Ποιος είναι ο Ρόμπερτ Φίτσο: Η φιλορωσική στροφή της Σλοβακίας, η δολοφονία Γιούτσακ κι η ακροδεξιά ατζέντα

Ο 59χρονος Φίτσο γεννήθηκε το 1964 στην τότε Τσεχοσλοβακία και αποτέλεσε επί χρόνια μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ενώ εξελέγη για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο της Σλοβακίας το 1992 ως μέλος του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Τη δεκαετία του 1990 υπηρέτησε για αρκετά χρόνια ως κυβερνητικός εκπρόσωπος της Σλοβακικής Δημοκρατίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το 1999 έγινε πρόεδρος του κόμματος Smer, του οποίου αποτελεί έκτοτε κεντρικό στέλεχος.

Ο ίδιος και το Smer έχουν περιγραφεί στο παρελθόν ως αριστερο-λαϊκιστές, αν και πλέον είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρη η ιδεολογική του συγγένεια με την (ακρο)δεξιά και συγκεκριμένα με πολιτικούς τύπου Ορμπάν.

Ο Φίτσο επέστρεψε στην εξουσία στη Σλοβακία πέρυσι, έχοντας προηγουμένως διατελέσει δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας, από το 2006 έως το 2010 και ξανά από το 2012 έως το 2018. Η τρίτη θητεία του τον κατέστησε τον μακροβιότερο αρχηγό κυβέρνησης στην ιστορία της χώρας.

Η επιστροφή του, έπειτα από πέντε χρόνια στην αντιπολίτευση, έγινε με φιλορωσική και αντι-αμερικανική πλατφόρμα. Ορκίστηκε να τερματίσει τη στρατιωτική υποστήριξη της Σλοβακίας προς την Ουκρανία, ενώ υποστήριξε ότι το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες προκάλεσαν τη Μόσχα σε πόλεμο.

Η συμπάθεια προς το Κρεμλίνο και οι αμφιλεγόμενες πολιτικές στο εσωτερικό

Μετά την εκλογική του νίκη, η νέα κυβέρνηση σταμάτησε αμέσως τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία. Χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν τότε στους δρόμους σε όλη τη Σλοβακία για να διαδηλώσουν κατά της φιλορωσικής στροφής καθώς κι άλλων αμφιλεγόμενων πολιτικών – συμπεριλαμβανομένης της αναμόρφωσης του ποινικού κώδικα, αλλά και της ανάληψης του ελέγχου των δημόσιων μέσων ενημέρωσης.

Αξίζει να σημειωθεί πως η σλοβακική κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει τις ποινές για τη διαφθορά, ενώ έχει ήδη καταργήσει την ειδική εισαγγελία της Σλοβακίας, η οποία ήταν επιφορτισμένη με τη διερεύνηση σοβαρών και πολιτικά ευαίσθητων υποθέσεων διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που αφορούσαν άτομα που συνδέονται με τον ίδιο τον Φίτσο και το κόμμα του.

Πίσω τον Μάρτιο του 2018, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί έπειτα από εβδομάδες μαζικών διαδηλώσεων για τη δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς του Μαρτίνα Κουσνίροβα. Ο Κούτσιακ είχε κάνει εκτεταμένη έρευνα για φορολογικά εγκλήματα και υποθέσεις διαφθοράς που ενέπλεκαν υψηλόβαθμους Σλοβάκους πολιτικούς.

Στην πολιτική του ατζέντα ξεχωρίζουν η ανάγκη για «κυρίαρχη» εξωτερική πολιτική της Σλοβακίας, η σκληρή στάση απέναντι στη μετανάστευση και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και η εκστρατεία κατά των δικαιωμάτων της LGBTQ+ κοινότητας.

Σημειώνεται πως – πριν από τις εκλογές που τον ανέδειξαν νικητή – ο Φίτσο δεν έκρυψε τη συμπάθειά του προς το Κρεμλίνο κατηγορώντας τους «Ουκρανούς ναζί και φασίστες» ότι προκάλεσαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ξεκινήσει την εισβολή, συντασσόμενος πλήρως με το αφήγημα του Κρεμλίνου.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, δεύτερη θλιβερή επέτειο του πολέμου στη Μόσχα, ο Φίτσο είχε επαναλάβει την αντίθεσή του στην πολιτική της Δύσης να εξοπλίζει το Κίεβο.

«Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση», είχε σημειώσει, «και η αποστολή όπλων στην Ουκρανία θα γέμιζε μόνο περισσότερους τάφους τα νεκροταφεία της χώρας […] Η Ρωσία δεν θα παραιτηθεί ποτέ από την Κριμαία ή από τα τμήματα της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς που έχει καταλάβει και αντ’ αυτού το Κίεβο θα πρέπει να καταθέσει τα όπλα και να ζητήσει ειρήνη».

Από την πλευρά του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει σχολιάσει πως ο Φίτσο έχει «λανθασμένα δαιμονοποιηθεί» από τη Δύση.