Τα ντοκιμαντέρ Ελλήνων και Κύπριων δημιουργών στο 8ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου

Με εννέα ντοκιμαντέρ μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους δημιουργών από την Ελλάδα και την Κύπρο θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες το 8ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου. Καταξιωμένοι, ανερχόμενοι ή και πρωτοεμφανιζόμενοι Έλληνες δημιουργοί δίνουν το ‘παρών’ στο Καστελλόριζο, αναδεικνύοντας θεματικές, όπως ο ρατσισμός, οι διακρίσεις, η προσφυγιά και η μετανάστευση, η αστεγία, η εγκατάλειψη, η εργασία, αλλά και ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος.Το Φεστιβάλ, που διεξάγεται στο Καστελλόριζο από τις 20 έως τις Αυγούστου, διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), σε συνεργασία με τη γαλλική Ecrans des Mondes και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Τα τελευταία 3 χρόνια τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Όπως ενημερώνουν οι διοργανωτές, στο Επίσημο Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω τέσσερα ντοκιμαντέρ:

– Θόδωρος Αγγελόπουλος – Νίκος Παναγιωτόπουλος: Ο καθένας και η μουσική του, των Αντώνη Κόκκινου & Γιάννη Σολδάτου, Ελλάδα, 2022, 76′

Μία αδημοσίευτη συζήτηση ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, ένα πολύτιμο ηχητικό ντοκουμέντο για την έως τότε στάση και πορεία των δύο δημιουργών, για το σχεδιασμό του μελλοντικού τους έργου, για την οντότητα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και του κινηματογράφου γενικότερα. Μια χαμένη συζήτηση που βρέθηκε τυχαία πριν 2 χρόνια και ήταν αφορμή για ένα συναρπαστικό ταξίδι στο έργο των δύο δημιουργών, στο τοπίο του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά και της Ιστορίας μας.

– Πένθος – Αυτοί που μένουν, των Μυρτούς Πατσαλίδου & Μαρίας Λούκα, Ελλάδα, 2023′, 71′

Μια καθίζηση στον κόσμο του πένθους μέσα από τρεις ιστορίες που συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία: Τις δολοφονίες του Σαχζάντ Λουκμάν, του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. Οι οικογένειες των θυμάτων συνομιλούν για τις απουσίες τους, υπερασπίζονται τη μνήμη των νεκρών, μετασχηματίζουν την οδύνη τους σε αγώνα για δικαιοσύνη. Ένα καλειδοσκόπιο στη μοναχικότητα του ιδιωτικού χώρου, τις δικαστικές αίθουσες και το δρόμο.

– Roofless Dreams του Σωτήρη Δανέζη, Ελλάδα, 2022, 83′

Είχαν δουλειές, οικογένεια και σπίτι – αυτά μέχρι να πάρει η ζωή το τιμόνι. Το ντοκιμαντέρ του Σωτήρη Δανέζη στρέφει το βλέμμα μας σε εκείνους που προσπερνάμε βιαστικά, σε ανθρώπους που κάποτε είχαν δουλειά, σπίτι, οικογένεια, φίλους και μία μέρα τα έχασαν όλα. Η ταινία, που υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του «ΤΙΜΑ» Κοινωφελούς Ιδρύματος, καταγράφει επί δεκατρείς μήνες τις ιστορίες πέντε πρωταγωνιστών της επιβίωσης, οι οποίοι ζουν στον δρόμο ή υπό την απειλή της αστεγίας και εστιάζει στις προσπάθειες της ΑΜΚΕ Emfasis να τους στηρίξει κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η κακοποίηση στην οικογένεια, ο εγκλεισμός, η απώλεια αγαπημένων προσώπων -πολλές από τις μάχες τους μοιάζουν με τις δικές μας· το ίδιο συμβαίνει και με τα όνειρά τους.

– Φύλλα καπνού, των Στάθη Γαλαζούλα & Ελίζας Καβαλαράκη, Ελλάδα, 2023, 39′

Γυναίκες καπνεργάτριες, πρόσφυγες δεύτερης γενιάς και οι ίδιες, ανατρέχουν στις εργατικές τους μνήμες από τις καπναποθήκες του Αγρινίου. Παράλληλα, η καπνεργάτρια Παρθένα Δεσποινίδου επισκέπτεται την εμβληματική καπναποθήκη Παπαστράτου προσπαθώντας να ανασυστήσει τον χώρο που κάποτε ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα καπνοπαραγωγής του 20ού αιώνα.

Στο μicro Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω πέντε ντοκιμαντέρ μικρού μήκους:

– Bitter September, της Σοφίας Φαραντάτου, Ελβετία, 2022, 26′, Ελληνική Πρεμιέρα

Μετά τη δολοφονία του Ελληνοαμερικανού ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, η παιδική του φίλη, Σοφία Φαραντάτου, επιστρέφει στην Ελλάδα και εγκλωβίζεται σε αδιέξοδο. Το βίντεο της δολοφονίας, που τραβήχτηκε από περαστικό, παίζει σε επανάληψη σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας. Μεταξύ της αφήγησης των μέσων ενημέρωσης και του δικού της αρχείου από τη φίλη της, η Σοφία δεν έχει άλλη επιλογή από το να απομονωθεί και να στοχαστεί την έννοια της μνήμης. Μόνο ο χρόνος μπορεί να της δώσει το χώρο να θρηνήσει και να διαχειριστεί την απουσία του φίλου της.

– Every Sunday, της Καίτης Παπαδήμα, Κύπρος, 2021, 23′

Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί μια ομάδα Φιλιππινέζων οικιακών βοηθών στην Κύπρο, οι οποίες ετοιμάζονται για έναν διαγωνισμό ομορφιάς που διοργανώνει η τοπική τους κοινότητα. Οι διοργανωτές και οι συμμετέχουσες χρησιμοποιούν αυτό το γεγονός ως ευκαιρία για να συγκεντρώνονται μια φορά την εβδομάδα -στο μοναδικό τους ρεπό- καθώς και για να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους ως εργαζόμενες μετανάστριες στην κυπριακή κοινωνία και να διεκδικήσουν εκ νέου την ταυτότητά τους. Εν τω μεταξύ, η αποκάλυψη της δράσης ενός κατά συρροή δολοφόνου, με θύματα αλλοδαπές εργάτριες και τις μικρές τους κόρες, έρχεται στην επιφάνεια και η κοινότητα συγκεντρώνεται για να αντιδράσει στο έγκλημα, αλλά και να αποτίσει ύστατο φόρο τιμής στα θύματα.

– Ξύπνησα 18, της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, Ελλάδα, 2022, 13′

Έξι παιδιά. Έξι ασυνόδευτα παιδιά. Μια λέξη κάνει τη διαφορά. Έξι άνθρωποι μιλούν για τη ζωή σε μια καινούρια χώρα, την Ελλάδα, μια ζωή που αλλάζει απότομα και γίνεται πολύ δυσκολότερη στα 18. Τα όνειρα, οι ματαιώσεις, οι φόβοι και οι ελπίδες έξι νέων ανθρώπων.

– Το κάλεσμα των φάρων, του Κωνσταντίνου Ποταμιάνου, Ελλάδα, 2022, 10′

Ένα ντοκιμαντέρ που περιγράφει την ιστορία της ανακαίνισης των δύο νοτιότερων φάρων της χερσαίας Ευρώπης, από τη σκοπιά του αρχιτέκτονα που ανέλαβε την ανακαίνισή τους πριν από 13 χρόνια. Το έργο ήταν δύσκολο και γεμάτο απρόοπτα προβλήματα, εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκεί. Ωστόσο ο ίδιος και η ομάδα του κατάφεραν τελικά να το ολοκληρώσουν με επιτυχία.

– Vidisova του Γιώργου Παναγόπουλου, Ελλάδα, 2021, 9′

Ο κύριος Τάσος ξανάχτισε το σπίτι των παιδικών του αναμνήσεων με τα χέρια του, σε ένα μικρό χωριό που καταστράφηκε μαζικά από τους ίδιους τους κατοίκους του στα τέλη της δεκαετίας του ’60, προκειμένου να επιδοτηθούν ως σεισμόπληκτοι και να χτίσουν ένα νέο χωριό. Ένα ντοκιμαντέρ για τη μνήμη, το πέρασμα του χρόνου και το συλλογικό τραύμα.

Με εννέα ντοκιμαντέρ μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους δημιουργών από την Ελλάδα και την Κύπρο θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες το 8ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου. Καταξιωμένοι, ανερχόμενοι ή και πρωτοεμφανιζόμενοι Έλληνες δημιουργοί δίνουν το ‘παρών’ στο Καστελλόριζο, αναδεικνύοντας θεματικές, όπως ο ρατσισμός, οι διακρίσεις, η προσφυγιά και η μετανάστευση, η αστεγία, η εγκατάλειψη, η εργασία, αλλά και ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος.Το Φεστιβάλ, που διεξάγεται στο Καστελλόριζο από τις 20 έως τις Αυγούστου, διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), σε συνεργασία με τη γαλλική Ecrans des Mondes και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Τα τελευταία 3 χρόνια τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Όπως ενημερώνουν οι διοργανωτές, στο Επίσημο Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω τέσσερα ντοκιμαντέρ:

– Θόδωρος Αγγελόπουλος – Νίκος Παναγιωτόπουλος: Ο καθένας και η μουσική του, των Αντώνη Κόκκινου & Γιάννη Σολδάτου, Ελλάδα, 2022, 76′

Μία αδημοσίευτη συζήτηση ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, ένα πολύτιμο ηχητικό ντοκουμέντο για την έως τότε στάση και πορεία των δύο δημιουργών, για το σχεδιασμό του μελλοντικού τους έργου, για την οντότητα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και του κινηματογράφου γενικότερα. Μια χαμένη συζήτηση που βρέθηκε τυχαία πριν 2 χρόνια και ήταν αφορμή για ένα συναρπαστικό ταξίδι στο έργο των δύο δημιουργών, στο τοπίο του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά και της Ιστορίας μας.

– Πένθος – Αυτοί που μένουν, των Μυρτούς Πατσαλίδου & Μαρίας Λούκα, Ελλάδα, 2023′, 71′

Μια καθίζηση στον κόσμο του πένθους μέσα από τρεις ιστορίες που συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία: Τις δολοφονίες του Σαχζάντ Λουκμάν, του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. Οι οικογένειες των θυμάτων συνομιλούν για τις απουσίες τους, υπερασπίζονται τη μνήμη των νεκρών, μετασχηματίζουν την οδύνη τους σε αγώνα για δικαιοσύνη. Ένα καλειδοσκόπιο στη μοναχικότητα του ιδιωτικού χώρου, τις δικαστικές αίθουσες και το δρόμο.

– Roofless Dreams του Σωτήρη Δανέζη, Ελλάδα, 2022, 83′

Είχαν δουλειές, οικογένεια και σπίτι – αυτά μέχρι να πάρει η ζωή το τιμόνι. Το ντοκιμαντέρ του Σωτήρη Δανέζη στρέφει το βλέμμα μας σε εκείνους που προσπερνάμε βιαστικά, σε ανθρώπους που κάποτε είχαν δουλειά, σπίτι, οικογένεια, φίλους και μία μέρα τα έχασαν όλα. Η ταινία, που υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του «ΤΙΜΑ» Κοινωφελούς Ιδρύματος, καταγράφει επί δεκατρείς μήνες τις ιστορίες πέντε πρωταγωνιστών της επιβίωσης, οι οποίοι ζουν στον δρόμο ή υπό την απειλή της αστεγίας και εστιάζει στις προσπάθειες της ΑΜΚΕ Emfasis να τους στηρίξει κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η κακοποίηση στην οικογένεια, ο εγκλεισμός, η απώλεια αγαπημένων προσώπων -πολλές από τις μάχες τους μοιάζουν με τις δικές μας· το ίδιο συμβαίνει και με τα όνειρά τους.

– Φύλλα καπνού, των Στάθη Γαλαζούλα & Ελίζας Καβαλαράκη, Ελλάδα, 2023, 39′

Γυναίκες καπνεργάτριες, πρόσφυγες δεύτερης γενιάς και οι ίδιες, ανατρέχουν στις εργατικές τους μνήμες από τις καπναποθήκες του Αγρινίου. Παράλληλα, η καπνεργάτρια Παρθένα Δεσποινίδου επισκέπτεται την εμβληματική καπναποθήκη Παπαστράτου προσπαθώντας να ανασυστήσει τον χώρο που κάποτε ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα καπνοπαραγωγής του 20ού αιώνα.

Στο μicro Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω πέντε ντοκιμαντέρ μικρού μήκους:

– Bitter September, της Σοφίας Φαραντάτου, Ελβετία, 2022, 26′, Ελληνική Πρεμιέρα

Μετά τη δολοφονία του Ελληνοαμερικανού ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, η παιδική του φίλη, Σοφία Φαραντάτου, επιστρέφει στην Ελλάδα και εγκλωβίζεται σε αδιέξοδο. Το βίντεο της δολοφονίας, που τραβήχτηκε από περαστικό, παίζει σε επανάληψη σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας. Μεταξύ της αφήγησης των μέσων ενημέρωσης και του δικού της αρχείου από τη φίλη της, η Σοφία δεν έχει άλλη επιλογή από το να απομονωθεί και να στοχαστεί την έννοια της μνήμης. Μόνο ο χρόνος μπορεί να της δώσει το χώρο να θρηνήσει και να διαχειριστεί την απουσία του φίλου της.

– Every Sunday, της Καίτης Παπαδήμα, Κύπρος, 2021, 23′

Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί μια ομάδα Φιλιππινέζων οικιακών βοηθών στην Κύπρο, οι οποίες ετοιμάζονται για έναν διαγωνισμό ομορφιάς που διοργανώνει η τοπική τους κοινότητα. Οι διοργανωτές και οι συμμετέχουσες χρησιμοποιούν αυτό το γεγονός ως ευκαιρία για να συγκεντρώνονται μια φορά την εβδομάδα -στο μοναδικό τους ρεπό- καθώς και για να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους ως εργαζόμενες μετανάστριες στην κυπριακή κοινωνία και να διεκδικήσουν εκ νέου την ταυτότητά τους. Εν τω μεταξύ, η αποκάλυψη της δράσης ενός κατά συρροή δολοφόνου, με θύματα αλλοδαπές εργάτριες και τις μικρές τους κόρες, έρχεται στην επιφάνεια και η κοινότητα συγκεντρώνεται για να αντιδράσει στο έγκλημα, αλλά και να αποτίσει ύστατο φόρο τιμής στα θύματα.

– Ξύπνησα 18, της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, Ελλάδα, 2022, 13′

Έξι παιδιά. Έξι ασυνόδευτα παιδιά. Μια λέξη κάνει τη διαφορά. Έξι άνθρωποι μιλούν για τη ζωή σε μια καινούρια χώρα, την Ελλάδα, μια ζωή που αλλάζει απότομα και γίνεται πολύ δυσκολότερη στα 18. Τα όνειρα, οι ματαιώσεις, οι φόβοι και οι ελπίδες έξι νέων ανθρώπων.

– Το κάλεσμα των φάρων, του Κωνσταντίνου Ποταμιάνου, Ελλάδα, 2022, 10′

Ένα ντοκιμαντέρ που περιγράφει την ιστορία της ανακαίνισης των δύο νοτιότερων φάρων της χερσαίας Ευρώπης, από τη σκοπιά του αρχιτέκτονα που ανέλαβε την ανακαίνισή τους πριν από 13 χρόνια. Το έργο ήταν δύσκολο και γεμάτο απρόοπτα προβλήματα, εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκεί. Ωστόσο ο ίδιος και η ομάδα του κατάφεραν τελικά να το ολοκληρώσουν με επιτυχία.

– Vidisova του Γιώργου Παναγόπουλου, Ελλάδα, 2021, 9′

Ο κύριος Τάσος ξανάχτισε το σπίτι των παιδικών του αναμνήσεων με τα χέρια του, σε ένα μικρό χωριό που καταστράφηκε μαζικά από τους ίδιους τους κατοίκους του στα τέλη της δεκαετίας του ’60, προκειμένου να επιδοτηθούν ως σεισμόπληκτοι και να χτίσουν ένα νέο χωριό. Ένα ντοκιμαντέρ για τη μνήμη, το πέρασμα του χρόνου και το συλλογικό τραύμα.