Τα συμπεράσματα του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ

Τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, μετά από εκτενή διάλογο που διεξήχθη κατά την διάρκεια των εργασιών του ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της, που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη από 14-16 Οκτωβρίου 2021, κατέληξαν σε μια σειρά πολιτικών θέσεων και προτάσεων, οι οποίες τίθενται υπόψη του συνόλου της Αυτοδιοίκησης και της Κεντρικής Διοίκησης .

Στο κείμενο συμπερασμάτων επισημαίνεται καταρχήν πως σε μια περίοδο που ο κόσμος αλλάζει, οι Δήμοι δεν είναι διατεθειμένοι να παρακολουθήσουν αμέτοχοι τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται

Στο Συνέδριο δόθηκαν απαντήσεις σε μερικά ζητήματα, άμεσης ανάγκης. Δεν απαντήθηκαν όμως τα σοβαρά, πάγια και διαχρονικά αιτήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Είναι θετικό το επιπλέον 1 δις ευρώ για το «Α. Τρίτσης», τα 320 εκ. Ευρώ για smart cities, αλλά και η νέα οπτική του ΕΣΠΑ, η αύξηση κατά 15% των ΚΑΠ από 1-1-2023.

Όμως υπάρχουν πολλά και σημαντικά που δεν έχουν απαντηθεί.

Για το προσωπικό που μας λείπει και για την κινητικότητα.

Για τα οικονομικά των Δήμων και η δέσμευση για σταδιακή απόδοση των παρακρατηθέντων.

Για την αποκέντρωση και το ξεκαθάρισμα ρόλων κι αρμοδιοτήτων μεταξύ Α’ και Β’ Βαθμού.

Ζητάμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο της αυτοδιοίκησης, σε σχέση με την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.

Ζητάμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την τακτοποίηση των αρμοδιοτήτων, σε σχέση με τις αποκεντρωμένες διοικήσεις, ως το τέλος του 2021.

Καλούμε από τώρα την Αυτοδιοίκηση σε Γενική Συνέλευση στις αρχές του 2022, προκειμένου να δούμε τι θα έχουμε πετύχει, τι άλλαξε και τι όχι, για να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση και τη στάση μας.

Τονίζουμε ότι στο πλαίσιο μιας Νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης, είναι αναγκαίο να καταστεί η πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, βασικός πυλώνας για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της χώρας.

Με βάση τα νέα δεδομένα, η Αυτοδιοίκηση ενωμένη διεκδικεί:

• την αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του αιρετού προσωπικού της.
• την ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των Δήμων, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους και να παρέχουν υπηρεσίες ποιότητας στους πολίτες.
• ένα νέο αποκεντρωμένο μοντέλο διοίκησης του κράτους, με ανακατανομή αρμοδιοτήτων.
• την ενίσχυση των Δήμων, με νέο προσωπικό υψηλών δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις αρμοδιότητές τους.
• ουσιαστικό λόγο και ρόλο στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των χρηματοδοτικών αναπτυξιακών προγραμμάτων (Α.Τρίτσης, ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης).
• την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού και τη λειτουργία “έξυπνων πόλεων”.
• την προώθηση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας, ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.
• την αποκλειστική αρμοδιότητα των Δήμων στα ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση και αξιοποίηση των απορριμμάτων, καθώς και την αναστολή στην επιβολή του τέλους ταφής.
• την αναβάθμιση του ρόλου των Δήμων στα ζητήματα κοινωνικής μέριμνας, παιδείας, υγείας και πολιτικής προστασίας.

Κρίνουμε καταρχήν θετικές, αφού υπηρετούν τις προτεραιότητες της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού και τις ανάγκες των Δήμων μας, όπως αυτές έχουν διατυπωθεί διαχρονικά μέσα από τις συνεδριακές διαδικασίες και τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων της ΚΕΔΕ:

• Την εξαγγελία από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης του προγράμματος “Έξυπνες Πόλεις”, με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό όλων των Δήμων , με χρηματοδότηση ύψους 320 εκ. Ευρώ. Ένα αίτημα της ΚΕΔΕ, να περάσει απευθείας μέσω των Δήμων κι όχι άλλων ενδιάμεσων , ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ κι αφορά τον ψηφιακό μας εκσυγχρονισμό, ικανοποιείται.
• Την αύξηση κατά 1 δις ευρώ του προϋπολογισμού του προγράμματος “Αντώνης Τρίτσης”, που πλέον φτάνει στα 4,1 δις ευρώ.
• Την αύξηση της χρηματοδότησης των Δήμων μέσω των ΚΑΠ, κατά 15% από το 2023, γεγονός που θα μας δώσει τη δυνατότητα να εξορθολογήσουμε τους ΚΑΠ, προκειμένου να μην έχουμε δήμους δυο ταχυτήτων.
• Την καταβολή 40 εκ. ευρώ για το πρόγραμμα Άργος και 15 εκ. ευρώ μέσω των ΚΑΠ σε ετήσια βάση, για τη διαχείριση των ζώων συντροφιάς.
• Την καταβολή πριν μερικές μέρες 107 εκ. ευρώ ως επιπλέον χρηματοδότηση των Δήμων για το 2021, καθώς και μια ακόμη ισόποση δόση, ως το τέλος του έτους.
• Όμως παραμένει σε εκκρεμότητα η επίλυση μιας σειράς κρίσιμων ζητημάτων, που επηρεάζουν άμεσα την ικανότητα των Δήμων να ανταποκριθούν στις μεγάλες ευθύνες και αρμοδιότητες τους.
• Έχοντας ως προτεραιότητα το συμφέρον των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών, αποφασίζουμε:
• Υιοθετούμε τη Μεταρρύθμιση στο Κράτος, την Πολυ-επίπεδη Διακυβέρνηση και την ανακατανομή αρμοδιοτήτων, όπως έχει κατατεθεί μέσα από το κείμενο θέσεων της Κ.Ε.Δ.Ε. προς το ΥΠ.ΕΣ., ως βάση του διαλόγου για το περιεχόμενο της Μεταρρύθμισης.

Για τα επίκαιρα και τα άμεσης προτεραιότητας ζητήματα αποφασίζουμε τα ακόλουθα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

• Ζητάμε την αύξηση των πόρων που καταβάλλονται μέσω των ΚΑΠ στους Δήμους, στο ύψος που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, προκειμένου να καλύπτεται το σύνολο των λειτουργικών τους αναγκών. H αύξηση 15% για την οποία δεσμεύθηκε η Κυβέρνηση από 1-1-2023 είναι μικρή, σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες των δήμων.
• Ζητάμε την σταδιακή απόδοση στους Δήμους, την ΚΕΔΕ και τις ΠΕΔ, των παρακρατηθέντων πόρων από προηγούμενα έτη.
• Να ληφθούν μέτρα στήριξης των Δήμων και των ΔΕΥΑ , λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας, ώστε να μην επιβαρύνει το λειτουργικό τους κόστος, για να μην μετακυλιστεί στους πολίτες.
• Να προχωρήσει η αναχρηματοδότηση από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων των παλιών χρεών των δήμων, με νέα δάνεια και με χαμηλότερο επιτόκιο.
• Να συμφωνήσουμε μεταξύ μας και να προχωρήσουμε άμεσα σε ένα νέο μοντέλο κατανομής των ΚΑΠ, βάζοντας νέα κριτήρια, όχι αποκλειστικά πληθυσμιακά.
• Δεν αποδεχόμαστε καμιά μεταφορά νέας ευθύνης η αρμοδιότητας στους δήμους, χωρίς τη μεταφορά και των αναγκαίων πόρων.
• Ζητούμε την αναστολή της επιβολής του τέλους ταφής, τουλάχιστον ως το 2023.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ

Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει ρόλο και λόγο στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό:

• Διεκδικούμε τη συμμετοχή μας στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΕΣΠΑ 2021-2027, με ρόλο και λόγο σε όλα τα στάδια. Ειδικά στο στόχο της Πολιτικής 5.
• Ζητάμε την αύξηση των πόρων του Ταμείου “Α. Τρίτσης” και την επίσπευση των ρυθμών αξιολόγησης των προτάσεων, καθώς και της εφαρμογής και υλοποίησης του.
• Κρίνουμε ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία κάθε αναπτυξιακού προγράμματος, την παροχή επαρκούς τεχνικής βοήθειας, προκειμένου όλοι οι Δήμοι, κυρίως οι μικροί ορεινοί και νησιωτικοί, να μπορέσουν να ωριμάσουν μελέτες και έργα, ώστε να διεκδικήσουν και να αξιοποιήσουν τους πόρους για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων.
• Θεωρούμε απαραίτητο να έχουμε λόγο στη διαχείριση των πόρων που προορίζονται για τους δήμους μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσω της δημιουργίας ενδιάμεσου φορέα, ώστε να εξασφαλίσουμε ένα πλαφόν ανά δήμο για το σύνολο των πόρων.
• Ζητάμε το ποσοστό του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που αφορά έργα τοπικής ανάπτυξης να εντάσσεται στη ΣΑΤΑ και να αφαιρεθεί από τη χρηματοδότηση των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης των Περιφερειών.
• Προτείνουμε τη δημιουργία Ειδικού Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, που μέσω του αρμόδιου υπουργείου θα χρηματοδοτεί έργα περιφερειακών δήμων.
• Ζητούμε τη μεγαλύτερη θωράκιση των δήμων έναντι των εταιριών που αναπτύσσουν δίκτυα εντός των πόλεων, διαλύοντας τα ασφαλτικά μας, μέσα από ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης για την πραγματοποίηση ασφαλτικών εργασιών.
• Αποτελεί άμεση και επιτακτική ανάγκη η χρηματοδότηση για τη δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης (help desk) ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τους δήμους της χώρας, με on line υποστήριξη, και εκπαίδευση των υπαλλήλων, μέσω των εταιρειών της Αυτοδιοίκησης (ΠΕΤΑ, ΕΕΤΑΑ).

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΔΗΜΩΝ

Δεν μπορούν οι Δήμοι να λειτουργήσουν και να ανταποκριθούν στις δεκάδες αρμοδιότητες που τους έχουν δοθεί, χωρίς το απαραίτητο προσωπικό.

Όσον αφορά τα νούμερα που παρουσιάστηκαν από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΣ σχετικά με την κινητικότητα, αυτά δεν αποτυπώνουν την πραγματικότητα.

Ειδικά στους μικρούς Δήμους, ακόμη κι ένας μόλις εργαζόμενος αν μετακινηθεί , μπορεί να παραλύσει η λειτουργία μιας κρίσιμης υπηρεσίας, π.χ. της οικονομικής υπηρεσίας και να μην μπορεί να λειτουργήσει ο Δήμος.

Aν αντίστοιχα από μια κρίσιμη υπηρεσία ενός μεγάλου δήμου , όπως η καθαριότητα, μετακινηθεί μέσω της κινητικότητας το 30%, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μπορεί ο Δήμος να προσφέρει τις ίδιες υπηρεσίες με λιγότερο προσωπικό.

Στο πλαίσιο αυτό ζητούμε:

• Αλλαγή του μοντέλου της κινητικότητας. Να υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης μόνον από Δήμο σε Δήμο και να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των δημάρχων, που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα, τις ανάγκες των Δήμων τους.
• Προσλήψεις νέου μόνιμου προσωπικού στους Δήμους, υψηλών δεξιοτήτων και σε επαρκή αριθμό, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές αλλά και μελλοντικές αρμοδιότητες τους .
  Προσλήψεις του αναγκαίου προσωπικού στις ΔΕΥΑ, οι οποίες δεν βαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Σύσταση Δημοτικής Αστυνομίας σε κάθε Δήμο, ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε τη λειτουργία των πόλεων μας. Χωρίς Δημοτική Αστυνομία δεν θα μπορούμε να ανταποκριθούμε σε νέες αρμοδιότητες που μας έχουν δοθεί πρόσφατα , όπως αυτές για τα αδέσποτα ζώα και τα ζώα συντροφιάς.
• Επαναφορά του Προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας στον Τομέα της Πολιτικής Προστασίας, που με βάση τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η κλιματική κρίση, κρίνεται εξαιρετικά αναγκαία.
• Να αλλάξει το υφιστάμενο απαράδεκτο νομοθετικό πλαίσιο, που υποχρεώνει τους Δήμους να πληρώνουν από τον προϋπολογισμό τους, τη μισθοδοσία εργαζομένων που έχουν αποσπαστεί σε άλλες υπηρεσίες, απασχολούνται εκεί κι όμως οι Δήμοι εξακολουθούν να τους πληρώνουν.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΗΜΩΝ

Θέλουμε να έχουμε τον πρώτο λόγο σε όσα αφορούν τη λειτουργία των πόλεων μας. Στο πλαίσιο, αυτό ζητούμε:

• Την ευθύνη διαχείρισης του τοπικού κοινωνικού κράτους.
• Την αποκλειστική αρμοδιότητα για την καθαριότητα, το περιβάλλον, τη διαχείριση κι αξιοποίηση των απορριμμάτων, καθώς και την ανακύκλωση.
• Στο ζήτημα της Κοινωνικής μέριμνας διεκδικούμε όλο το εύρος των υπηρεσιών και μονάδων, μαζί με κοινωνικές δομές και ιδρύματα.
• Στη διάρκεια της πρόσφατης πανδημίας, αποδείχθηκε η χρησιμότητα των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων για τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό ζητούμε τη δημιουργία νέων προγραμμάτων ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ, σε όσους Δήμους δεν έχουν σήμερα.
• Δεδομένων των μεγάλων χρηματοδοτικών προβλημάτων στα ΚΔΑΠ των Δήμων μας τα έτη 2020-2021, 2021-2022, ζητούμε τη σύσταση Ομάδας Εργασίας με τη συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργείων, της ΚΕΔΕ και των εργαζομένων, με αντικείμενο την εξεύρεση μόνιμης χρηματοδοτικής λύσης για τα ΚΔΑΠ, που θα αποφέρει αφενός λειτουργική βιωσιμότητα στις Δομές και αφετέρου σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
• Το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ δήμων και άλλων φορέων του Κράτους τι κάνει ο καθένας εντός των δήμων (ειδικά σε κοινόχρηστους χώρους και ποτάμια εντός σχεδίου, περιφερειακό οδικό δίκτυο, κλπ).
• Να υπάρχει υποχρεωτική θεσμική διαβούλευση και να ζητείται η σύμφωνη γνώμη των Δήμων , όταν πρόκειται για έκδοση περιβαλλοντικών αδειών (ΑΕΠΟ, ΠΠΔ) από τα αρμόδια Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και Περιφέρειες.
• Να καταστούν ενεργειακά ουδέτερες όλες οι δομές κι επιχειρήσεις των Δήμων , χρηματοδοτούμενες από τα υπάρχοντα προγράμματα, ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία που το κόστος ενέργειας αυξάνεται κατακόρυφα και οι Δήμοι εξακολουθούν να υποχρηματοδοτούνται.

Δείτε επίσης: Κυκλοφοριακό: Στο απροχώρητο η κατάσταση στην Αθήνα – Έρχονται δακτύλιος και διόδια

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΑΙΡΕΤΩΝ

Το αιρετό προσωπικό της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού πρέπει να αντιμετωπίζεται με όρους ισοτιμίας, σε σχέση με το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό των άλλων βαθμίδων λειτουργίας του Κράτους. Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε:

• Εποπτεία ΟΤΑ – Να προχωρήσει η εφαρμογή του νόμου σχετικά με τον Επόπτη Νομιμότητας και την λειτουργία της Αυτοτελούς
• Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ.
• Να προχωρήσει το ΥΠΕΣ σε αξιολόγηση και εφαρμογή της πιλοτικής πρότασης που καταθέσαμε, με την οποία αξιολογούμε και κατηγοριοποιούμε μια προς μια, τις 900 περίπου αρμοδιότητες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
• Την επαναφορά της ειδικής δωσιδικίας , ώστε οι Δήμαρχοι να δικάζονται σε πρώτο βαθμό από το Εφετείο.
• Να ρυθμιστεί νομοθετικά το θέμα, ώστε οι αιρετοί να μη συλλαμβάνονται με τη διαδικασία του αυτοφώρου, όταν υποβάλλεται εναντίον τους, μήνυση για παράβαση του άρθρου 259 του Π.Κ.
• Τον καθορισμό του ύψους των αποδοχών του αιρετού πολιτικού προσωπικού των δήμων, σε συνάρτηση με το ύψος των ευθυνών που αναλαμβάνουν.
• Την επαναφορά της χορηγίας των αιρετών.
• Την επαναφορά της αποζημίωσης για τη συμμετοχή των αιρετών στα Δημοτικά Συμβούλια, την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.
• Την κατάργηση της διάταξης του άρθρου 20 του νόμου 4387/2016 αναφορικά με την περικοπή στο 100% της σύνταξης των συνταξιούχων-αιρετών (περιφερειαρχών, αντι-περιφερειαρχών, δημάρχων, αντιδημάρχων κ.λ.π.), για όσο χρονικό διάστημα διατηρούν την ιδιότητα του αιρετού.
• Την επαναφορά της διάταξης για την αναγνώριση των ετών θητείας στην Τ.Α. ως προϋπηρεσίας για την υπαλληλική εξέλιξη των αιρετών.

Στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται και επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών, κρίνουμε αναγκαίο ως αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού να βγούμε μπροστά και να διεκδικήσουμε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, θεωρώντας επιτακτική την αλλαγή του μοντέλου οργάνωσης της λειτουργίας του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης.