Ειδήσεις
Μισθοί – συντάξεις: Οι νέες αυξήσεις – Ο οδικός χάρτης της τετραετίας
Νέο τοπίο θα επιχειρήσει να δημιουργήσει στους μισθούς και τις συντάξεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη με την ανάληψη των καθηκόντων της, προκειμένου να φανεί συνεπής με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις.
Με δεδομένο ότι το αποτέλεσμα της αυριανής κάλπης έχει προεξοφληθεί εδώ και πολύ καιρό, το ενδιαφέρον στρέφεται στην επόμενη ημέρα και στο μείζον ζήτημα των αποδοχών για μισθωτούς και συνταξιούχους.
Πρόκειται για ένα από τα μεγάλα στοιχήματα του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος έχει δεσμευτεί για καλύτερες ημέρες και εισοδήματα που θα δώσουν τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί το μεγάλο κύμα της ακρίβειας.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η Ν.Δ. σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ έδωσε ελπίδα και προοπτική στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα κερδίσει με άνεση και στις αυριανές εκλογές. Υπ’ αυτή την έννοια, το χαρτοφυλάκιο που αναλαμβάνει ο νέος υπουργός Εργασίας είναι εξαιρετικά κρίσιμο, καθώς θα καθορίσει το πώς και το πότε θα δοθούν οι νέες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.
Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει στις προγραμματικές δηλώσεις που θα γίνουν στη Βουλή, όπου ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εργασίας θα καθορίσουν που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση σε ορίζοντα τετραετίας. Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης, καθώς ουδείς παραγνωρίζει ότι οι αποδοχές των Ελλήνων είναι από τις χαμηλότερες και στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη.
Ιδιωτικός τομέας
Με βάση αυτά τα δεδομένα ας δούμε πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο στους μισθούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ν.Δ. αλλά και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Ειδικότερα, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για το 2023-2026 το οποίο υπέβαλε τον περασμένο Απρίλιο στις Βρυξέλλες η προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, προβλέπει αυξήσεις 12% στις μέσες αποδοχές των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα.
Με βάση αυτές τις προβλέψεις αναμένεται:
-αύξηση 3,2% στους μέσους μισθούς φέτος,
-αύξηση 3,4% το 2024,
-αύξηση 2,8% το 2025 και
-2,8% το 2026.
Με δεδομένο ότι ο μέσος ετήσιος μισθός το 2022 ήταν 19.848 ευρώ ή 1.417 σε 14μηνη βάση (με 13ο και 14ο μισθό), το 2026 θα ανέλθει στα 1.589 ευρώ, θα αυξηθεί δηλαδή κατά 172 ευρώ/μήνα. Σε ετήσια βάση (14 μήνες με δώρα Πάσχα, αδείας και Χριστουγέννων), το κέρδος θα ανέλθει σε 2.408 ευρώ, σε 1,7 επιπλέον μισθούς, εφόσον θεωρεί ως βάση εκκίνησης ο μέσος μισθός του 2022.
Κατώτατος μισθός
Εξαιρετικά κρίσιμη παράμετρος για το πως θα διαμορφωθούν οι αποδοχές αποτελεί και η περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία αναμένεται να δοθεί στις αρχές του 2024.
Η δέσμευση που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός και η Ν.Δ. είναι ότι ο κατώτατος μισθός θα φτάσει στα 950 ευρώ έως το 2027 από τα 780 που είναι σήμερα.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι μιλάμε για αύξηση της τάξης του 20% κατά τη διάρκεια της τετραετίας ή κατά 5,4% κατά μέσο όρο κάθε χρόνο.
«Ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί τον επόμενο χρόνο ισχύει η δέσμευση μας για 950 ευρώ», είχε πει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τον Ιανουάριο του 2022 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε, φτάνοντας τα 663 ευρώ, ενώ με επόμενη αύξηση τον Μάιο του 2022 έφτασε τα 713 ευρώ, για να «κλειδώσει» τον περασμένο Απρίλιο στα 780 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι σε μόλις λίγα χρόνια υπήρξε μια συνολική αύξηση της τάξης του 20%, με αποτέλεσμα ο κατώτατος μισθός να κινείται πλέον στα επίπεδα που ήταν πριν από τα χρόνια των μνημονίων.
Αν τώρα συνυπολογιστούν τα δώρα και το επίδομα αδείας (14 μισθοί τον χρόνο), ο κατώτατος μισθός σε δωδεκάμηνη βάση διαμορφώνεται στα 910 ευρώ ή 152 ευρώ τον μήνα περισσότερα σε σχέση με το 2019.
Ο καθαρός μισθός μετά από φόρους και εισφορές φτάνει πλέον τα 667 ευρώ τον μήνα (778 με δώρα και επίδομα αδείας) από 548 ευρώ το 2019 (639 με δώρα και επίδομα αδείας).
Συνολικά οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό εισπράττουν τρεις επιπλέον καθαρούς μισθούς σε σχέση με το 2019 σε ετήσια βάση, καθώς από 7.667 ευρώ το 2019 λαμβάνουν 9.336 ευρώ το 2023 (συν 1.669 ευρώ ή 21,8 %).
Τριετίες
Κρίσιμος παράγοντας για την αύξηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα είναι οι “τριετίες”, καθώς ο μνημονιακός νόμος του 2012 προβλέπει πως μένουν παγωμένες μέχρι να πέσει το ποσοστό της ανεργίας κάτω από το 10%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου το ποσοστό της ανεργίας θα πέσει στο 9,8% το 2026, κάτι που εάν επιβεβαιωθεί, στην πράξη σημαίνει ότι οι “τριετίες” θα “ξεπαγώσουν” το 2027.
Με βάση όμως το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ η ανεργία θα πέσει κάτω από το 10% το 2025, κάτι που σημαίνει ότι οι “τριετίες” θα ξεπαγώσουν το 2026.
Με τον τρόπο αυτό θα ανοίξει ο δρόμος σε αυξήσεις 10%:
-πρώτα για όσους είχαν κατοχυρώσει επίδομα προϋπηρεσίας το 2012 και
-στη συνέχεια για όσους δεν είχαν κατοχυρώσει το 2012.
Κατά συνέπεια οι πρώτες αυξήσεις (10%) για μία μερίδα μισθωτών αναμένεται το 2026, ενώ σταδιακά και οι υπόλοιπες μερίδες μισθωτών θα δουν αυξήσεις 10% το 2027 και έπειτα.
Δημόσιος Τομέας
Στελέχη της Ν.Δ. χαρακτηρίζουν απολύτως εφικτό και ρεαλιστικό τον στόχο για αύξηση των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα κατά 25% κατά τη διάρκεια της επόμενης τετραετίας. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δεσμευτεί για αύξηση μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και αναμόρφωση του μισθολογίου τους από 1ης Ιανουαρίου 2024, που θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα.
Οι εκ βάθρων αλλαγές θα ξεκινήσουν από τον Ιανουάριο του 2024 με αυξήσεις μισθών – ιδιαιτέρως των κατωτέρων κλιμακίων – ενίσχυση των ειδικών μισθολογίων, αλλά και όσων κατέχουν θέσεις ευθύνης.
Οι αυξήσεις που θα προκύψουν με το νέο μισθολόγιο ενδέχεται να φθάσουν και τα 100 ευρώ μηνιαίως, ενώ το συνολικό ποσό των αυξήσεων θα κυμανθεί γύρω στα 500 εκατομμύρια ευρώ.
Το σύνολο των αλλαγών θα επηρεάσει τις αμοιβές περίπου 600.000 δημοσίων υπαλλήλων με το σχεδιασμό να συμπεριλαμβάνει και τα ειδικά μισθολόγια των δικαστικών, των πανεπιστημιακών, ιατρικού προσωπικού και των ενστόλων.
Ιδιαίτερα σημασία δίδεται στα χαμηλά κλιμάκια καθώς μετά την τελευταία αύξηση του κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα στα 780 ευρώ. Αυτός είναι υψηλότερος από το εισαγωγικό κλιμάκιο του δημοσίου τομέα, αφού υπολογίζεται με 14 μισθούς ετησίως έναντι 12 μισθών στο δημόσιο.
Στο δημόσιο τομέα ο πρώτος μεικτός μισθός:
-για υπάλληλο Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης είναι 780 ευρώ,
-για υπάλληλο Δευτεροβάθμιας 858 ευρώ,
-για υπάλληλο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης 1.037 ευρώ και
-για υπάλληλο Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης 1.092 ευρώ.
Ωφελημένοι θα είναι και οι υψηλόμισθοι υπάλληλοι που κατέχουν θέσεις ευθύνης, δηλαδή οι ειδικοί και γενικοί γραμματείς, οι γενικοί διευθυντές, οι διευθυντές, οι υποδιευθυντές και οι τμηματάρχες.
Νέα μείωση εισφορών
Μια από τις βασικές δεσμεύσεις της Ν.Δ. είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει δεσμευτεί για νέο “ψαλίδισμα” κατά 1% στις εισφορές στην επόμενη κυβερνητική θητεία. Με τη μείωση που έχει ήδη εφαρμοστεί, το όφελος για τον εργαζόμενο αγγίζει τα 205 ευρώ κατ’ έτος, ενώ για τον εργοδότη τα 275 ευρώ.
Σήμερα οι ασφαλιστικές εισφορές για τους μισθωτούς ανέρχονται σε 36,16%, εκ των οποίων ο εργοδότης καταβάλλει 22,29% και ο εργαζόμενος 13,87%.
Εάν οι ασφαλιστικές εισφορές μειωθούν κατά 1%, θα φτάσουν το 35,16% και ο εργαζόμενος θα δει έστω και εμμέσως αύξηση στις καθαρές του αποδοχές.
Πάντως για να μειωθούν οι εισφορές, υπάρχουν δύο βασικές ρήτρες, με πρώτη τη δημοσιονομική, να είναι δηλαδή στις αντοχές του κρατικού προϋπολογισμού, ώστε να μη δημιουργηθεί “τρύπα” στα έσοδα.
Η δεύτερη είναι η εφαρμογή της λεγόμενης ψηφιακής κάρτας εργασίας, που θα οδηγήσει στην αύξηση εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία, μέσω της μείωσης της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας.
Οι συντάξεις
Εάν υπάρχει μια κοινωνική ομάδα η οποία σταθερά στηρίζει τη Ν.Δ. και τον Κυριάκο Μητσοτάκη αυτή είναι χωρίς αμφιβολία οι συνταξιούχοι οι οποίοι θα λάβουν και νέα αύξηση 3%-4%.
Τον περασμένο Ιανουάριο οι συντάξεις αυξήθηκαν κατά 7,75% γεγονός που έδωσε σημαντική ανάσα σε 1.724.713 απόμαχους της εργασίας,
Επίσης, πάνω από 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχοι που δεν είδαν αύξηση έλαβαν το επίδομα προσωπικής διαφοράς, ως αντιστάθμισμα στην απώλεια μέρους ή του συνόλου της αύξησης 7,75% που δόθηκε στις κύριες συντάξεις.
Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει οι συνταξιούχοι θα δουν ακόμη μια σταθερή αύξηση, που θα κυμανθεί από 3% έως 4%, ενώ επίδομα θα πάρουν και όσοι δεν βλέπουν αύξηση λόγω της προσωπικής διαφοράς.
Το ποσοστό της αύξησης των κύριων συντάξεων το 2024 θα εξαρτηθεί κατά 50% από το ποσοστό ανάπτυξης και κατά 50% από το ποσοστό του πληθωρισμού φέτος. Κατά συνέπεια, αύξηση της τάξης του 4% θα οδηγήσει στον μηδενισμό της αρνητικής προσωπικής διαφοράς, εφόσον αυτή είναι έως 4%, ενώ το υπόλοιπό της θα δοθεί ως καθαρή αύξηση.
Εργαζόμενοι συνταξιούχοι
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ανοίξει για τα καλά το “παράθυρο” ευκαιρίας που είναι η επιπλέον μείωση της ποινής 30% για τους εργαζόμενους συνταξιούχους .
“Γαλάζια” στελέχη εξηγούν ότι περισσότεροι συνταξιούχοι θα εργάζονται νομίμως και με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί η “μαύρη” και αδήλωτη εργασία, ενώ θα αυξηθούν τα κρατικά τα έσοδα.
Το βασικό σενάριο προβλέπει την οριζόντια μείωση του “πέναλτι” κάτω από το 30% για όλους τους εργαζόμενους συνταξιούχους και το αναλογικότερο σύστημα με βάση τις ημέρες απασχόλησης. Εάν για παράδειγμα κάποιος συνταξιούχος λαμβάνει κύρια σύνταξη 650 ευρώ και επικουρική 150 ευρώ τον μήνα και εργαστεί για 10 ημέρες τον μήνα, θα υποστεί περικοπή του εισοδήματός του από συντάξεις κατά 30%
Συνεπώς θα λάβει κύρια σύνταξη 455 ευρώ και επικουρική 105 ευρώ, χάνει δηλαδή, 240 ευρώ. Εάν το ποσοστό μείωσης πέσει στο 10% για τις 10 ημέρες, η μείωση της κύριας σύνταξης θα είναι 65 ευρώ, με αποτέλεσμα να φθάσει τα 585 ευρώ τον μήνα, και της επικουρικής 15 ευρώ, θα λάβει δηλαδή 135 ευρώ. Συνολικά οι απώλειες θα ανέρχονται σε 80 ευρώ, έναντι 240 ευρώ με το ισχύον σύστημα.