Φυσικό αέριο: Ώρα μηδέν για το πλαφόν – Οι υπουργοί Ενέργειας συνεδριάζουν για το αδιέξοδο

Οι υπουργοί Ενέργειας συνεδριάζουν εντός της ημέρας στις Βρυξέλλες για να εγκρίνουν το πλαφόν που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο μήνα. Οι 27 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα δοκιμάσουν ξανά σήμερα να καταλήξουν σε συμφωνία όσον αφορά την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου.

Πρόκειται για μέρος της αντίδρασης της ΕΕ στην ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η δραστική μείωση των παραδόσεων από τη Ρωσία φέτος, που έχει οδηγήσει σε ακραίες αυξήσεις τιμών στο φυσικό άεριο. Προηγήθηκαν πολύμηνες διαπραγματεύσεις και αντεγκλήσεις μεταξύ κρατών. Το αδιέξοδο παραμένει μέχρι σήμερα καθώς οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να διαφωνούν για το εάν και το κατά πόσον το μέτρο μπορεί να αμβλύνει την ενεργειακή κρίση στη Γηραιά Ήπειρο.

«Μάλλον ούτε ένα κράτος μέλος δεν είναι ικανοποιημένο με την πρόταση που συζητάμε», αναγνώρισε ανώτερος ευρωπαίος διπλωμάτης, που περιέγραψε το όριο στην τιμή με τη φράση «ένας από τους πιο περίπλοκους και δύσκολους φακέλους που μπορείτε να φανταστείτε».

Χώρες όπως το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ιταλία, η Ελλάδα λένε πως το όριο είναι απαραίτητο για να προστατευτούν οι οικονομίες τους από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Από την άλλη, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, μεταξύ άλλων, ανησυχούν πως μπορεί να μειώσει την προσφορά στην Ευρώπη.

Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές λένε πως δεν είναι καθόλου σίγουρες πως πράγματι θα κλειστεί συμφωνία σήμερα. Μια από τις επιλογές είναι το ζήτημα να παραπεμφθεί στο μεθαυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και να επιστρέψει στους υπουργούς την επόμενη εβδομάδα.

Λεπτομέρειες

Η όποια συμφωνία θα βασιστεί σε τεχνικές λεπτομέρειες, ιδίως το πόσο υψηλό θα είναι το όριο, σε ποια συμβόλαια θα έχει εφαρμογή, καθώς και ρήτρες όπως η δυνατότητα η ΕΕ να αναστέλλει την ισχύ του μέτρου αν έχει ανεπιθύμητες επιπτώσεις. «Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί», είπε άλλη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Το προσχέδιο του συμβιβασμού που συζητήθηκε το σαββατοκύριακο προβλέπει ότι το πλαφόν θα τίθεται σε ισχύ αν οι τιμές ξεπερνούν τα 220 ευρώ τη μεγαβατώρα για πέντε ημέρες στα βραχυπρόθεσμα προθεσμιακά συμβόλαια στο ολλανδικό χρηματιστήριο αερίου (TTF) και εάν είναι επίσης κατά 35 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ).

Το όριο αυτό είναι αρκετά κάτω από τα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα που πρότεινε η Κομισιόν· όμως πάνω από δέκα χώρες, ανάμεσά τους η Ιταλία και η Ελλάδα, θα ήθελαν να δουν το πλαφόν ακόμη πιο χαμηλά.

Και τα δύο στρατόπεδα —τόσο οι χώρες που υποστηρίζουν την επιβολή ορίου, όσο και αυτές που τάσσονται εναντίον της διατίμησης του φυσικού αερίου— έχουν ικανό αριθμό ψήφων για να προβάλουν βέτο. Πιθανόν καθοριστική θα είναι η ψήφος της Γαλλίας, η οποία αρχικά τασσόταν υπέρ του πλαφόν, αλλά την περασμένη εβδομάδα εξέφρασε ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες στις χρηματαγορές, σύμφωνα με τρεις ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.

Την περασμένη εβδομάδα, η Intercontinental Exchange προειδοποίησε ότι η ευρωπαϊκή πρόταση ενδέχεται στην πραγματικότητα να αυξήσει τις τιμές του φυσικού αερίου· η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, εξέφρασε την ανησυχία πως μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η ΕΕ έχει ήδη εγκρίνει σειρά έκτακτων μέτρων για την ενέργεια φέτος, ιδίως την υποχρέωση πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών. Το πλαφόν στην τιμή του αερίου ωστόσο ενδέχεται να κρίνει τη μοίρα άλλων πολιτικών της ΕΕ ως προς την ενέργεια, ιδίως το εάν θα εκδίδονται με ταχύτερες διαδικασίες για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς κάποιες κυβερνήσεις διεμήνυσαν πως δεν θα τις εγκρίνουν αν δεν έχει προηγηθεί συμφωνία για το όριο τιμής.