«Εγκαταλυπημένες»: Μια Παράσταση που Συνδυάζει Χιούμορ, Ευαισθησία και Υπαρξιακή Αναζήτηση

Η παράσταση «Εγκαταλυπημένες» της Δάφνης Μαρκάκη έκανε την επίσημη πρεμιέρα της στο Θέατρο Δρόμος την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου, προσκαλώντας το κοινό σε ένα σκηνικό ταξίδι γεμάτο χιούμορ, αυτοσαρκασμό και βαθιά ευαισθησία. Τέσσερις γυναίκες ανεβαίνουν στη σκηνή και μοιράζονται σκέψεις, αναμνήσεις και υπαρξιακά ερωτήματα που αναδεικνύουν την ανάγκη για επικοινωνία, ενώ εξερευνούν τη θέση τους στον κόσμο.

Η σκηνοθετική και συγγραφική υπογραφή της Δάφνης Μαρκάκη προσδίδει στην παράσταση μία ιδιαίτερη αίσθηση αυθεντικότητας, αφού οι ίδιοι οι χαρακτήρες αναζητούν απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ύπαρξη, τον πόνο, την απώλεια και τη ζωή εν γένει.

Η Δάφνη Μαρκάκη, στη συνέντευξή της στην εφημερίδα Χ-τύπος, εξήγησε την έννοια του τίτλου «Εγκαταλυπημένες», τονίζοντας ότι η λέξη αποτυπώνει την ένταση της συναισθηματικής εγκατάλειψης και λύπης που βιώνουν οι χαρακτήρες. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι η παράσταση είναι αποτέλεσμα μιας «συνομιλίας» μεταξύ των ηθοποιών και της ομάδας δημιουργίας, με το τραπέζι να είναι το σύμβολο της συνεργασίας και της συντροφικότητας που αναπτύσσεται μέσα στην πρόβα.

Οι χαρακτήρες της παράστασης αναζητούν απαντήσεις σε υπαρξιακά ερωτήματα, ενώ η Δάφνη Μαρκάκη μοιράζεται και μια προσωπική της προβληματισμένη σκέψη: «Πώς γίνεται να περπατάμε πάνω στα ερείπια των δικών μας και των αγαπημένων μας;» Αυτή η ερώτηση είναι ενδεικτική της ουσίας του έργου, το οποίο δεν φοβάται να αγγίξει το δύσκολο, το αληθινό και το συναισθηματικά φορτισμένο.

Το έργο, που συνδυάζει χιούμορ και αυτοσαρκασμό με μια αίσθηση υπαρξιακής αγωνίας, είναι απόρροια της συνεχούς αναζήτησης του πώς μπορούμε να κατανοήσουμε και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας μέσα από το θέατρο. Η Δάφνη Μαρκάκη δηλώνει πως η παράσταση προσπαθεί να αναδείξει την ανάγκη του ανθρώπου για σύνδεση, χωρίς να καταφεύγει στην ναρκισσιστική αρένα του σύγχρονου κόσμου.

Με την προσωπική της ματιά και την βαθιά γνώση του θεάτρου, η Δάφνη Μαρκάκη δημιουργεί ένα έργο που αν και φαίνεται γεμάτο ελαφρότητα, καταφέρνει να αγγίξει το κοινό με την ειλικρίνεια και την ανθρωπιά του.

Ο τίτλος της παράστασης «Εγκαταλυπημένες» είναι πολυσήμαντος. Πώς προέκυψε και τι σημαίνει για εσένα;
Οι λέξεις μέσα μου, λειτουργούν ως ήχοι πρωτίστως και αυτό καμιά φορά παρακάμπτει την ετυμολογία ή την ακριβή τους σημασία .
Η εγκατάλειψη, ας πούμε, έχει τόσο βαρύ φορτίο σαν έννοια που είναι σαν κάτι να λείπει από τα έγκατα σου.
Και όταν κάτι τόσο μεγάλο λείπει, είναι εξίσου μεγάλη και η λύπη.
Και τελικά τί όνομα δίνεις σε κάποιον ,που όχι μόνο είναι εγκαταλελειμμένος αλλά  αυτό έχει αφήσει και ανεξίτηλο, αποτύπωμα πάνω του;

Το έργο συνδυάζει χιούμορ, αυτοσαρκασμό και ευαισθησία. Πόσο δύσκολη ήταν η ισορροπία αυτών των στοιχείων στο κείμενο και στη σκηνοθεσία;
Φαντάζομαι ότι το αποτέλεσμα οποιαδήποτε διαδικασίας , έχει να κάνει με τα υλικά που την δημιουργούν.
Τα υλικά αυτής της παράστασης είναι η Γιώτα, η Κατερίνα, η Χριστίνα, εγώ κι η συνάντησή μας σε αυτό το μεγάλο Παρόν.
Κι εμείς είμαστε μάλλον, όλα αυτά τα στοιχεία μαζί και ταυτόχρονα.
Άρα ό,τι προέκυψε, ήρθε αν όχι εύκολα, σίγουρα όμως ειρηνικά.

Η παράσταση βασίζεται σε κείμενα δικά σου αλλά και σε ιδέες όλης της ομάδας. Πώς διαμορφώθηκε αυτή η διαδικασία;
Δεν θα ακουστεί πολύ δόκιμο αυτό αλλά προέκυψε με πολύ φαγητό. Όχι σε ποσότητα. Σε συχνότητα…
Είναι σημαντικό να περιμένεις κάποιον σπίτι σου. Να σκέφτεσαι τί θα τον κεράσεις. Τί έχεις να του προσφέρεις για να νιώσει ότι τον περίμενες και ότι τον καλοδέχεσαι.
Και μετά, γύρω από ένα τραπέζι, μιλάτε ξανά και ξανά και η προσφορά συνεχίζεται σε πολλαπλό επίπεδο πια.
Δεν είναι τυχαίο που στο θέατρο ξεκινάμε πάντα ,”με τραπέζι”.
Υποτίθεται πως εκφράζει την περίοδο συζήτησης που εκκινεί τις περιόδους των προβών.
Θα μπορούσαμε να το αποκαλούμε  “καρέκλες”.
Αλλά λέμε τραπέζι γιατί μάλλον οι πρόβες πάνε καλύτερα όταν πάνω στο συγκεκριμένο έπιπλο, εκτός από κείμενα, ιδέες και προτάσεις υπάρχει και ένα φρεσκοψημένο κέικ.

Οι χαρακτήρες αναζητούν απαντήσεις σε υπαρξιακά και καθημερινά ερωτήματα. Υπάρχει κάποιο ερώτημα από την παράσταση που σε έχει προβληματίσει ιδιαίτερα προσωπικά;
“Πώς γίνεται να περπατάμε πάνω στα ερείπια των δικών μας και των αγαπημένων μας;
Των πρώην αγαπημένων μας; (Δεν πειράζει, θα βρούμε καινούργιους..)
Σαν να μην τα βλέπουμε;
Σαν να μην τα βλέπουμε.”

Τι σε ενέπνευσε να γράψεις αυτή την ιστορία και τι μηνύματα θέλεις να περάσεις στο κοινό;
Μια Τετάρτη, έτσι στα ξαφνικά, συνειδητοποίησα ότι είμαι πλήρως αναλώσιμη.
Μια κι εγώ δένομαι αθεράπευτα, δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό.
Και εξίσου ξαφνικά κατάλαβα, ότι όλοι είμαστε ωμά αναλώσιμοι. Γι’ αυτό και η τεράστια αγωνία μας να υπηρετήσουμε αυτό το σύγχρονο αφήγημα του : Ζήσε το τώρα, μόνο αυτό έχεις ,μόνο εσένα έχεις ,να σε αγαπάς!
Μου προκαλεί τρόμο αυτό το μοτίβο που ακούγεται πια όπου κι αν στραφείς.
Κι αν προσπαθώ κάτι να πω ή μάλλον να πούμε, σε αυτήν την παράσταση είναι ότι ο κόσμος δεν αντέχεται να είναι μια ναρκισσιστική αρένα .
Ας είναι ένα μικρό μπλε λουλουδάκι, ένα μη με λησμόνει.

Πώς είναι να σκηνοθετείς και να παίζεις ταυτόχρονα σε μια παράσταση; Ποιες είναι οι προκλήσεις αυτού του διπλού ρόλου;
Είναι γνωστό το πόσο λάθος είναι αυτός ο διπλός ρόλος.
Είσαι ένας αβοήθητος ηθοποιός και ταυτόχρονα ένα εξωτερικό μάτι που αλληθωρίζει ελαφρώς.
Τουλάχιστον σε αυτή την παράσταση έχω τον μικρότερο ρόλο, γεγονός που μου έδωσε την πολυτέλεια να την παρατηρώ σχεδόν αποκλειστικά απ’ έξω.

Ο χαρακτήρας που υποδύεσαι έχει στοιχεία από εσένα; Πόσο προσωπική είναι αυτή η παράσταση για σένα;
Ευτυχώς ή δυστυχώς, όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή τα προσεγγίζω προσωπικά.
Δεν ξέρω να εφαρμόζω την μη εμπλοκή ή την ασφαλή απόσταση.
Επιπλέον, οι χαρακτήρες σε αυτήν την παράσταση είναι οι δικοί μας .Και των τεσσάρων.
Όχι απλά “βασισμένοι σε αληθινά γεγονότα”, εμείς, εδώ μπροστά σας, με σάρκα και οστά.
Το μόνο που προτίμησα, είναι τις πολύ δικές μου λέξεις και σκέψεις ,αυτές που με πνίγουν πιο πολύ, να μην τις πω εγώ .Να μεταβολιστούν και αναγεννηθούν μέσα από φωνές που μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες μεν αλλά διαφέρουν οι χροιές και οι εσωτερικές μας ταχύτητες δε.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στη διαδικασία των προβών και ποια η πιο ευχάριστη στιγμή;
Ήταν ίσως η ανάγκη να γίνει ακρόαση για να βρεθεί το τέταρτο μέλος.
Δεν ήξερα τί να περιμένω και αναρωτιόμουν ποιο θα ήταν αυτό το χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου που θα τον συναντούσα για λίγες στιγμές, αλλά αμέσως μετά θα έπρεπε να τον εμπιστευτώ απόλυτα.
Κι ήταν παραπάνω από ευχάριστο, σχεδόν συγκινητικό, να βρίσκομαι τελικά σε αυτήν την ακρόαση, ανάμεσα σε πολλά κορίτσια που ήταν πλήρως συντονισμένα στη θλίψη τους. Όχι φυσικά ότι βρίσκω ευχάριστη μια διάχυτη θλίψη αλλά τουλάχιστον εάν συντονιστούμε και πάρουμε μυρωδιά του τί στ’ αλήθεια νιώθουμε , έτσι συλλογικά και μετωπικά, θα προσπαθήσουμε και να το αντιμετωπίσουμε.

Υπήρξε κάποια σκηνή ή στιγμή στις πρόβες που σε συγκίνησε ιδιαίτερα;
Μέσα στο πλαίσιο προετοιμασίας αυτής της παράστασης και ήδη από το καλοκαίρι, τραβούσαμε μικρά στιγμιότυπα από τις ζωές μας που κατά τη γνώμη μας συνδέονταν με τον τίτλο και κατόπιν τα φτιάχναμε σαν μικρά τρέιλερ που βασίζονταν στην πραγματική μας πραγματικότητα.
Μας συνέβαινε δηλαδή κάτι, ή βρισκόμασταν συναισθηματικά σε μια στιγμή που παρέπεμπε σε αυτό που προετοιμάζαμε. Κι αν είχαμε το χρόνο και την ψυχραιμία, το τραβούσαμε με το κινητό, έτσι χαζά και αφτιασίδωτα.
Ώρες ώρες λοιπόν, οι στιγμές μας ταυτίζονταν και συνδέονταν με ένα νήμα που μας εξέπληττε και μας τις ίδιες.
Όχι μόνο δηλαδή δεν είμαστε νησιά, αλλά έχουμε και ρίζες που ενώνονται κι ας μην τις βλέπουμε.

Αν έπρεπε να περιγράψεις την παράσταση με τρεις λέξεις, ποιες θα ήταν αυτές και γιατί;
Κορίτσια, Μπαλόνια, Poppers.
Είναι και τα τρία πολύχρωμα αλλά εύθραυστα, σκάνε εύκολα άμα τα πιέσεις.

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με το θέατρο και τι σε οδήγησε σε αυτή την καλλιτεχνική διαδρομή;
Ξεκίνησα ως κλασσική χορεύτρια και χορογράφος και υπήρξα αρκετά χρόνια στο εξωτερικό, ως σολίστ.
Σε μια παράσταση που χορογράφησα στα πολύ πολύ νιάτα μου, τόλμησα να βάλω μια λέξη να αρθρώνεται υπό δύσκολες συνθήκες.
Ήταν τόσο απρόσμενη η δυσκολία να βάλω φωνή στην ιστορία αλλά και η ανακούφιση όταν βρήκα το κουράγιο να το κάνω, που κατάλαβα ότι υπάρχει ένας τεράστιος κόσμος αφήγησης και τουλάχιστον για μένα ,το σώμα δεν μου ήταν πια αρκετό.
Επιστρέφοντας λοιπόν στην Ελλάδα, παράλληλα με το χορό που συνέχιζα ενεργά, ξεκίνησα και σπουδές υποκριτικής.
Κι ήταν ακαριαίος έρωτας.

Ποιοι δημιουργοί ή παραστάσεις σε έχουν επηρεάσει περισσότερο ως σκηνοθέτιδα και ηθοποιό;
Θα διαλέξω λίγες στιγμές…
Να παρακολουθώ τον αδελφό μου σε έναν υπέροχο Σπάρτακο σε χορογραφία Renato Zanella, στην Όπερα της Βιέννης.
Πάλι τον αδελφό μου να χορεύει στην Όπερα της Μπρατισλάβα μια υποβλητική και ευφυή χορογραφία του Jiří Kylián.
Μια μοναχική βραδιά στο Ηρώδειο, που συνάντησα για πρώτη φορά την μαγεία του Jean-Christophe Maillot κι αργότερα είχα την τύχη να με χορογραφήσει στη Γερμανία.
Πρόβες με τη Ρόζα Προδρόμου στο Παλιό Ελαιουργείο και να τη βλέπω να αναφλέγεται αυτοσχεδιάζοντας, πάνω σε μια τσιμεντένια ταράτσα.
Ο Δημήτρης Ήμελλος, πάλι σε μια ταράτσα, να διδάσκει πώς γεμίζεις ολόκληρος αφρούς από σαπουνάδες κι έρωτα, αν θες να γίνεις η Πλύστρα του Λοτρέκ.
Το GUNS!GUNS!GUNS! των blitz, η μόνη παράσταση που πήγα μόνη μου και έκλαιγα μόνη μου σε όλη τη διάρκεια της και θυμάμαι ακόμη τη γεύση της.
Η γιαγιά Λουκία, που ήταν καθισμένη σε μια κουνιστή πολυθρόνα για όλα της τα χρόνια ως γιαγιά, μου χάριζε ψεύτικες πέρλες σε τσαλακωμένα αλουμινόχαρτα μεταμορφώνοντας τες στους θησαυρούς της παιδικής μου ηλικίας και που μου είπε μια ιστορία όλη κι όλη.
Την ξεκίνησε όταν την πρωτογνώρισα και τελείωσε χρόνια αργότερα, μόνο και μόνο επειδή πέθανε.

Πιστεύεις ότι το σύγχρονο ελληνικό θέατρο δίνει αρκετό χώρο σε νέες και πειραματικές φωνές;
Νομίζω πως ναι. Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι οι φωνές συνήθως ανήκουν και σε ένα ολόκληρο σώμα και πολύ πιθανόν το σώμα αυτό να μένει και σε ένα σπίτι με ενοίκιο με ντουλάπια για τρόφιμα και ούτω καθεξής.
Αν θες δηλαδή να ασχοληθείς με το θέατρο επαγγελματικά στη σύγχρονη Ελλάδα, φρόντισε να τα πηγαίνεις καλά με τους γονείς σου, τη συγκατοίκηση γενικότερα και να μην πεινάς συχνά.

Υπάρχουν άλλα θεατρικά ή καλλιτεχνικά πρότζεκτ που σχεδιάζεις μετά τις «Εγκαταλυπημένες»;
Δεν έχω ιδέα. Ως ηθοποιός, είσαι πάντα σε αυτή την αμήχανη θέση να θες τόσο πολύ αυτό που κάνεις αυτήν την περίοδο να πηγαίνει καλά και να είναι υπέροχο και ό,τι καλύτερο σου έχει συμβεί και και και, και ταυτόχρονα να σκέφτεσαι, ωχ! κι όταν τελειώσει, τί;
Θα ήθελα να μην σταματήσει η ροή και να μπορώ να ξημεροβραδιάζομαι στο θέατρο.