Ψηφιακή κάρτα και αδήλωτη εργασία στο μικροσκόπιο: Τα μισά πρόστιμα του 2025 σε δύο παραβάσεις

Σημαντική εστίαση σε δύο βασικές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας έδειξαν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στο πρώτο τρίμηνο του 2025, καθώς η αδήλωτη εργασία και η μη χρήση της ψηφιακής κάρτας συγκέντρωσαν σχεδόν το 50% του συνολικού ύψους των προστίμων. Συγκεκριμένα, από τα 10,3 εκατ. ευρώ σε κυρώσεις που επιβλήθηκαν συνολικά για παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας και υγιεινής και ασφάλειας, τα 4,5 εκατ. ευρώ αφορούσαν αποκλειστικά αυτές τις δύο παραβάσεις.

Σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν 18.177 έλεγχοι και διαπιστώθηκαν 4.059 παραβάσεις, με την παραβατικότητα να ανέρχεται στο 22,3%. Από την ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι:

• Η αδήλωτη εργασία παραμένει το σοβαρότερο πρόβλημα, με 228 περιπτώσεις και πρόστιμα 2,5 εκατ. ευρώ.

• Η ψηφιακή κάρτα εργασίας, παρότι έχει μειώσει τις υπερωριακές παρατυπίες, δεν εφαρμόζεται παντού: 580 παραβάσεις καταγράφηκαν, με πρόστιμα 1,9 εκατ. ευρώ.

• Οι πίνακες προσωπικού, ένδειξη σκιώδους αδήλωτης εργασίας, οδήγησαν σε 816 παραβάσεις και κυρώσεις 1,9 εκατ. ευρώ.

• Οι απλήρωτοι μισθοί αντιστοιχούσαν σε 335 περιπτώσεις, με πρόστιμα που έφτασαν τις 723.500 ευρώ.

Παρά την πρόοδο, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας δεν έχει καταφέρει ακόμη να περιορίσει την αδήλωτη εργασία, ιδίως σε μικρές επιχειρήσεις χωρίς μόνιμο προσωπικό, οι οποίες συχνά παρακάμπτουν τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά θετικά στοιχεία: για πρώτη φορά αποκαλύφθηκαν πλήρως οι αδήλωτες υπερωρίες, με αύξηση 815.000 δηλωμένων υπερωριών μέσω του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυξήσεων στις υπερωρίες είναι:

• Σούπερ μάρκετ: +60%

• Τράπεζες: +38,3%

• Εταιρείες security: +27,8%

• Βιομηχανία: +34,3%

• Λιανεμπόριο: +28,1%

Η προσοχή τώρα στρέφεται στους κλάδους τουρισμού και εστίασης, όπου από 1η Μαρτίου 2025 η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας έγινε υποχρεωτική. Παρά τις αρχικές συστάσεις αντί για πρόστιμα, οι έλεγχοι των επόμενων μηνών, ειδικά κατά την τουριστική σεζόν, θα δείξουν κατά πόσο οι επιχειρήσεις συμμορφώνονται με το νέο σύστημα.