ΕΝΦΙΑ: Ποιοι πληρώνουν λιγότερα ή καθόλου

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τους χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που θα κληθούν να πληρώσουν το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ σε έξι δόσεις με την πρώτη να καταβάλλεται έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Τα δεδομένα πάντως είναι διαφορετικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια λόγω της πανδημίας που «χτύπησε» τη χώρα και άλλαξε άρδην τις ισορροπίες στην οικονομία.

Το βέβαιο είναι ότι χιλιάδες θα είναι αυτοί που κληθούν να πληρώσουν λιγότερο ή και καθόλου φόρο, καθώς δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.

Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, ο ΕΝΦΙΑ θα είναι ελαφρύτερος κατά 50% και ίσως και μηδενικός για όλους εκείνους τους ιδιοκτήτες που τα εισοδήματά τους μειώθηκαν το 2020.

Υπ’ αυτή την έννοια, λιγότερο ή καθόλου φόρο θα πληρώσουν:

• οι εργαζόμενοι που είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται το 2020 λόγω αναστολών στις συμβάσεις εργασίας τους,
• οι επιχειρηματίες που αναγκάστηκαν να κλείσουν μετά από κρατική εντολή τις επιχειρήσεις τους,
• οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εισέπραξαν «κουρεμένα» ενοίκια.

Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλο το προηγούμενο διάστημα ελήφθησαν μέτρα προστασίας.

Ιδιοκτήτες ακινήτων

Ξέρουν επίσης, ότι οι «χαμένοι» της υπόθεσης ήταν οι ιδιοκτήτες ακινήτων τα εισοδήματα των οποίων «προσγειώθηκαν» κάτω από τα όρια που ισχύουν για την έκπτωση 50% ή 100% στον ΕΝΦΙΑ.

Οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν είτε το μισό φόρο για τα ακίνητά τους είτε θα απαλλαγούν πλήρως υπό την προϋπόθεση όμως ότι πληρούν κάποια εισοδηματικά κριτήρια.

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι:

• περίπου 1,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν φέτος το 50% του ΕΝΦΙΑ,
• περίπου 70.000 θα έχουν μηδενικό φόρο στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Υποχρεωτικό «κούρεμα»

Εντελώς νέο είναι το τοπίο στον ΕΝΦΙΑ για όσους είχαν απώλειες στα εισοδήματά τους από ενοίκια, λόγω της απόφαση για το υποχρεωτικό «κούρεμα» σε ποσοστό 40%.

Το πρώτο που θα γίνει είναι ο συμψηφισμός της έκπτωσης για τα «χαμένα» ενοίκια με τις οφειλές που έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων με ημερομηνία καταβολής από την 31η Ιουλίου 2020 και μετά.

Στο πλαίσιο αυτό και μετά τους συμψηφισμούς της ΑΑΔΕ, με εξαίρεση τις δόσεις ρυθμίσεων, ο ΕΝΦΙΑ θα είναι μικρότερος για όσους:

• Έχουν εξοφλήσει εφάπαξ το εκκαθαριστικό του φόρου εισοδήματος με έκπτωση 2%. Η έκπτωση φόρου για τα «χαμένα» ενοίκια σε αυτή την περίπτωση θα φανεί ολόκληρη στο ποσό του ΕΝΦΙΑ.
• Έχουν σημαντικές απώλειες στα εισοδήματα από ενοίκια λόγω του «κουρέματος» κατά 40% και η έκπτωση φόρου που δικαιούνται είναι μεγαλύτερη από τον φόρο που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό της δήλωσής τους. Στην περίπτωση αυτή, η επιστροφή φόρου λόγω του κουρεμένου ενοικίου θα μηδενίσει τον φόρο εισοδήματος και το ποσό που περισσεύει από την έκπτωση θα μειώσει τον τελικό λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Παράδειγμα

Για να γίνει σαφές τι αλλάζει, ας δούμε το παράδειγμα φορολογούμενου ο οποίος έχει χάσει εισοδήματα από ακίνητα 4.000 ευρώ και από την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης προέκυψε οφειλή 800 ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση για τα μειωμένα ενοίκια που εισέπραξε δικαιούται έκπτωση φόρου 1.200 ευρώ.

Από αυτά τα 800 ευρώ θα μηδενίσουν τον φόρο του εκκαθαριστικού της δήλωσης και τα υπόλοιπα 400 ευρώ θα μειώσουν το ποσό του ΕΝΦΙΑ.

Επιστροφή φόρου

Μικρότερος φόρος στον ΕΝΦΙΑ προκύπτει και για όσους δικαιούνται επιστροφή φόρου εισοδήματος.

Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρχει συμψηφισμός με τον φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι σχετικά με την ακίνητη περιουσία τους.

Υπολογίζεται ότι 263.515 ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν εισπράξει το 60% των ενοικίων έχουν υποβάλει δήλωση covid για να λάβουν ως επιστροφή το 30% των εισοδηματικών απωλειών που έχουν υποστεί.

Οι δόσεις

Ο ΕΝΦΙΑ θα καταβληθεί και φέτος σε έξι μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να εξοφλείται έως τις 30 Σεπτεμβρίου και την τελευταία έως τις 26 Φεβρουαρίου.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι και φέτος –παρά τα σενάρια που υπήρχαν-, απαλλάσσονται από τον συμπληρωματικό φόρο τα αγροτεμάχια και τα οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού.

Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα δουν στο φετινό εκκαθαριστικό τις ίδιες μειώσεις του φόρου που ίσχυαν το 2019, οι οποίες ανάλογα με το ύψος της ακίνητης περιουσίας φθάνουν σε:

• 30% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 60.000 ευρώ,
• 27% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 70.000 ευρώ,
• 25% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 80.000 ευρώ,
• 20% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 1.000.000 ευρώ και
• 10% για αξία ακίνητης περιουσίας άνω του 1.000.000 ευρώ.

28η Αυγούστου

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία για τον ΕΝΦΙΑ του 2020, κάτι που σημαίνει ότι ο χρόνος έχει αρχίσει ήδη να μετράει αντίστροφα.

Υπολογίζεται μάλιστα ότι μετά την Παρασκευή 28 Αυγούστου που λήγει η προθεσμία υποβολής των φετινών φορολογικών δηλώσεων, θα αρχίσει και η ανάρτηση των εκκαθαριστικών στους προσωπικούς λογαριασμούς των φορολογουμένων στο Taxisnet.

Δείτε επίσης: “Εξοικονομώ – Αυτονομώ”: Ποιες κατηγορίες επιδοτούνται με το νέο πρόγραμμα

Οι εκπτώσεις

Όσον αφορά στην έκπτωση 50% στο ποσό του ΕΝΦΙΑ, αυτή αφορά στους ιδιοκτήτες ακινήτων που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.

Τα κριτήρια αυτά είναι κυρίως εισοδηματικά, ενώ σχετίζονται με την έκταση του ακινήτου.

Ειδικότερα:

• Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.
• Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τις 50.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τις 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Πλήρης απαλλαγή

Σε τρίτεκνες ή πολύτεκνες οικογένειες ή σε οικογένεια με ανάπηρα άτομα σε ποσοστό 80% δίνεται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, υπό τον όρο ότι πληρούν κάποιες προϋποθέσεις.

Οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι εξής:

Α. Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

Β. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

Νέες ισορροπίες

Εάν αυτά ισχύουν για τον φετινό ΕΝΦΙΑ, σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες είναι και ο φόρος ακίνητης περιουσίας που θα πληρωθεί του χρόνου, λόγω του ότι η πανδημία σάρωσε τα πάντα και το 2021.

Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να μη συσσωρευτούν πρόσθετα φορολογικά βάρη για τη μεσαία ακίνητη περιουσία από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.

Οι παρεμβάσεις που γίνονται έχουν ως στόχο να μην υπάρξουν μεγάλες ανατροπές, λόγω του ότι η επόμενη χρονιά μπορεί να σηματοδοτήσει και πολιτικές εξελίξεις.

Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί, προκειμένου η κυβέρνηση να μη βρεθεί αντιμέτωπη με την οργή της μεσαίας ιδιοκτησίας.

Στο νομοσχέδιο που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή μέσα στο φθινόπωρο περιλαμβάνει ρυθμίσεις με αλλαγές στην κλίμακα συντελεστών υπολογισμού κύριου και συμπληρωματικού φόρου.

Είναι πολύ πιθανό επίσης, οι ρυθμίσεις να έχουν αλλαγές και στο ύψος του σημερινού αφορολόγητου του συμπληρωματικού φόρου.

Ο σημερινός συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ περιλαμβάνει συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου.

Πρόκειται για ακίνητη περιουσία που αποτελείται από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης- συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ.

Βασικές αλλαγές

Θεωρείται βέβαιη η αλλαγή της κλίμακας συντελεστών βάσει της οποίας προκύπτει ο κύριος φόρος, ο ΕΝΦΙΑ ανά τετραγωνικό μέτρο για να απορροφηθούν επιβαρύνσεις από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι οι νέες τιμές οδηγούν σε πολλές περιπτώσεις σε αύξηση πάνω από 100% στον φόρο ανά τετραγωνικό, γεγονός που σηματοδοτεί και μεγάλη επιβάρυνση.

Η δεύτερη βασική αλλαγή έχει άμεση σχέση με την αύξηση του αφορολογήτου του συμπληρωματικού φόρου που σήμερα ανέρχεται σε 250.000 ευρώ.

Ήδη υπάρχουν σενάρια για το ποσό αυτό να διαμορφωθεί στα 300.000 ευρώ, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τον αριθμό των ιδιοκτητών που πλήττονται από τις αλλαγές.

Συνολικά το Δημόσιο εισπράττει από τον συμπληρωματικό φόρο 630 εκατ. ευρώ τον χρόνο, εκ των οποίων τα 273 εκατ. ευρώ δίδονται από τα νομικά πρόσωπα για τα οποία δεν υπάρχει αφορολόγητο.

Κρίσιμοι συντελεστές

Παρεμβάσεις αναμένονται και στους συντελεστές που έχουν σχέση με την παλαιότητα και με την εμπορικότητα, που σε μεγάλο βαθμό επιδρούν στο  τελικό ύψος της φορολογητέας αξίας των ακινήτων.

Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου έχουν πέσει σενάρια για την καθιέρωση σύνθετων και πολλών ταχυτήτων συντελεστών παλαιότητας.

Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να λαμβάνονται υπόψη και άλλα στοιχεία που διαφοροποιούν την αξία ενός ακινήτου από πλευράς παλαιότητας.

Τα στοιχεία αυτά θα είναι:

• η ανακαίνιση,
• οι επισκευές και
• η ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση.

Εισηγήσεις υπάρχουν και για την κλίμακα υπολογισμού των φόρων μεταβίβασης.

Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ακόμη ληφθεί, αλλά είναι βέβαιο ότι θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να υπάρξουν αλλαγές στον συντελεστή για τις αγοραπωλησίες που σήμερα ανέρχεται στο 3%.

Μάρτιος του 2022

Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ δεν πρόκειται να καθυστερήσουν, καθώς το νομοσχέδιο θα είναι από τα πρώτα που θα έρθουν προς ψήφιση στη Βουλή μέσα στο φθινόπωρο.

Με βάση τα όσα έχουν γίνει έως τώρα γνωστά οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα ξεκινούν να πληρώσουν τον ΕΝΦΙΑ από το Μάρτιο και το πλέον πιθανό είναι ότι η αποπληρωμή θα γίνεται σε περισσότερες δόσεις.