Γονικές παροχές: Ποιοι πρέπει να σπεύσουν άμεσα σε συμβολαιογράφο

Συνωστισμός επικρατεί στα συμβολαιογραφικά γραφεία, καθώς από την 1η Οκτωβρίου όλες οι γονικές παροχές είναι αφορολόγητες μέχρι του ποσού των 800.000 ευρώ.

Το τοπίο πλέον είναι τελείως διαφορετικό, καθώς ο νόμος δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να μεταβιβάσουν εν ζωή τις περιουσίες τους στα παιδιά τους ή να τους δώσουν χρήματα για να τα βοηθήσουν σε αγορές περιουσιακών στοιχείων.
Η κίνηση στα συμβολαιογραφεία της χώρας παρουσιάζει σταδιακά αύξηση που αγγίζει έως και το 30% και η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο όσο πλησιάζει το τέλος του χρόνου.
Σύμφωνα μάλιστα με την πρόσφατη εγκύκλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) όλες οι δωρεές και γονικές παροχές σε χρήμα για να είναι σύννομες θα πρέπει να «περνούν» μέσα από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε διαφορετική περίπτωση, οι μεταβιβάσεις δεν θα γίνονται αποδεκτές, ενώ το κυριότερο, ο δωρητής θα υπόκειται σε αυστηρό έλεγχο όλων των περιουσιακών του στοιχείων.

Με βάση τις διατάξεις που έχουν τεθεί σε ισχύ:

• αυξάνεται το αφορολόγητο ανά γονέα στις 800.000 ευρώ για μεταβιβάσεις που έχουν συσταθεί από 1ης Οκτωβρίου,
• δωρεές και γονικές παροχές που έχουν διενεργηθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή, δεν θα συνυπολογίζονται, στον συνυπολογισμό των προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών που ισχύει στα αφορολόγητα όρια.

Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει για ακίνητα, οχήματα μετοχές, ομόλογα, λοιπά χρηματοοικονομικά ή αποταμιευτικά – επενδυτικά προϊόντα και χρήματα που μεταβιβάζονται εν ζωή από κάθε γονέα σε κάθε παιδί, από τον ένα σύζυγο στον άλλον, από το ένα μέρος συμφώνου συμβίωσης στο άλλο, από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή από παιδιά σε γονείς.
Το αφορολόγητο ειδικά στις γονικές παροχές θα ισχύσει ανά γονέα, πράγμα που σημαίνει ότι και από τους δύο γονείς θα μπορούν να γίνουν εν ζωή προς κάθε παιδί αφορολόγητες παροχές μέχρι συνολικού ποσού 1.600.000 ευρώ.

Ηλεκτρονική ταυτότητα

Το μεγάλο αγκάθι στη διαδικασία των μεταβιβάσεων ακινήτων, ήταν ασφαλώς η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, η οποία, θα έπρεπε να ήταν υποχρεωτική από την 1η Οκτωβρίου για τη διαδικασία.
Ωστόσο, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί και ιδιοκτήτες ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) ζήτησαν περισσότερο χρόνο καθώς η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου χρειάζεται πλήθος δικαιολογητικών (πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, κατόψεις, κλπ).
Μέσα στο κλίμα αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε τρίμηνη παράταση στην ισχύ της βεβαίωσης μηχανικού για τη σύνταξη συμβολαίων.
Η νέα προθεσμία είναι πλέον η 31η Δεκεμβρίου, κάτι που σημαίνει ότι από το νέο έτος όλες οι πράξεις θα γίνονται υποχρεωτικά μέσω της έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
«Δίνουμε τη δυνατότητα στους πολίτες να επωφεληθούν των ευεργετικών νέων δεδομένων, ωστόσο καθίσταται σαφές ότι αυτή η παράταση θα είναι και η τελευταία», είπε πρόσφατα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς.

Κρίσιμο δίμηνο

Το πλέον ιδανικό για κάθε γονέα που θέλει να βοηθήσει το παιδί του να σταθεί στα πόδια του, είναι να πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες συμβολαιογραφικές πράξεις των γονικών παροχών και των δωρεών έως την 31η Δεκεμβρίου 2021.
Αυτό σημαίνει ότι ακολουθεί ένα πολύ κρίσιμο δίμηνο, που υποχρεώνει όλους τους ενδιαφερόμενους να σπεύσουν στα συμβολαιογραφεία, προκειμένου να μην πληρώσουν φόρο για τις μεταβιβάσεις.

Παραδείγματα

Για να κάνει πιο σαφές το όφελος, το υπουργείο Οικονομικών χρησιμοποίησε τα εξής παραδείγματα -που ισχύουν με το νέο αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ:

Α) Μέχρι σήμερα γονική παροχή ακινήτου, από γονέα σε τέκνο, 300.000 ευρώ επιβαρυνόταν με φόρο 1.500 ευρώ. Στο εξής, δεν θα πληρώνει ο πολίτης ούτε ένα ευρώ φόρο.

Β) Δωρεά ακινήτου από παππού σε εγγονό αξίας 600.000 ευρώ, σήμερα έχει φόρο 16.500 ευρώ και από 01/10/2021 θα έχει μηδενικό φόρο.

Γ) Χρηματική γονική παροχή ή δωρεά 200.000 ευρώ σήμερα έχει φόρο 20.000 ευρώ και από 01/10/2021 θα έχει μηδενικό φόρο.

Α’ κατοικία

Η… απελευθέρωση, αναμένεται να δώσει ώθηση στην απόκτηση α’ κατοικίας από τα παιδιά που συμφέρει να γίνουν πολύ πριν από την 1η-1-2022, ώστε και οι αγορές της να ολοκληρωθούν πριν από την ημερομηνία αυτή.
Άλλωστε από την 1η-1-2022 και μετά αυξάνονται οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων με βάση τις οποίες υπολογίζονται και οι φόροι και τα συμβολαιογραφικά έξοδα στις αγορές ακινήτων.
Ασφαλώς στην αγορά α’ κατοικίας ισχύουν υψηλά αφορολόγητα όρια όμως ακόμη και εάν γίνει μετά την 1η-1-2022 έστω και αφορολόγητη, το τέκνο που θα την αποκτήσει θα επιβαρυνθεί με επιπλέον συμβολαιογραφικά έξοδα.

Νέα αρχή

Η εκτίμηση που κυριαρχεί στο οικονομικό επιτελείο είναι ότι δίνεται πλέον η δυνατότητα σε νέα παιδιά να κάνουν μια νέα αρχή, καθώς με τη βοήθεια των γονιών τους θα αγοράσουν σπίτι ή θα ανοίξουν μια μικρή επιχείρηση.
Στην ουσία δηλαδή θα πέσει «ζεστό» χρήμα για αγορές σπιτιών, οικοπέδων, Ι.Χ. κλπ, καθώς τα παιδιά θα μπορούν να επικαλούνται τις αφορολόγητες δωρεές από τους γονείς τους για να καλύπτουν νόμιμα τα τεκμήρια διαβίωσης.
Παρόμοιες διευκολύνσεις θα έχουν και μεταξύ τους οι σύζυγοι αλλά και τα ενήλικα εγγόνια από τους παππούδες, καθώς ό,τι αναφέραμε παραπάνω για τις αφορολόγητες γονικές παροχές ισχύουν και για τις δωρεές χρηματικών ποσών μεταξύ αυτών των περιπτώσεων.

Τι ίσχυε

Έως πρόσφατα το αφορολόγητο όριο από τον γονέα προς το παιδί ήταν 150.000 ευρώ και η αξία της μεταβιβαζόμενης περιουσίας πάνω από το όριο αυτό είχε κλιμακωτή φορολογία.
Ήταν 1% στο τμήμα της από τις 150.000,01 έως τις 300.000 ευρώ, 5% στο τμήμα από τις 300.000,01 έως τις 600.000 ευρώ και 10% στο τμήμα της πάνω από τις 600.000 ευρώ.
Στην έννοια των «περιουσιακών στοιχείων» περιλαμβάνονται τόσο τα ακίνητα όσο και τα κινητά πράγματα μεγάλης αξίας, όπως π.χ. αυτοκίνητα, σκάφη, μετοχές, ομόλογα και λοιπές κινητές αξίες, δικαιώματα κ.λπ.
Από την 1η Οκτωβρίου το αφορολόγητο αυξάνεται στις 800.000 ευρώ και τυχόν υπερβάλλον ποσό αξίας της μεταβιβαζόμενης περιουσίας (τμήμα αξίας άνω των 800.000 ευρώ) θα φορολογείται με 10%.

Δείτε επίσης: «Πάγωσε» ο χρόνος στο ΚΙΝ.ΑΛ.: Το κεφάλαιο Γεννηματά & τα 2+1 αγκάθια στο δρόμο προς τις κάλπες

Με βάση αυτά τα δεδομένα:

• Εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι μικρότερη των 150.000 ευρώ, η δωρεάν μεταβίβασή τους από τον γονέα στο παιδί μπορεί να γίνει και πριν από την 1η Οκτωβρίου, δηλαδή μέσα στον Σεπτέμβριο, καθώς θα είναι αφορολόγητη τόσο με βάση το ισχύον τώρα καθεστώς όσο και με βάση αυτό που θα ισχύει από τον επόμενο μήνα.
• Από τη στιγμή που στα προς μεταβίβαση περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται ακίνητα, μια τέτοια μεταβίβαση θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2022 οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων με βάση τις οποίες υπολογίζονται οι φόροι και τα συμβολαιογραφικά έξοδα στα μεταβιβαστικά συμβόλαια αυξάνονται στις περισσότερες περιοχές της χώρας.

Η συγκεκριμένη γονική παροχή θα είναι αφορολόγητη και μετά την 31η-12-2021 αλλά μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, θα έχει και την επιβάρυνση του παιδιού με αύξηση των συμβολαιογραφικών εξόδων.
Στην περίπτωση όμως που στα προς μεταβίβαση περιουσιακά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται ακίνητα, τότε οποτεδήποτε κι αν γίνει η γονική παροχή τους θα παραμείνει αφορολόγητη.

Διπλή επιβάρυνση

Εάν η μεταβίβαση γίνει μετά την 31η-12-2021, τότε υπάρχει περίπτωση να προκύψει διπλή επιβάρυνση, τόσο από την αύξηση της φορολογητέας αξίας των ακινήτων όσο και από την αύξηση των συμβολαιογραφικών εξόδων.
Μπορεί δηλαδή εξαιτίας της αύξησης της φορολογητέας αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων από την 1η-1-2022 η συνολική φορολογητέα αξία όλων των περιουσιακών στοιχείων να υπερβεί το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ και στο υπερβάλλον ποσό να επιβληθεί φόρος γονικής παροχής 10%.

Άνω των 800.000 ευρώ

Εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι μεγαλύτερη των 800.000 ευρώ, η δωρεάν μεταβίβασή τους από τον γονέα στο παιδί πρέπει να γίνει από την 1η Οκτωβρίου και μετά, καθώς από την ημερομηνία αυτή θα είναι πλέον αφορολόγητο πολύ μεγαλύτερο κομμάτι της αξίας.
Το τμήμα της αξίας της περιουσίας το οποίο θα γίνει πλέον αφορολόγητο από την 1η-10-2021 θα ανέρχεται σε 650.000 ευρώ (θα γίνει αφορολόγητο το τμήμα της αξίας από τις 150.000,01 έως τις 800.000 ευρώ).
Στο τμήμα αυτό αναλογεί σήμερα φόρος 36.500 ευρώ (1% στο τμήμα από τις 150.000,01 μέχρι τις 300.000 ευρώ, 5% στο τμήμα από τις 300.000,01 έως τις 600.000 ευρώ και 10% στο τμήμα από τις 600.000,01 έως τις 800.000 ευρώ).
Το τμήμα της αξίας της περιουσίας πάνω από τις 800.000 ευρώ θα φορολογείται με 10%, όπως και σήμερα.
Εφόσον στα προς μεταβίβαση περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται ακίνητα, η μεταβίβαση θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2022 οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων με βάση τις οποίες υπολογίζονται οι φορολογητέες αξίες τους και τα συμβολαιογραφικά έξοδα στα μεταβιβαστικά συμβόλαια αυξάνονται στις περισσότερες περιοχές της χώρας.
Αν η μεταβίβαση γίνει μετά την 31η-12-2021, τότε θα προκύψει διπλή επιβάρυνση, τόσο από την αύξηση της φορολογητέας αξίας των ακινήτων όσο και από την αύξηση των συμβολαιογραφικών εξόδων.
Δηλαδή, εξαιτίας της αύξησης της φορολογητέας αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων από την 1η-1-2022 η συνολική φορολογητέα αξία όλων των περιουσιακών στοιχείων θα αυξηθεί, οπότε το υπερβάλλον των 800.000 ευρώ τμήμα της θα μεγαλώσει και αυτόματα ο φόρος 10% που θα υπολογιστεί επί του τμήματος αυτού θα είναι υψηλότερος.
Επιπλέον, θα αυξηθούν και τα έξοδα για τον συμβολαιογράφο. Αν στα προς μεταβίβαση περιουσιακά στοιχεία συνολικής αξίας μεγαλύτερης των 800.000 ευρώ δεν περιλαμβάνονται ακίνητα, τότε η φορολογική επιβάρυνσή της δεν θα αλλάξει οποτεδήποτε κι αν γίνει, από την 1η-10-2021 και μετά.

Κληρονομιές

Αναφορικά με τις κληρονομιές περιουσιακών στοιχείων, δεν υπάρχουν αλλαγές και η κλίμακα διατηρείται ως έχει.
Κατά συνέπεια εξακολουθεί να ισχύει αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές φόρου 1%, για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας από 150.000,01 έως 300.000 ευρώ.
Στη συνέχεια ο συντελεστής είναι, 5% για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας από 300.000,01 έως 600.000 ευρώ και 10% για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας πάνω από τις 600.000 ευρώ.