Φορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρήσεων μέσω συνεργασιών ή/και εταιρικών μετασχηματισμών – Των Β. Παναγιωτόπουλου και Λ. Μπέλεση

Με το ΝΟΜΟ 4935 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 103/26.5.2022 η Πολιτεία δίνει κίνητρα για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών κάτι που μπορεί να ισχυροποιηθεί ακόμη περισσότερο αν συνδυαστεί και με προγράμματα ανάπτυξης μέσω του ΕΣΠΑ το οποίο η πολιτεία οφείλει επίσης να εκσυγχρονίσει άμεσα και να διοχετεύσει με σωστά κριτήρια τα χρήματα στην αγορά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, σήμερα δραστηριοποιούνται περίπου 850.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τις οποίες το 95% έχει έως 10 εργαζομένους και μόλις 672 επιχειρήσεις πάνω από 250.

Στόχος των κινήτρων που δίνονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και σε ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. δικηγόροι, λογιστές, αρχιτέκτονες, μηχανικοί) είναι να αναπτυχθούν για να επιβιώσουν, και να γίνουν ανταγωνιστικές μέσα στο δύσκολο και ρευστό περιβάλλον που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Θυμίζουμε ότι ο συγκεκριμένος νόμος ήταν μία από τις δεσμεύσεις που είχε η χώρα προκειμένου να εισπράξει την πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πρέπει να στηριχθούν από την Πολιτεία για να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία τους.
Στόχος του νόμου είναι, με κίνητρο την μείωση του φόρου εισοδήματος κατά 30% ή  50% για διάστημα έως και 9 ετών, να συγχωνευθούν εταιρείες και επαγγελματίες ώστε να περιορισθούν οι φορολογικές τους υποχρεώσεις και παράλληλα να μετασχηματισθεί το παραγωγικό μοντέλο (δηλαδή να αυξηθεί) των ελληνικών επιχειρήσεων ώστε να εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα τους.
Αν λοιπόν μια επιχείρηση ή κάποιοι επαγγελματίες διαλέξουν την συγχώνευση θα έχουν συντελεστή φόρου 15,5% (οι επιχειρήσεις-επαγγελματίες) και 11% οι αγρότες με δύο βασικές προϋποθέσεις:

• Το νέο σχήμα να λειτουργήσει μία πενταετία
• Οι εργαζόμενοι να είναι τουλάχιστον 9
• Οι συγχωνεύσεις των επιχειρησεων αφορούν κυρίως τίς μεσαίες επιχειρήσεις οι συνεργασίες τίς μικρές, ενώ πριμοδοτούνται και συνεργασίες όπως η συμβολική γεωργία και το franchising.

ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΑ 8 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΥ ΣΕ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (30%)

Ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων εταιρειών ή ατομικών επιχειρήσεων, κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας ή ατομικής επιχείρησης

Ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή κατά περίπτωση, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 375.000 ευρώ
η νέα εταιρεία απασχολεί περισσότερους από 9 εργαζόμενους, με πλήρη απασχόληση

• ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΥ ΣΕ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ(30%)

Εφόσον, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν υπολείπεται του ποσού των 125.000 ευρώ

Στην περίπτωση μετατροπής ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία ή σε οποιασδήποτε άλλης μορφής εταιρεία ή σε περίπτωση συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία νομικού προσώπου η έκπτωση στον φόρο ανέρχεται στο 30% εφόσον:
η εισφερόμενη ατομική επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της εισφοράς
η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και
σε περίπτωση εισφοράς περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό εκατόν 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των εισφερόμενων ατομικών επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας

ΠΡΟΣΟΧΗ η άποψη μας στο θέμα είναι ότι στο σημείο τού μεγαλύτερου κύκλου εργασίας θα πρέπει να υπάρχουν διαβαθμίσεις ανάλογα με τον κύκλο εργασιών. Για παράδειγμα αναφέρουμε ότι μία επιχείρηση με μεγάλο τζίρο πχ 10 εκ, δεν θα μπορεί να επωφεληθεί των φορολογικών κινήτρων αν απορροφήσει μια μικρή-καινοτόμα επιχείρηση με χαμηλό κύκλο εργασιών.

• ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΥ ΣΕ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΓΡΟΤΩΝ(11%)

Στην περίπτωση συνεργασίας φυσικών προσώπων, κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος κατά ποσοστό 50% επί των κερδών, τα οποία προκύπτουν από την άσκηση ατομικής αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, υπό προϋποθέσεις.

• ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Στην περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η εισφερόμενη ατομική επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της εισφοράς
β) η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και
γ) σε περίπτωση εισφοράς περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των εισφερόμενων ατομικών επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

• ΟΡΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΟΦΕΛΟΥΣ

Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το συνολικό ποσό των 500.000 σε διάστημα 9ετών ενώ στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, το οποίο υπολογίζεται επί των κερδών που προκύπτουν από τη συνεργασία για καθένα από αυτά, σε διάστημα τριών ετών.

• ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΖΗΜΙΕΣ

Παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς των ζημιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων στον ισολογισμό της νέας επιχείρησης και η δυνατότητα φορολογικού συμψηφισμού αυτών με τα κέρδη της νέας επιχείρησης, απαλλάσσεται η νέα επιχείρηση από την καταβολή φόρου εισοδήματος που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων του ενεργητικού της σε τρίτο, καταργείται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, αναγνωρίζεται έκπτωση των δαπανών που πραγματοποιούνται για την απόκτηση τίτλων στην περίπτωση εξαγοράς επιχείρησης και προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης των διοικητικών αδειών κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των προσωποπαγών αδειών, στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης.

• ΤΙ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΝΕΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Ως «νέα εταιρεία» νοείται η εταιρεία που προκύπτει από οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρικών μετασχηματισμών και της εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής υφιστάμενη ή νέα εταιρεία.

• ΤΙ ΘΕΩΡΟΥΜΕ «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ»

Ως Συνεργασία θεωρείται η μορφή συνεργασίας η οποία συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, δυνάμει της ίδρυσης οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας από δύο ή περισσότερα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής ή με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή τη σύμβαση δικαιόχρησης (franchising), έχει σκοπό την από κοινού προώθηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των συνεργαζόμενων εταιρειών ή προσώπων, διαρκεί για τουλάχιστον 5 έτη από την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας ή ίδρυσης του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των εταιρειών που μετέχουν σε αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας με τον μεγαλύτερο, μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

Προσοχή στα ακόλουθα δύο σημεία:

Κατά τη μεταγραφή ή την εγγραφή των σχετικών πράξεων μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων στα δημόσια βιβλία, προβλέπεται η καταβολή μόνο των πάγιων δικαιωμάτων εμμίσθων ή αμίσθων Υποθηκοφυλάκων και Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων, ποσού ύψους 300  ευρώ, ενώ αποκλείεται οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση, αμοιβή, κλπ.

Η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος παρέχεται από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών οποιασδήποτε μορφής ή της ημερομηνίας πραγματοποίησης εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας.

Λάμπρος Μπέλεσης 
Οικονομολόγος Πρόεδρος ACIS Consulting

Βασίλης Παναγιωτόπουλος

Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Λογιστών – Οικονομολόγων
Μελος και Φοροτεχνικος Σύμβουλος  Σύνδεσμου Επιχειρ. & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος