Ανεργία νέων: 3 μεγάλες ανατροπές στην αγορά εργασίας – Πώς θα βρείτε δουλειά

Νέα δεδομένα στην αγορά εργασίας των νέων που η ανεργία έχει χτυπήσει «κόκκινο» επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να δώσει ανάσες στα νοικοκυριά.

Τα στοιχεία άλλωστε προκαλούν σοκ και δέος, καθώς αναρριχήθηκε στο 38,2% κατά το β’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, γεγονός που μεταφράζεται σε αύξηση 2,2 μονάδων σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.
Το πρόβλημα της ανεργίας των νέων έχει λάβει εφιαλτικές διαστάσεις στη χώρα μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, όπου ο μέσος όρος σε αυτή την πολύ «ειδική» κατηγορία πολιτών ήταν 18,9% το α’ τρίμηνο του 2021.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η Ελλάδα συνεχίζει να καταγράφει σχεδόν διπλάσια ποσοστά, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή των νέων ανθρώπων, αλλά και την αδυναμία τους να στήσουν το δικό τους νοικοκυριό.
Εάν προσθέσει κανείς ότι οι νέες ηλικίες μαστίζονται και από τις ευέλικτες μορφές εργασίας, που προσφέρουν αισθητά μειωμένες αποδοχές, γίνονται αντιληπτοί και οι λόγοι για τους οποίους η νέα γενιά αισθάνεται περιθωριοποιημένη.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας, το υπουργείο Εργασίας επιχειρεί να δώσει κίνητρα, προκειμένου να μπουν στην αγορά, όσο το δυνατόν περισσότεροι νέοι άνθρωποι.
Το στοίχημα μόνο εύκολο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί με δεδομένο ότι η κρίση του κορονοϊού έχει πυροδοτήσει μεγάλες ανατροπές που οδηγούν σε «λουκέτα» και αύξηση της ανεργίας.

1) Είσοδος στην αγορά

Ωστόσο, η προσπάθεια θα ενταθεί και από την 1η Ιανουαρίου του 2022 μπαίνει σε εφαρμογή το ανοικτό πρόγραμμα για την πρώτη ένταξη στην αγορά εργασίας νέων ηλικίας δεκαοκτώ (18) έως και είκοσι εννέα (29) ετών.
Το πρόγραμμα που θα ισχύει από 1η.1.2022 έως 31.12.2022 έχει την ονομασία «Πρώτο Ένσημο» και έχει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας που αποτελεί μάστιγα για την Ελλάδα.
Ειδικότερα, στόχος του προγράμματος με βάση τη ρύθμιση που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή είναι:

• η διευκόλυνση των νέων για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας και
• η ομαλή ένταξή τους σε αυτή, με στόχο την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας.

Ωφελούμενοι
Όσον αφορά στους ωφελούμενους του προγράμματος, είναι νέοι, ηλικίας δεκαοκτώ (18) έως και είκοσι εννέα (29) ετών, οι οποίοι δεν διαθέτουν καμιά προηγούμενη προϋπηρεσία.
Η προϋπηρεσία αφορά σε εξαρτημένη εργασία σε επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα ή του δημοσίου τομέα υπό την έννοια της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143).
Στην προϋπηρεσία, συμπεριλαμβάνονται τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του δημοσίου τομέα που δεν περιλαμβάνονται στη Γενική Κυβέρνηση, όπως αυτή ορίζεται στο ανωτέρω άρθρο.

Η επιδότηση
Κάθε νέα θέση εξαρτημένης εργασίας, πλήρους απασχόλησης, αορίστου ή ορισμένου χρόνου, που δημιουργείται επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η επιδότηση, σε εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως του κλάδου που αυτοί δραστηριοποιούνται ανέρχεται σε χίλια διακόσια (1.200) ευρώ για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών.
Επίσης:

• εάν η νέα πρόσληψη αφορά σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μερικής απασχόλησης, η επιδότηση της υποπαρ. α) μειώνεται στο ήμισυ.
• εάν η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας είναι ορισμένου χρόνου διάρκειας μικρότερης των έξι (6) μηνών, η νέα θέση εργασίας επιδοτείται αναλογικά με τον χρόνο απασχόλησης και το είδος της σύμβασης (πλήρους ή μερικής).

Η καταβολή
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος καταβολής της επιδότησης, καθώς στόχος είναι να αποφευχθούν προβλήματα που θα δημιουργήσουν και εσφαλμένη εικόνα και στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας.
Με βάση τη ρύθμιση που θα τεθεί από τη νέα χρονιά σε εφαρμογή προβλέπονται τα εξής για τον τρόπο καταβολής του ποσού της επιδότησης των χιλίων διακοσίων (1.200) ευρώ.
Ειδικότερα:

• Ποσό εξακοσίων (600) ευρώ καταβάλλεται απευθείας στον νεοπροσλαμβανόμενο νέο, επιμεριζόμενο σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, επιπλέον του μηνιαίου μισθού του και ανεξαρτήτως του ύψους αυτού.
• Ποσό εξακοσίων (600) ευρώ καταβάλλεται απευθείας στον εργοδότη του νεοπροσλαμβανόμενου νέου, για την κάλυψη μέρους της μισθολογικής δαπάνης.
• Σε περίπτωση σύμβασης εργασίας μερικής απασχόλησης, για την καταβολή της επιδότησης της υποπαρ. β) της παρ. 4 εφαρμόζεται αναλογικά η υποπαρ. α) της παρούσας παραγράφου.
• Για την καταβολή του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών, υπόχρεος είναι ο εργοδότης σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
• Για την καταβολή του συνόλου των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών εφαρμόζονται, για κάθε κατηγορία εργαζομένων, οι κείμενες διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας.
• Η επιχείρηση μπορεί να εντάξει ταυτόχρονα τον ωφελούμενο στο ανοιχτό πρόγραμμα νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας του άρθρου 28 του ν. 4726/2020 (Α’ 181) με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται σε αυτό.

«ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»
Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές και σε εργοδότες και σε εργαζόμενους είναι ότι οι ωφελούμενοι που τοποθετούνται στις νέες θέσεις εργασίας του παρόντος, δεν μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ».
Οι συμβάσεις εργασίας των ανωτέρω δεν μπορούν να τεθούν σε αναστολή, εκτός εάν η επιχειρηματική δραστηριότητα των επιχειρήσεων στις οποίες προσλαμβάνονται αναστέλλεται με εντολή δημόσιας αρχής.
Σε κάθε περίπτωση δηλαδή, οι θέσεις εργασίας που επιδοτούνται με το νέο πρόγραμμα είναι επιπρόσθετες σε σχέση προς τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας.

Δεσμεύσεις
Για την ένταξή τους στο παρόν πρόγραμμα οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα υποβάλλουν σχετική δήλωση στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» (Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ») του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Η επιχείρηση που προβαίνει σε νέα πρόσληψη ή νέες προσλήψεις μία ή περισσότερες φορές, αναλαμβάνει και κάποιες δεσμεύσεις.
Έτσι, πρέπει υπευθύνως να δηλώνει ότι θα διατηρήσει κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για το διάστημα επιδότησης της νέας θέσης εργασίας, προσαυξημένο κατά τον αριθμό των νέων επιδοτούμενων συμβάσεων εργασίας.
Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η επιχείρηση δεν πληροί τον ανωτέρω όρο, η επιχείρηση δεν λαμβάνει την επιδότηση και αν αυτή έχει καταβληθεί, αναζητείται με τη διαδικασία των αχρεωστήτως καταβληθέντων.

Δείτε επίσης: ΟΑΕΔ: Προγράμματα για 19.400 ανέργους με μισθό μέχρι 933 ευρώ – Πότε ξεκινούν οι αιτήσεις

Ειδικές προϋποθέσεις
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας Υποθέσεων προβλέπονται ειδικότερες προϋποθέσεις ένταξης, οι όροι συνδυασμού με άλλα προγράμματα, και κάθε όρος και αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος νόμου.
Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας ορίζεται το ειδικό έντυπο αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης ένταξης της επιχείρησης στο πρόγραμμα του παρόντος άρθρου.
Ορίζεται επίσης και το ειδικό έντυπο αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης αποδοχής του νεοπροσλαμβανομένου νέου στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ και ρυθμίζεται κάθε ειδικότερο ζήτημα και αναγκαία λεπτομέρεια σε σχέση με τα ανωτέρω έντυπα.

2) Επανακατάρτιση

Μια δεύτερη μεγάλη αλλαγή στην αγορά εργασίας των νέων σχετίζεται με την  αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης και επανακατάρτισης.
Βασικές αρχές θα είναι πλέον η ποιότητα, η αξιολόγηση και η πιστοποίηση τόσο των παρόχων της κατάρτισης όσο και των καταρτιζομένων.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες εγγενείς παθογένειες προκειμένου να ενισχυθεί το δικτύου κοινωνικής ασφάλειας και η προώθηση ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:

• θα δίνεται βάρος στην ταχύτερη επανένταξη των νέων ανέργων στην αγορά εργασίας με περισσότερες δεξιότητες και
• θα διακόπτεται η καταβολή ενός επιδόματος χωρίς αντίκρισμα.

Τα νέα προγράμματα θα έχουν ως στόχο οι νέοι να αποκτήσουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, με την έμφαση να δίνεται τομείς όπως μάρκετινγκ, διαχείριση πελατολογίου και την μετάβαση στην πράσινη οικονομία.

3) Νέο επίδομα

Στο πλαίσιο του νέου μοντέλου που προωθεί το υπουργείο Εργασίας εντάσσονται και οι αλλαγές στο σύστημα επιδότησης της ανεργίας, κάτι που αναμένεται να αρχίσει έστω και πιλοτικά από τις αρχές του νέου έτους.
Ειδικότερα, η καταβολή του επιδόματος ανεργίας θα συνδεθεί σταδιακά με τα νέα προγράμματα κατάρτισης και την ενεργή αναζήτηση εργασίας για να επανενταχθεί στην αγορά εργασίας το ταχύτερο και με επιπλέον εφόδια.
Η ουσία της αλλαγής που βρίσκεται προ των πυλών, είναι ότι ο άνεργος εφόσον αιτείται τη λήψη επιδόματος ανεργίας, θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμος για κατάρτιση.
Με αυτό τον τρόπο, οι άνεργοι δεν θα λαμβάνουν απλά επίδομα για 12 μήνες και θα έχουν έως τότε ήσυχο το κεφάλι τους, αλλά θα τους δίνεται και ένα κίνητρο επαναφοράς τους στην αγορά εργασίας.

Το σχέδιο αναμένεται να προβλέπει τα εξής:

• το επίδομα θα είναι πιο κοντά στο μισθό του ανέργου κατά τη διάρκεια του πρώτου χρονικού διαστήματος μετά την απόλυση,
• θα μειώνεται σταδιακά όσο περνούν οι μήνες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πέφτει κάτω από το σημερινό όριο των 400 ευρώ ανά μήνα.

Εάν για παράδειγμα κάποιος απολύθηκε με μισθό 700 ευρώ, το πρώτο δίμηνο ενδεχομένως να παίρνει όλο το ποσό, τον τρίτο μήνα να πέφτει στα 600, τον τέταρτο στα 500 και στη συνέχεια έως τον 12ο μήνα να λαμβάνει 400 ευρώ.
Με τον τρόπο αυτό, οι άνεργοι θα παίρνουν κάποια χρήματα παραπάνω, αλλά θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμοι για επανακατάρτιση, κάτι που σημαίνει ότι σε καμία περίπτωση δεν θα εφησυχάζουν.
Στη χώρα μας δυστυχώς παρατηρείται το φαινόμενο και να λαμβάνει κάποιος το επίδομα ανεργίας και να δουλεύει το ίδιο διάστημα με «μαύρα» χρήματα, κάτι που οδηγεί σε στρέβλωση της αγοράς.
Το γεγονός μάλιστα ότι με τον τρόπο αυτό τους δίνεται και η δυνατότητα να μπουν εκ νέου στην αγορά εργασίας, εκτιμάται ότι θα συμβάλει στο να είναι και οι ίδιο πιο δραστήριοι κατά τη διάρκεια της ανεργίας τους.
Τέτοιες πρακτικές έχουν χρησιμοποιηθεί κατά κόρον στις ευρωπαϊκές χώρες και έχουν λειτουργήσει θετικά στην προσπάθεια επανένταξης ανέργων στην αγορά εργασίας.