Ο αντισυμβατικός σκηνοθέτης Τιάγκο Ροντρίγκες με την Κομεντί Φρανσέζ στην Επίδαυρο

Ο διάσημος Τιάγκο Ροντρίγκες, συγγραφέας, σκηνοθέτης και διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, στην πρώτη του συνεργασία με τον κορυφαίο θίασο της Κομεντί Φρανσέζ παρουσιάζει την παράσταση «Hecuba, not Hecuba» («Εκάβη, όχι Εκάβη») στις 26 και 27 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.

Ο Ροντρίγκες αναμετράται με την ιστορία της Εκάβης. Ο μύθος συναντά την πραγματικότητα και το θέατρο τη δικαιοσύνη, σε ένα ανατρεπτικό σκηνικό. Πώς συνδέονται τα προβλήματα του αρχαίου και του σύγχρονου κόσμου; Τι κοινό έχει μια Τρωαδίτισσα με μια σημερινή γυναίκα, ηθοποιό και μητέρα;

«Το Θέατρο αντανακλά την ύπαρξή μας»

Ο Τιάγκο Ροντρίγκες συχνά λέει πως δεν γράφει έργα για το θέατρο αλλά για τους ηθοποιούς που τα ενσαρκώνουν. Στο «Hecuba, not Hecuba» ηρωίδα είναι η Νάντια, μια ηθοποιός που κάνει πρόβα στην «Εκάβη» του Ευριπίδη. Η πρώην βασίλισσα αξιώνει δικαιοσύνη. Κι αυτό γιατί με την ήττα της Τροίας έχασε τα πάντα: τον άντρα της, την ελευθερία της, τα παιδιά της. Σύμφωνα με τον μύθο μεταμορφώθηκε σε σκύλο με φλογερά μάτια προκειμένου να πάρει εκδίκηση.

Η οργή μιας μητέρας γίνεται υπερδύναμη

Ο μύθος της τραγωδίας όμως μοιάζει πολύ με την πραγματικότητα της Νάντιας, μητέρας ενός εφήβου στο φάσμα του αυτισμού. Το παιδί της έχει υποστεί κακοποίηση στο δημόσιο ίδρυμα όπου φιλοξενείται.

Οι υπεύθυνοι προσπαθούν να συγκαλύψουν την υπόθεση αλλά εκείνη αποφασίζει να τη δημοσιοποιήσει. Οι πρόβες για την παράσταση συμπίπτουν με τη δικαστική έρευνα. «Η οργή μιας μητέρας που θρηνεί γίνεται υπερδύναμη» δηλώνει ο Ροντρίγκες σε πρόσφατη συνέντευξή του.

Σύμφωνα με τον Τιάγκο Ροντρίγκες, η όλη ιδέα πίσω από το «Hecuba, not Hecuba» ήταν να συνδυαστεί μια προσωπική τραγωδία με μια αρχαία τραγωδία. Ο Πορτογάλος σκηνοθέτης επέλεξε να πλέξει δύο παράλληλες ιστορίες επί σκηνής, ή με δικά του λόγια, να «γράψει ανάμεσα στις γραμμές του Ευριπίδη». Κι αυτό γιατί «το παρόν δεν είναι ανεξάρτητο από το παρελθόν».

Πάντα, εξηγεί, γυρνάμε στα αξεπέραστα έργα των αρχαίων τραγικών, αναλογιζόμενοι «τι έχουν να μας πουν σήμερα». Και η απάντηση που δίνει ο ίδιος είναι πως «το αρχαίο δράμα μοιάζει με ένα ζευγάρι γυαλιά που φορώντας το μπορούμε να καταλάβουμε τον κόσμο καλύτερα».

«Ο Ευριπίδης θέτει τα θεμέλια του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου»

Το «Hecuba, not Hecuba» είναι ένα εξίσου πολιτικό έργο με την «Εκάβη» του Ευριπίδη, ο οποίος θέλει να δηλώσει ότι σε καιρό πολέμου ακόμα και οι πιο ευάλωτοι αξίζουν δικαιοσύνη. Με έναν τρόπο, «ο Ευριπίδης θέτει τα θεμέλια του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου».

Ο Τιάγκο Ροντρίγκες επιδιώκει να προβάλει με την παράστασή του αυτή τη διαχρονική αποτυχία απόδοσης δικαιοσύνης. Και στα δύο έργα η ηρωίδα αναγκάζεται να πάρει την κατάσταση στα χέρια της. «Ακόμη και σήμερα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της δικαιοσύνης είναι η πολιτική και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της πολιτικής είναι η δικαιοσύνη», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Η πρεμιέρα του «Hecuba, not Hecuba» έγινε στις 30 Ιουνίου στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, στο θέατρο Carrière de Boulbon. Η παράσταση απέσπασε εξαιρετικές κριτικές, τόσο για το περιεχόμενό της όσο και για τις ερμηνείες των πρωταγωνιστών της.

Κομεντί Φρανσέζ: ο αρχαιότερος ενεργός θίασος στον κόσμο

Μετά τη θριαμβευτική υποδοχή της παράστασης «Ηλέκτρα / Ορέστης» στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου το 2019, ο κορυφαίος θίασος επανέρχεται στα Επιδαύρια συμπράττοντας αυτή τη φορά με τον Τιάγκο Ροντρίγκες. «Αγαπώ το θέατρο του Τιάγκο Ροντρίγκες, και αγαπώ το γεγονός ότι η ποιότητά του, είναι τόσο πηγαία και τόσο απλή όσο και ο ίδιος σαν άνθρωπος» δηλώνει ο Ερικ Ρουφ, Γενικός Διευθυντής της Κομεντί Φρανσέζ.

Με περίπου τριάντα έργα να παρουσιάζονται κάθε χρόνο στις τρεις σκηνές της στο Παρίσι αλλά και κατά τις περιοδείες, το ρεπερτόριο της Κομεντί Φρανσέζ αριθμεί πάνω από 3.000 έργα, σύγχρονα και κλασικά. Περιοδεύει κάθε σεζόν, τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό, δίνοντας περίπου 800 παραστάσεις σε 80 χώρες, μια παράδοση που χρονολογείται από την αρχή της ίδρυσής του, το 1681.

Ο θίασος της Κομεντί Φρανσέζ είναι ο αρχαιότερος ενεργός στον κόσμο. Βασικό τους μότο, το «Simul and Singulis», που σημαίνει να ενεργούμε ταυτόχρονα ως ομάδα και ως άτομα, αντιπροσωπεύει τον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού: ένας τόπος διαρκούς δημιουργικότητας και αέναης ανανέωσης, μια σχολή των τεχνών και του λόγου, ένας χώρος ωρίμανσης και μια εστία δημιουργίας.