Τριετίες: Σε τρεις δόσεις η αύξηση έως 30% των μισθών για 700.000 εργαζόμενους

Από την 1η Ιανουαρίου ενεργοποιείται το επίδομα προϋπηρεσίας, «τριετίες», και οι πρώτοι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που θα λάβουν αύξηση από 10- 30% κατά την διάρκεια του 2024 θα είναι όσοι είχαν χτίσει προϋπηρεσία πριν τις 14/2/2012.

Συγκεκριμένα, όσοι μισθωτοί μετρούσαν πάνω από 2 έτη δουλειάς, κατ’ ελάχιστον, τον Φεβρουάριο του 2012 συμπληρώνουν τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς 3 ή 6 έτη προϋπηρεσίας, αθροιστικά.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, η καταβολή των τριετιών είναι απολύτως υποχρεωτική και ισχύει από 1/1/2024. Οι πρώτοι δικαιούχοι θα είναι 100.000, ενώ την πρώτη τριετία θα ωφεληθούν περίπου 700.000 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα.

Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν προχωρήσει στην προσαύξηση του μισθού, τότε θα βρεθεί αντιμέτωπη με τσουχτερά πρόστιμα, όμοια με αυτά για μη καταβολή δεδουλευμένων.

Συγκεκριμένα, ο επιχειρηματίας θα καταβάλλει 800 ευρώ πρόστιμο για κάθε εργαζόμενο που δεν θα του έχει καταβάλει την προβλεπόμενη προσαύξηση με την συμπλήρωση τριετίας κα ταυτόχρονα θα του επιβάλλεται και πρόστιμο ανάλογα με το αριθμό των απασχολούμενων. Σημειώνεται ότι η μη καταβολή δεδουλευμένων χαρακτηρίζεται ως πολύ υψηλή παράβαση και επιβάλλονται τα υψηλότερα πρόστιμα, τα οποία κυμαίνονται από 1.800 έως 8.000 ευρώ. Οι αυξήσεις στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα θα εφαρμοστούν σε τρία διαφορετικά στάδια.

Ωφελούμενοι: 1η δόση

Το «χτίσιμο» της προϋπηρεσίας, βάσει της οποίας ο εργαζόμενος θα παίρνει αύξηση, θα γίνει με βάση τα έτη δουλειάς που είχε ο μισθωτός πριν την 14η Φεβρουαρίου του 2012 και μετά την 1/1/2024. Ο χρόνος από τον ερχόμενο Γενάρη και μετά θα προστίθεται στον χρόνο πριν τον Φεβρουάριο του 2012, ώστε να προκύπτει η συνολική προϋπηρεσία για το επίδομα.

Συνεπώς, όσοι θεμελιώσουν δικαίωμα για μια, δυο ή τρεις τριετίες το πρώτο 6μηνο του 2024 και πριν τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα λάβουν κατ’ ελάχιστον αύξηση 78 ευρώ (μικτά) και κατά μέγιστον 234 ευρώ.

Σύμφωνα με το δικηγόρο- εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη 1/5/2006. Στις 14/2/2012, όταν «πάγωσαν» οι τριετίες με την ΠΥΣ 6/2012 ο εργαζόμενος είχε προϋπηρεσία 5 χρόνια, 9 μήνες και 13 ημέρες. Από 01/01/2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας.

• Ο ίδιος εργαζόμενος στις 18 Μαρτίου του 2024 θα μπορέσει πλέον να συμπληρώσει την 2η τριετία του και να δικαιούται αύξηση
• Θα λάβει αύξηση 156 ευρώ για 2 τριετίες (780+20%)
• Από τον Απρίλιο δεν θα λαμβάνει 780 ευρώ, αλλά 936 ευρώ

2η δόση

Υψηλότερες θα είναι οι αυξήσεις στο δεύτερο κύμα των δικαιούχων, μετά δηλαδή από την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού εντός του 2024. Για παράδειγμα αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί 5% στα 820 ευρώ, τότε τα επιδόματα προϋπηρεσίας τα οποία είναι 10% – 30% επί του κατώτατου αυξάνονται αντίστοιχα στα 82 έως 246 ευρώ.

Η διαβούλευση για την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με το Ν.4172/13, θα ξεκινήσει το τελευταίο 10ήμερο του Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθεί το τελευταίο 15ήμερο του Ιουνίου. Η επόμενη φάση των αυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας για τους παλαιούς εργαζόμενους ξεκινά από τον Ιούλιο του 2024 και μετά, μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Όσοι μισθωτοί θεμελιώνουν τριετία, 6ετία ή 9ετία μετά την αύξηση του κατώτατου θα λάβουν αύξηση από 82 έως 246 ευρώ.

Σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη στις 14/09/2003, την 14/2/2012, όταν έγινε η αναστολή με την ΠΥΣ 6/2012 ο εργαζόμενος είχε 8 χρόνια και 5 μήνες προϋπηρεσία.

Από την 1η Ιανουαρίου 2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας

• Την 1η Ιουλίου 2024 ο κατώτατος μισθός αυξάνεται στα 820 ευρώ.
• Ο ίδιος εργαζόμενος την 1/8/2024 συμπληρώνει την 3η τριετία του (9 έτη προϋπηρεσίας) και δικαιούται αύξηση 246 ευρώ
• Έτσι θα πάρει 1.066 ευρώ.

Μέχρι την επόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού (εντός του 2025) οι αυξήσεις που θα λαμβάνουν σταδιακά οι χιλιάδες παλαιοί εργαζόμενοι θα είναι από 82 έως 246 ευρώ, ανάλογα με την προϋπηρεσία πριν τον Φεβρουάριο του 2012.

Μετά την νέα αύξηση το 2026 κι έστω για παράδειγμα πως ο νέος κατώτατος θα αυξηθεί στα 860 ευρώ (5%) τα επιδόματα προϋπηρεσίας αναπροσαρμόζονται από 86 έως 258 ευρώ.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άδωνι Γεωργιάδη, οι παλαιοί μισθωτοί, που είχαν χρόνια δουλειάς τον Φεβρουάριο του 2012 είναι περίπου 700.000. Συνεπώς από το 2024 έως το 2027, σταδιακά 700.000 εργαζόμενοι θα πληρώνονται επιδόματα προϋπηρεσίας.

3η δόση: Νέοι εργαζόμενοι

Περίπου 600.000 εργαζόμενοι που ξεκίνησαν να εργάζονται μετά την το Φεβρουάριο του 2012 θα δουν το μισθό τους να αυξάνεται τον Ιανουάριο του 2027 με την συμπλήρωση την πρώτης τριετίας.

Η προσαύξηση τότε θα εξαρτηθεί και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Για παράδειγμα, εργαζόμενος με τον κατώτατο μισθό που ξεκίνησε να δουλεύει το 2014. Σήμερα παίρνει 780 ευρώ. Δικαιούται προσαύξηση το 2027 λόγω μιας 3ετίας, 10% επί του τότε βασικού μισθού. Αν ο ελάχιστος μισθός το 2027 είναι 960 ευρώ, θα δικαιούται και μια προσαύξηση 96 ευρώ: Σύνολο μισθού 1.056 ευρώ.

Δεδομένου ότι η νομοθετική ρύθμιση υιοθετεί νέα ρήτρα ανεργίας και προβλέπει ότι την 1/1/2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% αναστέλλεται αυτοδικαίως το «ξεπάγωμα» των 3ετιών. Για την εφαρμογή λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων.

Το μεγάλο ερώτημα – μετά την ενσωμάτωση της νέας αυτής ρήτρας στην τελική διάταξη – ήταν αν θα πληρωθούν οι νέοι εργαζόμενοι ή όχι την πρώτη 3ετία που θα έχουν θεμελιώσει από τον Ιανουάριο του 2024 έως και τον Δεκέμβριο του 2026 πριν «παγώσουν» ξανά οι 3ετίες από το 2027, εφόσον ξεφύγει η ανεργία.

Χαμένοι, από μια πιθανή νέα ρύθμιση «παγώματος» των 3ετιών εκ νέου από 2027 (λόγω αύξησης της ανεργίας) θα είναι οι χιλιάδες εργαζόμενοι που θα προσληφθούν μετά τον Ιανουάριο του 2024, καθώς τον Δεκέμβριο του 2026 δεν θα έχουν προλάβει να συμπληρώσουν τρία πλήρη χρόνια προϋπηρεσίας.

Το διάστημα μεταξύ 14.2.2012 (όταν μπήκαν στον «πάγο» τα επιδόματα προϋπηρεσίας) – έως 31.12.2023 είναι «χαμένο» ως χρόνος θεμελίωσης προϋπηρεσίας και δεν θα υπάρχει αξίωση για αναδρομικές αναζητήσεις διαφορών. Η νομοθετική διάταξη ρυθμίζει με καθαρό τρόπο την συγκεκριμένη περίοδο, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται αμφισημίες που θα οδηγήσουν την υπόθεση στα δικαστήρια.

Ποιους αφορά το «ξεπάγωμα» των τριετιών

Το «ξεπάγωμα» των 3ετιών αφορά κατά αρχήν όλους τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας.

Στις κλαδικές συμβάσεις, η εξέλιξη των επιδομάτων προϋπηρεσίας ακόμη κι αν προβλεπόταν στο κείμενο της σύμβασης δεν είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα για τον εργοδότη, καθώς η ΠΥΣ του 2012 υπερισχύει. Οι ωριμάνσεις στους κλαδικούς μεσαίους ή υψηλότερους μισθούς θα καθίστανται υποχρεωτικές πλέον και θα πρέπει να πληρώνονται, όπως ορίζονται στην κλαδική σύμβαση. Οι εργαζόμενοι με υψηλότερο μισθό από τον κατώτατο θα πέσουν στην διαδικασία του συμψηφισμού.

Με άλλα λόγια, σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς τους ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023 και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα, είτε στον κατώτατο, είτε σε αυτά που ορίζονται στις ΣΣΕ, τότε θα συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.

Από την αύξηση των μισθών αποκλείονται χιλιάδες εργαζόμενοι που πλέον δεν καλύπτονται από κλαδικές συμβάσεις, καθώς είτε δεν υφίσταται οι εργοδοτικοί ή εργατικοί φορείς, είτε δεν υπογράφηκαν νέες συμβάσεις με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αμείβονται με ατομικές συμβάσεις, με αποδοχές μάλιστα μειωμένες μονομερώς κατά την διάρκεια της κρίσης.

Σύμφωνα με τον κ. Καρούζο,

• Εργαζόμενος με μισθό 900€ και προϋπηρεσία 5 έτη συμπληρωμένα έως τις 14/2/2012: Την 1/1/2025, ημερομηνία που θεμελιώνει το δικαίωμα της δεύτερης 3ετίας θα λάβει αύξηση 36€ καθώς ο νέος κατώτατος μισθός (με τα σημερινά δεδομένα) διαμορφώνεται στα 936€, όντας μεγαλύτερος κατά 36€ από τον συμφωνηθέντα.
• Μισθωτός που αμείβεται βάσει της ατομικής ή επιχειρησιακής σύμβασης του με τον κατώτατο μισθό, αλλά λαμβάνει από την επιχείρηση 1.200 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.200 ευρώ.
• Μισθωτός που αμείβεται με κλαδική η οποία προβλέπει ελάχιστο μισθό 950 ευρώ αλλά εκείνος λαμβάνει 1.400 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.400 ευρώ.