Kλιματική Kρίση: Οι κόμβοι AtmoHub και ClimateHub μας δίνουν νέα δεδομένα

Οι κόμβοι Πληροφόρησης AtmoHub και ClimateHub αποτελούν πλέον δύο κρίσιμους κόμβους που υλοποιούν στην Ελλάδα τις υπηρεσίες Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) και Copernicus Climate Change Service (C3S) του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Παρατήρησης της Γης Copernicus.

Σύμφωνα με όσα λέχθηκαν κατά την διάρκεια πρόσφατης παρουσίασης, οι κόμβοι στοχεύουν στην υποστήριξη της κοινωνίας απέναντι στις περιβαλλοντικές προκλήσεις και στην προσαρμογή της σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία λόγω της κλιματικής αλλαγής. Μέσω αυτών, οι φορείς αποκτούν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν στρατηγικές βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την προετοιμασία της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Αντιμετωπίζοντας τις Περιβαλλοντικές Προκλήσεις

Οι δύο κόμβοι, σε συνεργασία με τα κορυφαία ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαιδευσης στην Ελλάδα, παρέχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα και εύχρηστα εργαλεία για την ποιότητα της ατμόσφαιρας, το κλίμα και την ενέργεια, προάγοντας την ενημερωμένη λήψη αποφάσεων. Πρόκειται για μία εθνική πρωτοβουλία που ενισχύει την ικανότητα των τοπικών φορέων, κοινοτήτων και πολιτών να κατανοήσουν σε βάθος τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και να εφαρμόσουν έξυπνες λύσεις για την αντιμετώπισή τους.

Όπως δήλωσαν οι επικεφαλής της προσπάθειας: «Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ανάδειξη της αξίας των επιστημονικών δεδομένων και την προώθηση της χρήσης τους από την ευρύτερη κοινωνία. Μέσα από τους Κόμβους AtmoHub και ClimateHub, η επιστήμη γίνεται εργαλείο στα χέρια της κοινωνίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος για όλους».

AtmoHub

Το AtmoHub, στοχεύει:

• Στην παροχή αξιόπιστων προγνώσεων ατμοσφαιρικής σύστασης για αέριους και σωματιδιακούς ρύπους (O3, NO2, SO2, PM2.5, PM10), γύρη, καπνό από τις δασικές πυρκαγιές, ηφαιστειακή τέφρα, και ερημική σκόνη
• Στην ανάπτυξη εθνικής διαχρονικής βάσης δεδομένων ατμοσφαιρικής σύστασης, σε υψηλή χωρική ανάλυση (σταδιακά από 5km σε 2km/1km)
• Στον εμπλουτισμό και επικύρωση των εθνικών βάσεων δεδομένων για τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων, με χρήση επίγειων και δορυφορικών δεδομένων υψηλής ευκρίνειας
• Στη συλλογή και ενσωμάτωση σχετικών δεδομένων, υπηρεσιών, και υφιστάμενης τεχνογνωσίας σε εθνικό επίπεδο
• Στην επικοινωνία και διάχυση της πληροφορίας

Το AtmoHub θα λειτουργήσει σε προ-επιχειρησιακή βάση στο πρώτο τρίμηνο του 2025. Προς το παρόν παρέχονται προγνώσεις για την Ελλάδα στη χωρική ανάλυση του CAMS.

ClimateHub

Το ClimateHUB, στοχεύει:

1. Στην ανάπτυξη ενός συστήματος προ-επιχειρησιακής πρόβλεψης που θα παρέχει βραχυπρόθεσμες πιθανολογικές προβλέψεις για τη ζήτηση και την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ώστε να βοηθήσει στη βελτιστοποίηση των μοντέλων παραγωγής ενέργειας και να ενισχύσει τη λήψη αποφάσεων
2. Στην συνεργασία με εθνικές αρχές για να εντοπιστούν οι ανάγκες και να διαμορφώσει υπηρεσίες που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ενεργειακός τομέας
3. Την έναρξη λειτουργίας μιας πύλης υπηρεσιών για το κλίμα όπου θα παρέχεται πρόσβαση στα προϊόντα και τις υπηρεσίες C3S, με διαδραστικούς χάρτες και γραφήματα εξασφαλίζοντας ότι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν εύκολη πρόσβαση σε βασικά δεδομένα
4. Στην κοινοπραξία εμπειρογνωμόνων από κορυφαία ελληνικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, της Ακαδημίας Αθηνών, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Ελληνικού Διαστημικού Κέντρου, που συνεργάζονται όλοι μαζί για να προωθήσουν αυτή την πρωτοβουλία

Ενίσχυση Τοπικής και Εθνικής Ανθεκτικότητας

Ειδικότερα, ο διακεκριμένος Καθηγητής κ. Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας για την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία, κατά την παρουσίαση των κόμβων στην Ανατολική Αίθουσα της Ακαδημίας Αθηνών σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και την ομάδα NOA-ReACT του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Όπως τονίστηκε, οι δύο κόμβοι ενδυναμώνουν τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και διευκολύνουν τη χάραξη πολιτικών προσαρμογής και αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, για τη βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.

Συνεργασίες για ένα Βιώσιμο Μέλλον

Οι δύο κόμβοι συντονίζονται από το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας (ΚΕΦΑΚ) της Ακαδημίας Αθηνών και την ομάδα ΝΟΑ-ReACT του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Υλοποιούνται σε συνεργασία με διακεκριμένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από όλη την Ελλάδα, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών, ερευνητικών και τοπικών φορέων. Συγκεκριμένα, οι συνεργάτες περιλαμβάνουν:

-Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

-Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

– Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

– Το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος

– Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας

– Το Πολυτεχνείο Κρήτης

– Το Πανεπιστήμιο Πατρών

– Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

– Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου

– Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

– Την εταιρεία ID.com

– Την εταιρία Raymetrics

Ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Δρ. Βασίλειος Αμοιρίδης, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες των εργαλείων και υπηρεσιών που προσφέρουν, παρουσίασε επίσης το Destination Greece, μια ενιαία πλατφόρμα Κόμβων η οποία ξεκινά με την ένταξη των AtmoHub και ClimateHub, και έχει ως σκοπό την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών για την παρακολούθηση και διαχείριση περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων.

Τα οφέλη του Destination Greece περιλαμβάνουν την πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και τη δυνατότητα παροχής εργαλείων για την πρόληψη καταστροφών, ενισχύοντας τη δυνατότητα του κράτους και των τοπικών φορέων να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε έκτακτες καταστάσεις. Το πρόγραμμα συνεργάζεται με κορυφαίους διεθνείς εταίρους, όπως το ECMWF για τα Machine Learning Algorithms και την υπερυπολογιστική υποδομή του, το DLR για την τεχνολογία και την τεχνογνωσία, και το CNRS για τα δεδομένα.