Άρθρο του πρώην Βουλευτή, Λουκά Αποστολίδη

Στη δύση του εργατικού δικαίου

Οι δυο προηγούμενοι αιώνες 19ος και 20ος γέννησαν, ανέπτυξαν και θεμελίωσαν τις βασικές διατάξεις του εργατικού δικαίου καθώς και τις οικουμενικές ρυθμίσεις σε διεθνή κείμενα και συμβάσεις για τα κοινωνικό – οικονομικά, ασφαλιστικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των εργαζομένων.
Είναι κοινός τόπος να αναφέρουμε ότι η ταξική διαπάλη ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο ενέπνευσε σημαντικές φιλοσοφικές, οικονομικές και πολιτικές θεωρίες, κινήματα και επαναστάσεις.

Είναι επίσης κοινοτυπία να τονίσουμε ότι το «κοινωνικό μοντέλο» της Ευρώπης που οικοδομήθηκε για 30 χρόνια μετά το β’ παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε ίσως μια μοναδική ιστορική πράξη συμβιβασμού ανάμεσα στην εργασία, το κεφάλαιο και την πολιτική εξουσία.
Το οικοδόμημα της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης αναδείχθηκε με κεντρικούς στόχους την ενιαία αγορά και το ενιαίο νόμισμα(δηλαδή την οικονομική συνοχή), αλλά ταυτόχρονα και την κοινωνική συνοχή. Δηλαδή την κατοχύρωση των θεμελιωδών οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως περιγράφονται στη Χάρτα, καθώς και την καταπολέμηση της ανεργίας, της φτώχειας και της περιθωριοποίησης.
Όλα αυτά πριν λίγα χρόνια και στη χώρα μας «εμπλούτιζαν» τα κομματικά προγράμματα των δυνάμεων της κεντροαριστεράς. Σήμερα δεν μπορείς να αναγνωρίσεις τίποτε απ’ όσα λέγονταν.
Προσπαθείς να θυμίσεις στους κυβερνώντες, ότι οι εργαζόμενοι έχουν δικαιώματα, ότι οι άνεργοι που βρίσκονται «εκτός των τειχών» απροστάτευτοι, έχουν περάσει στην «κόκκινη ζώνη» και σε βλέπουν με «μισό» μάτι.
Προσπαθείς να πείσεις ότι πολλές συνταγματικές διατάξεις και νομοθετικές ρυθμίσεις του εργατικού, αλλά και του δημόσιου δικαίου (κώδικας δημόσιων υπαλλήλων) έχουν γίνει «κουρελού» και σε αντιμετωπίζουν σαν ανεδαφικό λαϊκιστή της «παλιάς σχολής».
Προσπαθείς να προειδοποιήσεις ότι μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν τη συναίνεση ή τουλάχιστον την ανοχή της κοινωνίας ιστορικά, είναι πλέον βέβαιο ότι θα αποτύχουν και αυτοί το «γουδί το γουδοχέρι».
Προσπαθείς να πείσεις ότι το φιλότιμο του Έλληνα ημερεύει και θεριό, αλλά ο «τσαμπουκάς» της εξουσίας κάνει τον έλληνα ανήμερο θεριό.
Προσπαθείς να πεις το αυτονόητο, ότι με το νέο θεσμό της «εργασιακής εφεδρείας» και το πρόσφατο συνταξιοδοτικό καθεστώς προσβάλλονται τόσο η τυπική, όσο και η ουσιαστική νομιμότητα του διοικητικού δικαίου και της εργατικής νομοθεσίας και η εξουσία χαμογελάει με νόημα…
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι διανύουμε μια περίοδο δύσης του εργατικού δικαίου, αφού βασικές νομοθετικές διατάξεις και συλλογικές ρυθμίσεις για τα εισοδήματα, τις απολύσεις κ.α., καταργήθηκαν και συνεχίζουν να καταργούνται οδηγώντας την εργασία σε πλήρη υποβάθμιση και απαξία.
Ο καταιγισμός των εργασιακών ρυθμίσεων της «τροϊκάνής» έννομης τάξης υποβάθμισε την ποιότητα και το επίπεδο της νομικής προστασίας της εργασίας, προχώρησε σε βίαιες εισοδηματικές περικοπές σε εργαζόμενους, συνταξιούχους και σήμερα με το μεσοπρόθεσμο και το φρούτο της «εργασιακής εφεδρείας», ξεκινάνε οι χιλιάδες απολύσεις για να προστεθούν στον πολυάριθμο στρατό των ανέργων. Η εξουσία ως ανάχωμα καλλιεργεί την εναντίωση της μιας κοινωνικής κατηγορίας ενάντια στην άλλη.
Μάλλον κάποιο θέατρο του παραλόγου παίζεται ανάμεσα στην πολιτική εξουσία και τους εργαζόμενους:
Α. Η κοινή λογική, αλλά και ο νομικός χαρακτηρισμός υπό οποιαδήποτε μέθοδο ερμηνείας, πρεσβεύει ότι όταν σε κάποιο εργαζόμενο του ζητάς να σταματήσει να προσφέρει την εργασία του και σε δυο χρόνια να βρίσκεται σε κατάσταση εφεδρείας, σημαίνουν ότι του «χρυσώνεις» το χάπι της απόλυσης.
Μάλιστα όταν τον παροτρύνεις να εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα ψυχολογικά και πρακτικά τον βάζεις στη διαδικασία για ανεύρεση εργασίας. Ένας απολυμένος  μπορεί να καλύψει τη θέση ενός άλλου ανέργου από τις 700 και πλέον χιλιάδες ανέργους.
Β. Η κοινή λογική, η θεωρία περί τα συνταγματικά και διοικητικά καθώς και η πάγια νομολογία μέχρι σήμερα μας διδάσκουν ότι:
(άρθρο 154 παρ.2 Υπαλ. Κώδικας)
«Αν καταργηθούν ορισμένες μόνο θέσεις του ίδιου κλάδου απολύονται υπάλληλοι οι οποίοι συγκεντρώνουν τα λιγότερα ουσιαστικά προσόντα ύστερα από απόφαση του υπηρεσιακού συμβούλου. Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας».
Στην προκειμένη περίπτωση οι 7 πληγές – φάσεις των απολύσεων από το δημόσιο τομέα με την εργασιακή εφεδρεία δεν θα οδηγήσουν χιλιάδες εργαζομένους στα Διοικητικά Δικαστήρια. Οι αποζημιώσεις γι αυτούς είναι στον αέρα, οι επιπτώσεις στα συνταξιοδοτικά είναι προφανείς και η ανατροπή κάθε οικογενειακού προγραμματισμού είναι πλέον σίγουρη.
Γ. Η εργασιακή εφεδρεία στις ΔΕΚΟ, δηλαδή στον ιδιωτικό τομέα με τον τρόπο που γίνεται είναι προφανές ότι παραβιάζει ευθέως τις υπερνομοθετικής ισχύος κοινοτικές οδηγίες 98/59/ΕΚ, 98/50/ΕΚ και 94/45/ΕΚ που έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο και αφορούν τις ομαδικές απολύσεις.
Δ. Τι να πούμε βέβαια για τις συνταγματικές διατάξεις που κατοχυρώνουν το δικαίωμα στην εργασία;
Είναι πιο έντιμο να πούμε στους Έλληνες εργαζόμενους και σ’ αυτούς που τίθενται στην «εργασιακή εφεδρεία» ότι ο πρωτόγνωρος αυτός θεσμός σημαίνει «διολίσθηση προς απόλυση» και να μην εφευρίσκουμε «αθώες» λέξεις περί «προσυνταξιοδοτικής περιόδου».
Ε. Όταν η εξουσία χάνει την αξιοπιστία και εναντιώνεται στη θέληση της κοινωνικής πλειοψηφίας είναι καλύτερα άμεσα να βρει διέξοδο στη λαική ετυμηγορία.
Αυτό απαιτεί η δημοκρατία των πολλών που αντιστέκονται στην ολιγαρχία των ολίγων ισχυρών.