Αυθαίρετα: Τα κτίρια υπό παρακολούθηση μέσω δορυφόρου για πρόστιμα και κατεδάφιση

Με τη χρήση δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης της αυθαίρετης δόμησης, οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να εντοπίζουν σε πραγματικό χρόνο αν μια κατασκευή είναι νόμιμη ή παράνομη. Όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, το υπουργείο θα παρεμβαίνει άμεσα, επιβάλλοντας πρόστιμα και απαιτώντας την κατεδάφιση του αυθαιρέτου εντός 30 ημερών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο ιδιοκτήτης θα αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις και υψηλά πρόστιμα, τα οποία θα καταλογίζονται μέσω της ΑΑΔΕ.

Το δορυφορικό σύστημα παρακολούθησης της αυθαίρετης δόμησης, θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες και θα αφορά στο σύνολο της χώρας ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και τόνισε ότι «όποιοι χτίζουν αυθαίρετα τώρα θα είναι και οι πρώτοι που θα τα δουν να κατεδαφίζονται». Παράλληλα σημείωσε ότι σε 2 έως 3 χρόνια που ολοκληρώνεται ο νέος πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός θα διευκρινιστεί οριστικά, που χτίζει κάποιος με απόλυτη βεβαιότητα και που δεν χτίζει.

Εντοπισμός αυθαιρέτου real time και κατεδάφιση σε 30 ημέρες

«Για την αυθαίρετη δόμηση θα έχει ευθύνη το υπουργείο καθημερινά με ένα ψηφιακό εργαλείο παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, με δορυφορικές φωτογραφίες, τις οποίες θα συσχετίσουμε με το σύστημα έκδοσης οικοδομικών αδειών, άρα θα γνωρίζουμε σε real time αν κάποια κατασκευή είναι νόμιμη ή παράνομη, έτσι ώστε να μπορούμε να παρεμβαίνουμε άμεσα επιβάλλοντας πρόστιμα και απαιτώντας από τον ιδιοκτήτη να κατεδαφίσει εντός 30 ημερών. Ειδάλλως, θα διώκεται και ποινικά και με πολύ μεγάλα πρόστιμα, που θα χρεώνονται στην ΑΑΔΕ. Το σύστημα είναι στη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας» τόνισε σε δηλώσεις του στα «Παραπολιτικά», ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ.

Στο στόχαστρο μπαίνουν πρώτα τα αυθαίρετα της περιόδου 2012 – 2019

Μέσα στο 2026 ο εντοπισμός όσων αυθαιρέτων θα γίνεται με δορυφόρους, drones και Τεχνητή Νοημοσύνη. Μέσω του διεθνούς διαγωνισμού που προκήρυξε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας προτεραιότητα δίνεται στον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης της περιόδου 2012 – 2019 και σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, με έμφαση τις παράλιες ζώνες, συμπεριλαμβανομένων νησιών και περιοχών στις οποίες εντοπίζεται έντονο πρόβλημα αυθαιρεσιών.

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος που θα κάνει χρήση νέων τεχνολογιών GIS και ΑΙ σε συνδυασμό με νέες και επαναληπτικές λήψεις αεροφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης με επανδρωμένα αεροσκάφη και UAV και τα δεδομένα του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, για τον αποτελεσματικό εντοπισμό και τον άμεσο έλεγχο περιπτώσεων αυθαίρετης δόμησης κατ’ εφαρμογή των νόμων 4495/17 και 5106/2024 και την κατά τόπους επιβολή και εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας.

Καθίσταται έτσι εφικτό, σε τακτά χρονικά διαστήματα και ανάλογα με την κρισιμότητα των περιοχών, να παρακολουθούνται σε συνδυασμό με τα συστήματα Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, e- Αδειες, Δηλώσεις Αυθαιρέτων και Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου του ΤΕΕ και να εντοπίζεται αν κατασκευάζεται οποιαδήποτε αυθαίρετη κατασκευή.

Τι περιλαμβάνει το έργο

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του έργου, θα γίνει:

-Εφαρμογή αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης σε ιστορικό υπόβαθρο αναφοράς 2011 και σε πρόσφατο υπόβαθρο 2024 (ορθοεικόνες), τα οποία έχουν παραχθεί από δορυφορικές εικόνες και θα διατεθούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και το ΤΕΕ, με σκοπό τη σύγκριση και τον εντοπισμό της διαφοράς των κτιρίων από το 2011 έως το 2024 και την εξαγωγή των περιγραμμάτων τους σε έκταση 30.000 km2.

-Γεωαναφορά των τοπογραφικών διαγραμμάτων των οικοδομικών αδειών των Υπηρεσιών Δόμησης (έως το 2019) και μετάπτωση των τοπογραφικών διαγραμμάτων από το e-Αδειες (από το 2019 και μετά) για τον εντοπισμό των κτιρίων μετά το 2011 χωρίς οικοδομική άδεια.

-Παραγωγή ψηφιακού ορθοφωτοχάρτη ακρίβειας έως 20 cm, από αεροφωτογράφηση για την κάλυψη 20.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων της χώρας, επιπλέον των περιοχών που έχουν ήδη καλυφθεί κατά την περίοδο 2022-2024, στο πλαίσιο των έργων Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης και 3D μητρώο κτιρίων που υλοποιεί το ΤΕΕ, κατανεμημένων πανελλαδικά στα αστικά κέντρα της χώρας, με έμφαση σε παράλιες ζώνες και κατά προτεραιότητα σε περιοχές με αυξημένα προβλήματα αυθαίρετης δόμησης.

-Δημιουργία τρισδιάστατης ψηφιοποίησης περίπου ενός εκατομμυρίου κτισμάτων, με υπολογισμό της κάλυψης, της συνολικής δομημένης επιφάνειας, του υψομέτρου βάσης και κορυφής και τη δημιουργία 3D μητρώου κτιρίων.

-Ανάπτυξη εφαρμογών, εργαλείων και ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο πληροφοριακό σύστημα «Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης» για την υλοποίηση της διαδικτυακής πλατφόρμας χωρικού εντοπισμού και αξιολόγησης της εν δυνάμει αυθαίρετης δόμησης με συνδυασμό χωρικής ανάλυσης, πολυκριτηριακής επεξεργασίας και χρήση βαθιάς μηχανικής μάθησης και προσαρμοσμένων αλγορίθμων ΑΙ.

Θα αναλυθούν και θα υποστούν επεξεργασία δεδομένα από το μητρώο συνολικά 2,5 εκατομμυρίων κτιρίων, ψηφιοποιημένες και γεωκωδικοποιημένες άδειες οικοδομών, καθώς και κάθε στοιχείο από τις πλατφόρμες για τις οικοδομικές άδειες, της υπαγωγής αυθαιρέτων, της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας και στοιχεία του Κτηματολογίου, των δασικών χαρτών, του αιγιαλού, κ.λπ. για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των «εν δυνάμει» αυθαίρετων κατασκευών, με προτεραιότητα τη δόμηση της περιόδου 2012 – 2019.

Πτήσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη

Στον σχεδιασμό επίσης προβλέπεται η εγκατάσταση σταθμών και η διενέργεια παράλληλων πτήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs), συνολικής κάλυψης 3.500 τετρ. χλμ, με προτεραιότητα στις περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος και στις περιοχές που έχουν ήδη αποτυπωθεί από τα δύο προηγούμενα έργα του ΤΕΕ με πτήσεις 2022 – 2024 και η επεξεργασία δεδομένων για τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης για περίπου 140.000 κτίρια.

Αξίζει να σημειωθεί πως το σύστημα θα διαλειτουργεί και με το Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα Καταγγελιών (ΕΗΣΥΚΑ), που προβλέπεται να υλοποιηθεί, ενώ θα παρέχεται εφαρμογή και εργαλεία για την εξυπηρέτηση του έργου των ελεγκτών δόμησης και των κλιμακίων ελέγχων, καθώς και η λειτουργία Γραφείου Συντονισμού και Επιχειρήσεων.