οποίες θα προέλθουν από τις κάρτες, τις μεταφορές χρημάτων και τη Snappi.