Μείωση του αριθμού των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν το 2023, παρά την εκατόμβη στη Μ. Ανατολή

Παράδοξη διαπίστωση: ενώ η σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς αποδεικνύεται ιδιαίτερα φονική για τους δημοσιογράφους, καθώς 17 απ’ αυτούς έχασαν εκεί τη ζωή τους κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, ο συνολικός αριθμός των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν στον κόσμο το 2023 δεν ήταν ποτέ από το 2002 τόσο χαμηλός, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF).

Το 2023, 45 δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, έναντι 61 πέρυσι, σύμφωνα με τον ετήσιο απολογισμό των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Πρέπει να πάει πίσω κανείς περισσότερο από 20 χρόνια για να βρει ένα συνολικό αριθμό χαμηλότερο από το φετινό (33 το 2002). Φέτος, περισσότερο από το ένα τρίτο των απωλειών συνδέεται με τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, και 13 σκοτώθηκαν μόνο στη Γάζα.

«Αυτό δεν μειώνει επ’ ουδενί την τραγωδία στη Γάζα, όμως παρατηρούμε μια κανονική μείωση, απέχουμε πολύ από τους περισσότερους από 140 δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν το 2012 και στη συνέχεια το 2013», κυρίως εξαιτίας των πολέμων στη Συρία και το Ιράκ, εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα Κριστόφ Ντελουάρ.

Μάχη κατά της ατιμωρησίας, «δουλειά των κυβερνητικών οργανώσεων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των ίδιων των μέσων ενημέρωσης» ή «μεγαλύτερη σύνεση»… Οι αιτίες είναι πολλές και «συζητούνται», σύμφωνα με τον ίδιο.

Η παγκόσμια καταμέτρηση, που σταμάτησε την 1η Δεκεμβρίου, «δεν περιλαμβάνει τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν εκτός των καθηκόντων τους, αυτούς που δεν σκοτώθηκαν επειδή ήταν δημοσιογράφοι ούτε αυτούς των οποίων οι συνθήκες θανάτου παραμένουν άγνωστες», διευκρινίζουν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.

– «Εγκλήματα πολέμου» –

Η οργάνωση καταγράφει συνολικά «63 δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν» στη Μέση Ανατολή μετά την έναρξη της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, σε σχέση ή μη με το επάγγελμά τους.

Συγκεκριμένα, εκτός από τους 13 δημοσιογράφους που έχασαν τη ζωή τους «κάτω από ισραηλινά πυρά» στη Γάζα, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, αυτός ο πόλεμος έχει επιφέρει το θάνατο τριών δημοσιογράφων που εργάζονταν στο Λίβανο και ενός άλλου στο Ισράηλ, ο οποίος σκοτώθηκε από τη Χαμάς.

Το Νοέμβριο, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα κατέθεσαν προσφυγή ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για «εγκλήματα πολέμου» που διαπράχθηκαν εναντίον των δημοσιογράφων στη Γάζα και εναντίον του ισραηλινού δημοσιογράφου.

Έρευνα του Γαλλικού Πρακτορείου, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, σχετικά με το βομβαρδισμό από τον οποίο σκοτώθηκε στις 13 Οκτωβρίου στο νότιο Λίβανο ένας δημοσιογράφος του πρακτορείου Ρόιτερς, ο Ισάμ Αμπντάλα, και έξι άλλοι τραυματίσθηκαν, μεταξύ των οποίων η φωτογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου Κριστίνα Άσι, η οποία τραυματίθηκε σοβαρά, έδειξε πως ευθύνεται οβίδα ισραηλινού άρματος μάχης.

Ερωτηθείς σχετικά με το θέμα αυτό, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού είχε υπογραμμίσει πως ο τόπος όπου βρίσκονταν οι δημοσιογράφοι ήταν «μια ενεργή ζώνη μάχης».

Πρόκειται για «μη ικανοποιητικές» εξηγήσεις, σύμφωνα με τον Κριστόφ Ντελουάρ, ο οποίος εκτιμά πως «υπάρχουν πολλά στοιχεία για να τεθεί το Ισραήλ προ των ευθυνών του».

Η σύγκρουση στην Ουκρανία κόστισε από την πλευρά της τη ζωή σε δύο δημοσιογράφους το 2023, μεταξύ των οποίων ο δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου Αρμάν Σολντέν, «ο μοναδικός δημοσιογράφος που έχασε τη ζωή του σε χώρα άλλη από τη δική του» φέτος, σε σύνολο 11 από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο 2022.

– «Αυτολογοκρισία» στο Μεξικό –

Ο συνολικός απολογισμός του 2023 ξεχωρίζει από την «αξιοσημείωτη μείωση» των νεκρών στη λατινική Αμερική, όπου σκοτώθηκαν έξι δημοσιογράφοι, από 26 το 2022.

Στο Μεξικό, την πιο φονική ζώνη για το επάγγελμα μετά τη Γάζα, έχασαν τη ζωή τους οι τέσσερις απ’ αυτούς, από 11 την προηγούμενη χρονιά. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως η ασφάλεια βελτιώνεται εκεί για τους δημοσιογράφους, «όπως καταδεικνύουν οι τρεις απαγωγές δημοσιογράφων και οι ένοπλες επιθέσεις εναντίον τεσσάρων δημοσιογράφων στα τέλη της χρονιάς 2023», επισημαίνεται στην έκθεση.

«Δεδομένου του αριθμού ρεκόρ των βιαιοτήτων που καταγράφηκαν το 2022, πολλοί δημοσιογράφοι υπολογίζουν πιο συστηματικά τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται, πράγμα που σημαίνει περισσότερη αυτολογοκρισία και την ύπαρξη, μέσα στην εν λόγω ζώνη, περισσότερων μαύρων τρυπών στην ενημέρωση», προσθέτουν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.

Εξάλλου σε σύνολο 84 δημοσιογράφων που φέρονται αγνοούμενοι μετά την εξαφάνισή τους, σχεδόν ένας στους τρεις είναι Μεξικανός, αναφέρει η μη κυβερνητική οργάνωση.

Ο αριθμός των δημοσιογράφων που κρατούνται στον κόσμο ανέρχεται από την πλευρά του σε 521, έναντι 569 το 2022, με τη Λευκορωσία να γίνεται «η μία από τις τρεις μεγαλύτερες φυλακές του κόσμου μαζί με την Κίνα και τη Μιανμάρ», ενώ η Τουρκία και το Ιράν εφαρμόζουν επαναλαμβανόμενες φυλακίσεις.

Τέλος 54 δημοσιογράφοι κρατούνται όμηροι, από 65 το 2022.