Επερώτηση για την ασφυξία στον εμπορικό κόσμο και τον ΟΑΕΕ

Tα προβλήματα των επαγγελματιών και εμπόρων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και η βιωσιμότητα του Οργανισμού είναι στο επίκεντρο επίκαιρης επερώτησης που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΔΗΜΑΡ προς τους Υπουργούς Εργασίας, Οικονομικών, Υγείας και Δικαιοσύνης.
Στο κείμενο της ερώτησης αναφέρονται τα εξής: “Η παρατεταμένη και εντεινόμενη ύφεση στην οποία έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφώσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για το εμπόριο. Η δραματική μείωση στους τζίρους και η έλλειψη ρευστότητας έχουν οδηγήσει σε «λουκέτα» και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Ο ΟΑΕΕ παρουσιάζει σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας. Η βασική μέχρι σήμερα πηγή χρηματοδότησής του είναι οι εισφορές των ασφαλισμένων και η κρατική χρηματοδότηση. Η ραγδαία μείωση των εισροών προς τον Φορέα που είναι συνέπεια της συντριπτικής μείωσης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων καθώς και της μεγάλης αύξησης των ασφαλισμένων που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, έχουν φέρει σε απόγνωση τους ασφαλισμένους και θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του Οργανισμού. Η πρόσφατη (άρθρο 101 του Ν.4172/2013, ΦΕΚ 167/23/07/2013), μάλιστα, σύσταση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), όπου οι οφειλέτες απειλούνται με άμεση κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων, έχει προκαλέσει οργή και αγανάκτηση στον επιχειρηματικό κόσμο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της ΕΣΕΕ για το 2012, η πλειονότητα των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, δήλωσαν επιδείνωση της κερδοφορίας τους. Εντονότερο ήταν το φαινόμενο στις μικρές επιχειρήσεις, όπου σχεδόν οι 9 στις 10 δήλωσαν επενδυτική άπνοια, σε συνέχεια  αυτής που προηγήθηκε το 2011. Στον τομέα της απασχόλησης, από το 2010 έως τα μέσα του 2012 οδηγήθηκαν σε διακοπή εργασιών 100.000 επιχειρήσεις. Επίσης, ενώ στην περίοδο από το 1993 έως το 2008 είχαν δημιουργηθεί από το εμπόριο 245.115 θέσεις εργασίας, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (2008-2012) χάθηκαν συνολικά 153.210.
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της ΓΣΕΒΕΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2013 (για το α’ εξάμηνο), πάνω από 3 στις 4 επιχειρήσεις (75,4 %) καταγράφουν επιδείνωση της γενικής οικονομικής τους κατάστασης. Στα επί μέρους μεγέθη των επιχειρήσεων, επιδείνωση σημειώνεται στον κύκλο εργασιών για το 75,8 % των επιχειρήσεων, στη ζήτηση για το 74,6%, στη ρευστότητα το 81,7 %, στις παραγγελίες το 77,8%, στις επενδύσεις μείωση καταγράφει το 35,3% και στασιμότητα το 52,8%. Αρνητικά παραμένουν τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις που αφορούν την απασχόληση. Μάλιστα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 χάθηκαν 56.000 θέσεις μισθωτής απασχόλησης, ενώ για κάθε μια επιχείρηση που προσλαμβάνει στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν περίπου τρεις επιχειρήσεις που προχωρούν σε απολύσεις. Τέλος, σύμφωνα με την έρευνα, το 63,3% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις το β’ επόμενο εξάμηνο του 2013.
Συνέπεια αυτής της εξέλιξης, είναι τα ασφαλιστικά ταμεία να παρουσιάζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας σε σημείο που να απειλείται η βιωσιμότητά τους. Η σχέση είναι βαθιά αλληλένδετη: όταν επιχειρήσεις κλείνουν και οι ασφαλισμένοι αδυνατούν να καταβάλλουν τις εισφορές τους, τα Ταμεία στερούνται ρευστότητας για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεών τους. Έτσι το ασφαλιστικό μας σύστημα παύει να λειτουργεί διανεμητικά, στηριζόμενο στην αρχή ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν τις εισφορές από τις οποίες χρηματοδοτούνται οι τρέχουσες συντάξεις”.

Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ.
“Ο στόχος πρέπει να είναι διττός, δηλαδή και η βελτίωση της κατάστασης των ασφαλισμένων και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Οργανισμού. Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ., η οποία δεν δημιουργεί ταμειακό έλλειμμα και λογιστικές απώλειες στον Οργανισμό, βασίζεται στο τετράπτυχο:
Μηχανοργάνωση ΟΑΕΕ, μείωση της γραφειοκρατίας (απλούστευση εντύπων/αιτήσεων, λειτουργία συμβούλων για θέματα ασφάλισης και συντάξεων).
Δυνατότητα ρεαλιστικής τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τον Οργανισμό ρύθμισης των οφειλών τους, με κεφαλαιοποίηση (δηλαδή πάγωμα) των ληξιπρόθεσμων οφειλών και άμεση καταβολή των τρεχουσών, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης.
Κατάργηση των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης των οφειλών μέσω του ΚΕΑΟ. Οι υπηρεσίες του ΟΑΕΕ πρέπει να προσεγγίζουν τους ασφαλισμένους ως οιονεί «ασφαλιστικοί σύμβουλοι», καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εισφορο-διαρροή  είναι αδυναμία και όχι επιλογή.
Διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ασφαλισμένων του Οργανισμού στο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ανεξαρτήτως της ενδεχόμενης οφειλής τους, με άμεση θεώρηση των ατομικών ασφαλιστικών βιβλιαρίων υγείας.
Αποποινικοποίηση των οφειλών στον ΟΑΕΕ κατ’ αναλογία με ό,τι ισχύει στα υπόλοιπα Ταμεία ασφάλισης ελεύθερων επαγγελματιών (επιστημονικά επαγγέλματα), δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές.
Διασφάλιση των θεμελιωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων με διεύρυνση των ορίων και  επιμήκυνση των δόσεων που τίθενται ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης των ποσών οφειλής”.  

Μετά τα παραπάνω, επερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1)“Εξετάζετε το ενδεχόμενο κεφαλαιοποίησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και άμεσης επανέναρξης καταβολής των τρεχουσών εισφορών με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης;”
2)“Θα προβείτε σε νομοθετική ρύθμιση για αύξηση του ορίου των 20.000 ευρώ για συμψηφισμό οφειλών με ποσά συντάξεων και αύξηση του αριθμού των μηνιαίων δόσεων για παρακράτηση της σύνταξης λόγω οφειλών;”
3)“Με ποιο τρόπο σκοπεύετε να μειώσετε το χρόνο απονομής σύνταξης;“
4)“Θα υπάρξει άμεσα αποσύνδεση της καταβολής των εισφορών από τη θεώρηση των ατομικών βιβλιαρίων ασθενείας;”
5)“Εναλλακτικά, εξετάζετε θετικά το ενδεχόμενο να «ενεργοποιείται» για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη το δικαίωμα για παροχές ασθενείας, εφόσον έχουν καταβάλει τουλάχιστον μία εισφορά ανά εξάμηνο, όπως συμβαίνει με ασφαλισμένους άλλων ταμείων;”
6)“Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές, προτίθεστε να προβείτε σε αποποινικοποίηση των ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ;”
7)“Θα υπάρξει τροποποίηση, ώστε να αποκτήσουν δικαίωμα χορήγησης του επιδόματος ανεργίας και όσοι έχουν υπαχθεί σε διακανονισμό των οφειλών τους;”