Πώς πέρασε στην Ελλάδα η πανώλη: «Τρύπιο» το σύστημα ελέγχου

Η έξαρση κρουσμάτων πανώλης σε ελληνικές κτηνοτροφικές μονάδες προκαλεί τεράστιες ζημιές ειδικά σε μια περίοδο που η Θεσσαλία υποφέρει – έπειτα και από την κακοκαιρία Daniel – από σοβαρή έλλειψη ζωικού κεφαλαίου.

Το πλήγμα αφορά κυρίως μονάδες που παράγουν γάλα για την παραγωγή τυριών και αναδεικνύει τα κενά και τις αδυναμίες του συστήματος παρακολούθησης των εισαγωγών ζώντων όντων, αλλά και του μηχανισμού ελέγχων στις μονάδες εκτροφής αιγοπροβάτων.

Ήδη την περασμένη εβδομάδα κλιμάκιο της αρμόδιας υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισκέφθηκε τη χώρα μας και συγκεκριμένα τη Θεσσαλία, προκειμένου να διαπιστώσει αν γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες για να μην υπάρξει ευρεία διασπορά της νόσου και να μην «περάσει» η πανώλη σε άλλο κράτος-μέλος. Σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής, το κλιμάκιο που έκανε την αυτοψία «πείστηκε» πως τηρούνται κανονικά οι κοινοτικές οδηγίες.

Τα δύο σενάρια για την εισαγωγή της πανώλης

Όπως όλα δείχνουν, τα μολυσμένα ζώα έφτασαν στην χώρα μας από τη Ρουμανία, η οποία επίσης έχει ανακοινώσει ότι έχει κρούσματα.

Κανονικά – βάσει της νομοθεσίας – για την εισαγωγή ζώων που πρόκειται να διοχετευτούν σε ελληνικές κτηνοτροφικές ομάδες απαιτούνται πιστοποιητικά υγείας. Μοναδική «εξαίρεση» που ελαχιστοποιεί τις απαραίτητες διατυπώσεις είναι το σενάριο εισαγωγής ζώων που θα οδηγηθούν σε άμεση σφαγή.

Σύμφωνα πάντα με την Καθημερινή, τα δύο επικρατέστερα σενάρια είναι τα εξής: Ένα πρώτο είναι να εισήχθησαν ζώα από την Ρουμανία για άμεση σφαγή, αλλά κάποια από αυτά να πουλήθηκαν σε κτηνοτρόφους που τα κράτησαν και τα έβαλαν στην παραγωγή ή τα κράτησαν για να παχύνουν λίγο ακόμα.

Και ένα δεύτερο είναι τα ζώα που εισήχθησαν να ήταν άρρωστα και να παρέμειναν μαζί με άλλα ζώα κατά τη διάρκεια της διαδικασία. Στη συνέχεια τα οχήματα που μετέφεραν τα ζώα δεν απολυμάνθηκαν όπως ορίζει το πρωτόκολλο, οπότε ο ιός μεταφέρθηκε και σε άλλα ζώα.

Τα λάθη και τα μέτρα που δεν επαρκούν

Το ερώτημα που παραμένει όμως είναι γιατί υπήρξε εξάπλωση των κρουσμάτων.

Οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται είναι ελλιπείς ενώ πολλές από τις ισχύουσες διαδικασίες δεν τηρούνται, αποκαλύπτει το ρεπορτάζ. Αν και υπάρχει ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής των εισαγωγών, φαίνεται πως οι ζωέμποροι καταφέρνουν να το «παρακάμψουν» ειδικά όταν πρόκειται για ενδοκοινοτικό εμπόριο.

Ο λόγος, σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους, είναι η έλλειψη προσωπικού που καθιστά αδύνατον να υπάρχουν κτηνίατροι σε όλα τα σημεία που απαιτείται.

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα κτηνοτρόφου που εισήγαγε ζώα από την Ισπανία: «Ο κτηνίατρος ήρθε, έλεγξε τα χαρτιά και μου είπε αν υπάρξει πρόβλημα να τον ειδοποιήσω […] κάλλιστα μπορώ και να μην ειδοποιήσω όμως.»

Πληροφορίες θέλουν τα ζώα που έχουν εισαχθεί από τη Ρουμανία να έχουν διασπαρεί σε όλη την χώρα. Αν οι εισαγωγείς κατέγραφαν σωστά τα ζώα, η διαδικασία εντοπισμού τους θα ήταν πιο γρήγορη και αποδοτική.

Η απόφαση του υπουργείου – να απαγορεύσει την προηγούμενη Δευτέρα τη μετακίνηση αιγοπροβάτων σε όλη την την επικράτεια – είναι ένα μέτρο που μπορεί να σταματήσει την εξάπλωση της νόσου. Όμως – όπως αποκαλύπτει ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων Δημήτρης Μόσχος – έως και τη Δευτέρα συνεχίζονταν κανονικά οι εισαγωγές ζώων από τη Ρουμανία.

Ο ίδιος προσθέτει ότι οι υπηρεσίες είναι διαλυμένες και τα εργαστήρια έχουν παλαιά μηχανήματα και υπολειτουργούν. «Πολλές φορές όταν εμφανίζονται ασθένειες δεν μπορούν να γίνουν άμεσα οι έλεγχοι γιατί δεν υπάρχουν τα αντιδραστήρια που χρειάζονται», συμπληρώνει.