Εορτολόγιο: Ύψωση του Τιμίου Σταυρού – Ποιοι γιορτάζουν σήμερα

Γιορτάζουν όσοι ονομάζονται Θεοκλής, Θεοκλέας, Θεόκλεια, Σταύρος, Σταυριανός, Σταύρακας, Σταυράκιος, Σταυρής, Σταυράκης, Σταυρούλα, Σταυριανή, Σταυρίνα, Σταυρία.

Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού συνδέεται με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα τόσο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας όσο και του Χριστιανισμού. Συγχρόνως όμως αναφέρεται στη Σταύρωση και τον Θάνατο του Κυρίου που ουσιαστικά υπήρξε η πρώτη Ύψωση του Τιμίου Σταυρού με σταυρωμένο αυτόν τον Ίδιο τον Ιησού Χριστό. Γι΄ αυτό και η σημερινή ημέρα τιμάται με αυστηρή νηστεία. Εξ άλλου το Ευαγγέλιο που διαβάζεται κατά την Θεία Λειτουργία είναι το ίδιο που διαβάζεται την Μεγάλη Παρασκευή.

Με την καθιέρωση της εορτής της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού διαιωνίζεται στο διηνεκές η επαλήθευση του ψαλμικού στίχου: ¨υψωθήσομαι εν τοις έθνεσιν, υψωθήσομαι εν τοις λαοίς¨(ψαλμ. 45,11). Και πράγματι υψώθηκε ο Ιησού διότι σταυρώθηκε σε μέρος υψηλόν και επηρμένον, ώστε να είναι ορατός από όλο το πλήθος των ανθρώπων.

Υψώθηκε ο Χριστός, διότι γνωστοποιήθηκε και κηρύχθηκε σε ολόκληρη την οικουμένη όχι μόνο η Σταυρωσή Του, αλλά και η Ανάστασή Του διά των μαθητών και Αποστόλων Του.

Υψώθηκε ο Κύριος διότι ύψωσε διά της σταυρικής Του θυσίας την ανθρώπινη φύση στο ύψος της θεώσεως. Αυτή είναι η πρώτη ύψωση του Τιμίου Σταυρού που έγινε μέσα σε θλίψη και οδύνη μεγάλη στο Γολγοθά.

Αλλά διά του Σταυρού ο διάβολος κατατροπώνεται, η αμαρτία λύεται, ο Άδης σκυλεύεται, ο Χριστός ανίσταται, ο θάνατος καταργείται και η ανθρώπινη φύση διά του προσώπου του Ιησού κάθεται πλέον εκ δεξιών του Πατρός και μπορούμε πλέον να λέμε ότι πάσα ευλογία μέσω του Σταυρού προήλθε και προέρχεται στην κτίση.

Επομένως ο Σταυρός είναι η φανέρωσις του Χριστού μέσα στον κόσμο, για τούτο η εκκλησία πανηγυρικά ψάλλει: ¨ιδού γαρ ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω ¨.

Το 326 μ.Χ. όμως ένα χρόνο μετά την Α΄Οικουμενική Σύνοδο η Αγία Ελένη πήγε στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει τον Θεό για τις νίκες και τις θριαμβευτικές επιτυχίες του υιού της και πρώτου χριστιανού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Τότε έβγαλε από την αφάνεια τα ιερά προσκυνήματα και έκτισε λαμπρούς ναούς.

Θέλησε να κτίσει λαμπρό ναό στο τόπο του Γολγοθά εκεί που σταυρώθηκε ο Χριστός.

Εκεί όμως πριν από 200 χρόνια ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αδριανός για να εμποδίσει τους Χριστιανούς να προσκυνούν τον ιερό τόπο είχε χτίσει ειδωλολατρικό ιερό αφιερωμένο στην Αφροδίτη.

Η Αγία Ελένη κατεδάφισε τον ειδωλολατρικό ναό ξεκαθάρισε τον τόπο κι έκτισε έναν χριστιανικό ναό. Αμέσως μετά αναζήτησε τον Τίμιο του Κυρίου Σταυρό και με την βοήθεια του Κυρίου τον βρήκε παραχωμένο μέσα στη γη.

Η Αγία Ελένη ανέσυρε τρεις σταυρούς

Η Αγία Ελένη ανέσυρε τρεις σταυρούς και απορία όλων ήταν ποιος ήταν ο Σταυρός του Κυρίου.

Ο Πατριάρχης Μακάριος έδωσε την λύση: πλησίασε με τους τρεις σταυρούς το φέρετρο μιας νεκρής.

Μόλις ακούμπησε πάνω της το Τίμιο Ξύλο εκείνη ανεστήθη. Έτσι όταν τελείωσε ο Ναός της Αναστάσεως και με κάθε λαμπρότητα έγιναν τα εγκαίνιά του στις 14 Σεπτεμβρίου του 336.

Ο Πατριάρχης επειδή το πλήθος του λαού ήταν πολύ, για να δουν όλοι και να προσκυνήσουν τον Τίμιο του Κυρίου Σταυρό, ανέβηκε στον άμβωνα του ήταν στη μέση του Ναού και ύψωσε το Τίμιο Ξύλο και οι πιστοί προσκυνούσαν κράζοντας:΄Κύριε ελέησον΄.

Από τότε καθιερώθηκε η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και η εκκλησία στη μέση του Ναού υψώνει τον Σταυρό μέσα σε βασιλικό γιατί ήταν το φυτό που είχε φυτρώσει στο σημείο εκείνο που εκρύπτετο ο Σταυρός.

H δεύτερη Ύψωση

Έχουμε όμως και τρίτη Ύψωση που έγινε το 614 μ.Χ.

Τότε οι Πέρσες κυρίευσαν τα Ιεροσόλυμα και μέσα στα λάφυρα που πήραν άρπαξαν και τον Τίμιο Σταυρό και μαζί Του ως αιχμάλωτο και τον Πατριάρχη Ζαχαρία. Ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος όμως κατόρθωσε να νικήσει τους Πέρσες, απελευθέρωσε τον Πατριάρχη και με τιμές έφερε πίσω τον Τίμιο Σταυρό.

Στις 14 Σεπτεμβρίου του 614 ανηφόρισε με τον Τίμιο Σταυρό προς τον Γολγοθά. Ξαφνικά όμως σταμάτησε, τα πόδια του καρφώθηκαν στη γη και ήταν αδύνατο να προχωρήσει. Τότε ο Πατριάρχης του είπε να βγάλει τα υποδήματά του και το βασιλικό του στέμμα.

Μόλις το έκανε ξεκίνησε και έτσι ανυπόδητος και ταπεινός ανηφόρισε κρατώντας το Τίμιο Ξύλο που το ύψωσε για τρίτη φορά στον άμβωνα του Ναού της Αναστάσεως κι ο λαός με κατάνυξη έψαλε: ΄Σώσον Κύριε τον λαό σου΄.

Σήμερα υψώνοντας τον Σταυρό προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και ψάλλοντας το ΄Κύριε ελέησον΄ομολογούμε ότι ανεβαίνοντας ο Χριστός στον Σταυρό ήθελε να ενώσει τα πέρατα της γης, το πλάτος, το μήκος, το βάθος και το ύψος εν τω σωματί Του ώστε να έχουμε διά Αυτού την προσαγωγή προς τον Πατέρα.