Γ. Πατούλης: Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε ούτε ένα ευρώ από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ

Η Αυτοδιοίκηση, με τους Δήμους στην «πρώτη γραμμή», μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για να γίνει πράξη η αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας

Από την Κόνιτσα, που διεξάγεται το ειδικό θεματικό συνέδριο με θέμα την «Ισότιμη Συμμετοχή των Ορεινών Δήμων στην Αναπτυξιακή Ανασυγκρότηση της Χώρας», ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. Γ. Πατούλης εξέφρασε την έντονη ανησυχία της Αυτοδιοίκησης για την πορεία υλοποίησης του ΕΣΠΑ και τον κίνδυνο να χαθούν σημαντικά κονδύλια για τη χώρα.

Τόσο η Κ.Ε.Δ.Ε. όσο και η ΕΝ.Π.Ε., έχουν εκφράσει εδώ και καιρό την ανάγκη να υπάρξει καλύτερος συντονισμός όσον αφορά τη διαχείριση του ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020.

Η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει επισημάνει την αναγκαιότητα να υπάρξει ενεργός συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των Δήμων, τόσο στο σχεδιασμό, όσο και στη διαχείριση του ΕΣΠΑ. Έχει μάλιστα προτείνει μεταξύ άλλων να υπάρξει ένα ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης, ύψους 2 δις ευρώ, μέσα από το ΕΣΠΑ, το οποίο θα χρηματοδοτήσει έργα και παρεμβάσεις που στόχο έχουν την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης.

Ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. Γ. Πατούλης επισήμανε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ανάπτυξη, αν δεν υπάρχει τοπική ανάπτυξη. Σε όλη την Ευρώπη, η προσπάθεια για να ξεπεραστεί η κρίση, έχει στηριχθεί σε δύο πυλώνες: την τοπική ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα. Αυτόν το δρόμο πρέπει να ακολουθήσει και η Πατρίδα μας για να βγούμε μια ώρα αρχύτερα από την κρίση».

Έλλειμμα πληροφόρησης από το Κεντρικό Κράτος

Είναι χαρακτηριστικό ότι την παρούσα χρονική στιγμή – και για πρώτη φορά στα χρονικά – δεν υπάρχει επίσημη πληροφόρηση για την εξέλιξη των Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-20, καθώς το Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης δεν δημοσιοποιεί τα επίσημα στοιχεία από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι δαπάνες ανέρχονταν περί τα 1,7 δις €, ήτοι ποσοστό 11,6%. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί έντονες ανησυχίες για ενδεχόμενη σημαντική απώλεια πόρων ως αναπορρόφητων, στο τέλος του έτους.

Στοιχεία που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα

Σε κάθε περίπτωση το ποσοστό απορρόφησης, το οποίο είχε ανακοινώσει η Κυβέρνηση στο τέλος του 2016, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, γιατί συντίθεται από δαπάνες έργων, με αποκλειστικό γνώμονα της δημιουργία τεχνητής απορρόφησης, τα οποία:
• δε συνεισφέρουν στο στόχο της ανάπτυξης
• δε δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας
• δεν εξυπηρετούν σχεδόν κανένα από τους στρατηγικούς (γενικούς και επιμέρους) στόχους του ΕΣΠΑ 2014-20

Χαμηλή απορροφητικότητα στην Επιχειρηματικότητα

Το Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα (ΕΠΑΝΕΚ), (το οποίο αφορά δράσεις που απευθύνονται αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας) παρουσιάζει δαπάνες μόλις 238 εκ. €, ποσοστό 6,97% (το 3,5% είναι πραγματικές δαπάνες που έφτασαν στην «αγορά», ενώ το υπόλοιπο 3,5% είναι ποσά που διατέθηκαν στους ΕΦΔ και λογίζονται εικονικά ως δαπάνες). Σε αυτό το ποσοστό περιλαμβάνονται και οι δαπάνες της Πρόσκλησης 054, που αφορά την πληρωμή μισθοδοσίας των επικουρικών γιατρών των Δημόσιων Νοσοκομείων, τις οποίες η Ευρωπαική Επιτροπή έκρινε μη επιλέξιμες.
Παράλληλα υπήρξε χαρακτηριστική καθυστέρηση στη λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), το οποίο ακόμα και τώρα παρουσιάζει προβλήματα στην εφαρμογή του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την αδυναμία του αρμόδιου Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης να οριστικοποιήσει την προκήρυξη και τις προϋποθέσεις επιλογής του Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης Κρατικών Ενισχύσεων (που θα προκηρύξει κατόπιν τις δράσεις επιχειρηματικότητας) θέτει εν αμφιβόλω την υλοποίηση των κρίσιμων δράσεων επιχειρηματικότητας.

Χαμηλή απορρόφηση πόρων και στον τομέα της Κοινωνικής Πολιτικής

Για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαικό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) υπάρχουν ανάλογα ζητήματα και καθυστερήσεις.
Συγκεκριμένα
• Το Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση Δια Βίου Μάθηση, μπορεί να παρουσιάζει δαπάνες 517 εκ. €, ποσοστό 25,9%, όμως αυτές κατά βάση αφορούν τα εμπροσθοβαρή έργα που είχαν σχεδιαστεί και ενταχθεί το έτος 2014 (δηλ. προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, εκπαιδεύσεις και βρεφονηπιακούς σταθμούς, έργα που υλοποιούν οι Δήμοι). Σημειώνεται ότι ο προκαθορισμένος προϋπολογισμός για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς ουσιαστικά εξαντλήθηκε και πλέον η περαιτέρω υλοποίηση του έργου απαιτεί εθνικούς πόρους, που είναι άγνωστο αν υπάρχουν.
• Το Ε.Π. Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα, παρουσιάζει δαπάνες 54 εκ. €, ποσοστό 15%, όμως αυτές κατά βάση προέρχονται είτε από μεταφερόμενα έργα (που μεταφέρθηκαν αποκλειστικά για λόγους απορρόφησης) είτε από τις συνεχιζόμενες καταρτίσεις δημοσίων υπαλλήλων από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Παράλληλα ανακύπτει μείζον ζήτημα με την ένταξη στο Ε.Π. μη επιλέξιμων έργων όπως το έργο των «Τομεακών Μονάδων Υγείας» που αφορά τη μισθοδοσία του προσωπικού που θα στελεχώσουν τις Μονάδες Υγείας.
Έγκριτοι γνώστες των ζητημάτων διαχείρισης του ΕΣΠΑ επισημαίνουν ότι η πρόσληψη προσωπικού για τη στελέχωση των ΤΟΜΥ δεν έχει καμία σχέση:
• με το Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα», τη στοχοθεσία του και τα αναφερόμενα στο εγκεκριμένο κείμενο από την Ε.Ε.
• με το Θεματικό Στόχο 11, (όπου εντάσσεται) που αφορά τη βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης
• με την Επενδυτική Προτεραιότητα 11.i., που αφορά τη θεσμική ικανότητα της Δημόσιας Διοίκησης τις μεταρρυθμίσεις και την ορθή διακυβέρνηση
• με την κατηγορία Δράση Α.2.2., που αφορά Δράσεις μείωσης διοικητικών βαρών, απλούστευσης και προτυποποίησης υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις
• τον Ειδικό Στόχο Α2, που αφορά δημ. φορείς όπου εφαρμόζονται σχέδια λειτουργικής αναδιοργάνωσης και απλοποίησης διοικητικών διαδικασιών

Ανακύπτουν έντονοι φόβοι ότι η πράξη είναι μη επιλέξιμη. Αν ενταχθεί στο Πρόγραμμα, οι δαπάνες δεν θα εγκριθούν ούτε θα πληρωθούν από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ε.Ε. αφού δεν έχουν πάρει και την εκ των προτέρων έγκριση, όπως προβλέπεται.

Η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει καταθέσει ολοκληρωμένες προτάσεις

Η ΚΕΔΕ έχει καταθέσει πλήρεις και τεκμηριωμένες προτάσεις για το σχεδιασμό και εφαρμογή έργων που αφορούν την Αυτοδιοίκηση, όπως π.χ.
• προτάσεις που αφορούν τις λεγόμενες «κοινωνικές δράσεις» του Θεματικού Στόχου 9 των 13 ΠΕΠ,
• τους βρεφονηπιακούς σταθμούς,
• την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των μικρών ορεινών και νησιωτικών Δήμων για την ωρίμανση των έργων τους κλπ.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα καμία πρότασή μας δεν έχει γίνει αποδεκτή.

Επιπλέον αντιλαμβανόμαστε ότι για κάποιους γραφειοκράτες του Κεντρικού Κράτους, η διαχείριση του ΕΣΠΑ γίνεται με τρόπο ευκαιριακό. Διεξάγεται με όρους επικοινωνίας κι όχι ουσίας.
Δίνεται μεγαλύτερο βάρος στην απορροφητικότητα από την αποτελεσματικότητα, κάτι που δυστυχώς χαρακτηρίζει όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα.

Αυτή η αντίληψη όλα τα προηγούμενα χρόνια είχε ως αποτέλεσμα η Πατρίδα μας ενώ είχε στη διάθεση της δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, να μην αξιοποιήσει τα χρήματα αυτά προς όφελος της ανάπτυξης. Γεγονός που οδήγησε, μαζί με τον υπερδανεισμό και την αλόγιστη σπατάλη στη χρεοκοπία.

Πλέον δεν έχουμε τη δυνατότητα να χάσουμε άλλους πόρους. Η σημερινή Κυβέρνηση δεν πρέπει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος. Οφείλει να αξιοποιήσει το μοναδικό χρηματοοικονομικό εργαλείο που διαθέτει αυτή τη στιγμή και να μην κατασπαταλά τους πόρους σε αντιαναπτυξιακές δράσεις, προσπαθώντας να περάσει την εξεύρεση λύσης για κάθε πρόβλημα, στον “εύκολο” τρόπο της χρηματοδότησης μέσω του ΕΣΠΑ.

Οι πόροι του ΕΣΠΑ πρέπει να κατευθυνθούν μόνον σε αναπτυξιακές δράσεις. Δεν έχουμε την πολυτέλεια πλέον να χάσουμε ούτε ένα ευρώ.