Πώς η ζέστη επηρεάζει τον εγκέφαλο

Οι υψηλές θερμοκρασίες ταλαιπωρούν το σώμα και αυξάνουν τον κίνδυνο για ανακοπή και εγκεφαλικό, ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους με χρόνια νοσήματα. Όμως, η ζέστη επηρεάζει και τον εγκέφαλο.

Έρευνες έχουν δείξει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζουν τις γνωστικές λειτουργίες και μας κάνει ευέξαπτους, παρορμητικούς και επιθετικούς.

Πολλές μελέτες σε εργαστήρια έχουν δείξει ότι οι επιδόσεις στα γνωστικά τεστ πέφτουν όταν οι επιστήμονες ανεβάζουν τη θερμοκρασία του δωματίου. Μία έρευνα έδειξε ότι η αύξηση 4 βαθμών Φαρενάιτ προκαλεί 10% πτώση των επιδόσεων στα τεστ μνήμης, τον χρόνο αντίδρασης και την εκτελεστική λειτουργία.

Γιατί η ζέστη μας κάνει επιθετικούς

Ερευνητές διαπίστωσαν τη σύνδεση της ζέστης με την επιθετικότητα εξετάζοντας τα στοιχεία για τα εγκλήματα. Παρατήρησαν ότι γίνονταν περισσότερες δολοφονίες, επιθέσεις και επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας στις ζεστές ημέρες.

Αυτό δεν αφορά μόνο τη σωματική βία. Όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να επιδείξουν ρητορική μίσους στο διαδίκτυο ή να κορνάρουν στην κίνηση.

Οι εργαστηριακές μελέτες το επιβεβαιώνουν αυτό. Σε πείραμα που έγινε το 2019, οι άνθρωποι ενεργούσαν με μεγαλύτερη κακία απέναντι στους άλλους παίζοντας ένα ειδικό video game σε ζεστό δωμάτιο, σε σύγκριση με τις περιπτώσεις που βρίσκονταν σε ένα δροσερό χώρο.

Η λεγόμενη αντιδραστική επιθετικότητα φαίνεται ότι σχετίζεται με τη ζέστη. Αυτό πιθανόν συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι τείνουν να ερμηνεύουν τις πράξεις των άλλων ως πιο επιθετικές όταν είναι υψηλότερη η θερμοκρασία, κάνοντάς τους να απαντήσουν με το ίδιο νόμισμα.

Η Kimberly Meidenbauer, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Washington State University, πιστεύει ότι αυτή η αύξηση της αντιδραστικής επιθετικότητας μπορεί να σχετίζεται με τον τρόπο που η ζέστη επηρεάζει τον αυτοέλεγχο. «Η τάση να ενεργούμε χωρίς να σκεφτόμαστε ή το να μην μπορούμε να εμποδίσουμε τον εαυτό μας να ενεργήσει με συγκεκριμένο τρόπο φαίνεται να επηρεάζεται από τη ζέστη», δήλωσε στους New York Times.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν κάνει ζέστη

Οι ερευνητές δεν ξέρουν γιατί η ζέστη επηρεάζει τις γνωστικές λειτουργίες και τα συναισθήματα, αλλά έχουν κάποιες θεωρίες.

Μία από αυτές είναι ότι ο εγκέφαλος επικεντρώνεται στο να κρατηθούμε δροσεροί, οπότε μένουμε με λιγότερη ενέργεια για οτιδήποτε άλλο. «Αν όλο το αίμα και η γλυκόζη κατανέμεται σε τμήματα του εγκεφάλου που επικεντρώνονται στη θερμορύθμιση, φαίνεται εύλογο απλά να μην μείνουν αρκετά για κάποιες από τις υψηλότερες γνωστικές λειτουργίες», ανέφερε η δρ. Meidenbauer.

Επίσης, μπορεί να είμαστε αφηρημένοι και ευέξαπτοι επειδή ζεσταινόμαστε. Αυτή φαίνεται ότι είναι μία από τις αντιδράσεις του εγκεφάλου για τη διαχείριση της κατάστασης. Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να δροσιστείτε ο εγκέφαλος «θα σας κάνει να νιώσετε ακόμα πιο άβολα, ώστε να στραφεί όλη η προσοχή στο να βρεθεί αυτό που χρειάζεστε για να επιβιώσετε», εξηγεί ο Shaun Morrison, καθηγητής Νευροχειρουργικής στο Oregon Health and Science University.

Το γεγονός ότι η ζέστη επηρεάζει τον ύπνο μπορεί επίσης να παίζει ρόλο. Σε έρευνα που μετείχαν φοιτητές, όσο αυξανόταν η θερμοκρασία τόσο περισσότερο διαταρασσόταν ο ύπνος τους και τα πήγαιναν χειρότερα στα τεστ.

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν αυτά είναι να δροσιστούμε αμέσως. Αν δεν έχουμε πρόσβαση σε κλιματιστικό, οι ανεμιστήρες μπορούν να βοηθήσουν και πρέπει να ενυδατωνόμαστε. Αυτό που έχει σημασία για τον εγκέφαλό μας, τη διάθεση και τις γνωστικές λειτουργίες μας είναι πόσο ζεστό είναι το σώμα μας και όχι η εξωτερική θερμοκρασία, επισημαίνουν οι ειδικοί.