Νέο Εξοικονομώ – Αυτονομώ: Πώς θα φτιάξετε σπίτι από την αρχή

Αλλαγή δεδομένων δρομολογεί ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ Αυτονομώ», με την καινούργια φιλοσοφία στις επιδοτήσεις που θα λάβουν όσοι αναβαθμίσουν ενεργειακά το σπίτι τους.

Η πρώτη και μεγάλη αλλαγή έχει σχέση με το γεγονός ότι μπαίνει τέλος στη λογική όποιος προλάβει να κάνει πιο γρήγορα αίτηση τα παίρνει όλα και οι υπόλοιποι πρέπει να περιμένουν τον επόμενο κύκλο.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι αρκετά γραφεία μηχανικών έκαναν χρήση ειδικού software αυτόματης συμπλήρωσης των αιτήσεων, με αποτέλεσα να έχουν ένα μεγάλο προβάδισμα.
Ο επόμενος κύκλος του προγράμματος για να φτιάξετε «σπίτι από την αρχή» αναμένεται να κάνει πρεμιέρα μεταξύ Ιουλίου –Σεπτεμβρίου και θα μοιράσει σχεδόν 1 δισ. ευρώ.
Το νέο Πρόγραμμα που θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ της περιόδου (2021 – 2027) και το Ταμείο Ανάκαμψης, στοχεύει α υποστηρίξει εργασίες σε 80.000 κτίρια και κτιριακές μονάδες μέσα στο τρέχον έτος.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος μάλιστα τονίζουν ότι θα ακολουθήσουν νέοι κύκλοι του τύπου που θα υιοθετηθεί και θα επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο για τα επόμενα τουλάχιστον πέντε  χρόνια.
Όπως γίνεται αντιληπτό, διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον ως προς την ενεργειακή αναβάθμιση ν που δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες να δώσουν πνοή στα διαμερίσματά τους.

Διευκρινίσεις
Στο πλαίσιο αυτό, επιτρέπεται η εξόφληση δαπανών και με πιστωτική κάρτα, η αλλαγή προμηθευτών και η υποβολή δαπανών διαφορετικών από αυτές που περιγράφονται στην αίτηση.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος διευκρινίζει μεταξύ άλλων τα εξής:

• Οι πληρωμές προς τους προμηθευτές θα πρέπει γίνουν πριν την υποβολή της αίτησης εκταμίευσης της επιδότησης η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται από τις αποδείξεις πληρωμής, ψηφιοποιημένες.
• Προκαταβολή από το πρόγραμμα χορηγείται μόνο στην περίπτωση που ο ωφελούμενος έχει εγκεκριμένο δάνειο.
• Η προκαταβολή ισούται με το 70 % του δανείου (και όχι του επιλέξιμου προϋπολογισμού του έργου).
• Η εξόφληση των δαπανών μπορεί να γίνει και με πιστωτική κάρτα.
• Επιτρέπεται η αλλαγή προμηθευτών καθώς και η υποβολή δαπανών διαφορετικών από αυτές που περιγράφονται στην αίτηση. Ωστόσο, πρέπει να τηρούνται τα ανώτατα όρια ανά υποκατηγορία παρέμβασης που ορίζονται στον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος.
• Εάν το ακίνητο μεταβιβαστεί κατά την διάρκεια υλοποίησης του έργου, χάνει το δικαίωμα των ωφελημάτων του Προγράμματος, δηλαδή δεν μπορεί να συνεχίσει η αίτηση με άλλον ιδιοκτήτη.
• Εάν το ακίνητο μεταβιβαστεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, ο νέος ιδιοκτήτης θα πρέπει να αποδεχτεί τις υποχρεώσεις που προκύπτουν λόγω της υπαγωγής της κατοικίας στο Πρόγραμμα και αναφέρονται στον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος (π.χ. να διατηρήσει το έργο για τουλάχιστον τρία έτη από την τελική εκταμίευση του δανείου ή/και της επιχορήγησης από το πρόγραμμα της «άμεσης ενίσχυσης»).

Συμμετοχή, επιχορήγηση
Σύμφωνα με τον οδηγό του ΥΠΕΝ, δικαίωμα συμμετοχής έχουν φυσικά πρόσωπα που το φορολογικό έτος 2019 και κατά το χρόνο υποβολής αίτησης έχουν εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας /επικαρπίας / ψιλής κυριότητας σε επιλέξιμη κατοικία.
Τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα καλούνται Ωφελούμενοι εάν βάσει  του εισοδήματος τους κατά το έτος αναφοράς, δύνανται να κατατάσσονται στις κάτωθι εισοδηματικές κατηγορίες.

Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται ως  εξής:

Για αιτήσεις πολυκατοικίας, το ποσοστό επιχορήγησης είναι ανεξάρτητο από το εισόδημα των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, και ορίζεται ως εξής:

Εισόδημα, άλλες δαπάνες
Το οικογενειακό όριο δεν αλλάζει και δεν παίζει ρόλο εάν υπάρχουν ένα ή περισσότερα παιδιά.
Αυτό σημαίνει ότι η κατηγορία επιχορήγησης στην οποία εντάσσεται ένας πολίτης εξαρτάται από το συνολικό εισόδημα που.
Το πρόγραμμα επιχορηγεί και άλλες δαπάνες σε ποσοστό 100% υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου.

Ειδικότερα:
α. Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων και τη συμπλήρωση των εντύπων Πρότασης Παρεμβάσεων και Καταγραφής Παρεμβάσεων. Τίθεται υπόψη ότι, ειδικά για την πολυκατοικία  Τύπου Β, υποχρέωση υποβολής Β ́Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης θα υπάρχει μόνον εάν έχουν υλοποιηθεί και παρεμβάσεις που οδηγούν σε εξοικονόμηση ενέργειας H επιλέξιμη αμοιβή ανά ενεργειακή επιθεώρηση καθορίζεται ως εξής:

1. i) Για μονοκατοικία ή διαμέρισμα, η αμοιβή καθορίζεται σε 75 € επαυξημένηκατά2,5 €/τ.μ. ωφέλιμης επιφανείας της ιδιοκτησίας, με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 400 €.
2. ii) Για κτήρια πολλών ιδιοκτησιών κατοικίας (πολυκατοικία τύπου Α/Β), όταν η επιθεώρηση αφορά σε πολυκατοικία, η αμοιβή καθορίζεται σε 75 € επαυξημένηκατά1,7 €/τ.μ. συνολικής επιφανείας της «πολυκατοικίας», με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 1.095 €.

β. Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας καιολοκλήρωσηςτουέργου,συμπεριλαμβανομένηςτηςπροσκόμισηςτωνδικαιολογητικώνέωςτηντελικήεκταμίευση,μέχριτουποσούτων 350 € ανά επιμέρους αίτηση. Σε περίπτωση  πολυκατοικίας, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος σύμβουλος έργου για όλους τους ωφελούμενους και η αμοιβή του ορίζεται:

1. i) για πολυκατοικία τύπου Α, μέχρι τουποσούτων350 € επαυξημένη κατά 70 € για κάθε επιπλέον διαμέρισμα πέραν του πρώτου, με μέγιστο συνολικό ποσό τα 770 €,
2. ii) για πολυκατοικία τύπου Β, μέχρι του ποσού των 350 €.

γ. Η αμοιβή για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών (στα πλαίσια έκδοσης αδειών/εγκρίσεων) που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου), ορίζεται ως εξής:

1. i) Για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα, μέχρι 250 €/αμοιβή, με δυνατότητα πολλαπλών αδειών/μελετών και μέχρι του συνολικού ποσού των 350 €,
2. ii) Για πολυκατοικία (τύπος Α/Β), μέχρι του ποσού των 250 € επαυξημένη κατά 70 € για κάθε διαμέρισμα επιπλέον του πρώτου, με μέγιστο συνολικό ποσό τα 670 €/αμοιβή, με δυνατότητα πολλαπλών αδειών/μελετών και μέχρι του συνολικού ποσού των 940 €.

δ. Για πολυκατοικίες τύπου Α/Β, η αμοιβή για την επιθεώρηση και την έκδοση πιστοποιητικού ελέγχου από αναγνωρισμένο φορέα, όπως υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, μέχρι ποσού των 250 €.Το ανώτατο επιλέξιμο κόστος λοιπών δαπανών δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από:

• 1.500 € ανά αίτηση (δαπάνες α, β, γ ) , για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα,
• 1.500 € ανά διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία τύπου Α, με μέγιστο το ποσό των 4.150 € συνολικά ανά αίτηση πολυκατοικίας,
• 3.730 € συνολικά ανά αίτηση (δαπάνες α, β, γ, δ) για πολυκατοικία τύπου Β.

Ανώτατες τιμές επιλέξιμων δαπανών ανά τύπο κατοικίας/αίτησης (σε ευρώ)

Πλαφόν
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση Ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 1,2 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh) . Σε κάθε περίπτωση ισχύουν τα επιμέρους ανώτατα όρια ανά επιλέξιμη δαπάνη και ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από:

– 48.500 € για μονοκατοικία/ μεμονωμένο διαμέρισμα/διαμέρισμα  ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία τύπου Α,

– 76.270 € για αίτηση πολυκατοικίας τύπου Β.

Επιλέξιμη κατοικία
Επιλέξιμη κατοικία είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα.
Στο πλαίσιο αυτό, στην περίπτωση κτηρίου πολυκατοικίας, επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου).
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις,:

• Υφίσταται νόμιμα.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

Κάθε ωφελούμενος μπορεί να υποβάλει περισσότερες από μία αιτήσεις για διαφορετικές επιλέξιμες κατοικίες.
Όμως το συνολικό ποσό της ενίσχυσης (επιχορήγησης, επιδότησης επιτοκίου και ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης – ΑΙΕ) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000 € στο σύνολο των αιτήσεών του.

Εξοχικά, ημιτελείς κατοικίες, παλαιές αιτήσεις
Διευκρινίζεται επίσης ότι οι εξοχικές και δευτερεύουσες κατοικίες, δεν είναι επιλέξιμες για το Πρόγραμμα.
Ημιτελείς κατοικίες δεν είναι επιλέξιμες για το Πρόγραμμα, το οποίο σε κάθε περίπτωση αναφέρεται σε «κατοικίες»  αποπερατωμένες και  ήδη ηλεκτροδοτημένες.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, εάν μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στο νέο πρόγραμμα για το ίδιο ακίνητο όσοι είχαν κάνει αίτηση στο Β’ Κύκλο του «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ».
Η απάντηση είναι αρνητική καθώς για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση και δεν θα πρέπει να έχει επιχορηγηθεί στο παρελθόν από τον Α’ ή Β’ Κύκλο του Προγράμματος.
Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων με ενεργή αίτηση σε κάποιον από τους προηγούμενους κύκλους του Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, για τα οποία επιτρέπεται να μετέχουν ως διαμέρισμα-μέρος αίτησης σε πολυκατοικία  αλλά μόνον για τις κοινόχρηστες παρεμβάσεις.

Παραδείγματα
Είμαι έγγαμος /η, με ατομικό εισόδημα 11.000 ευρώ και ο/ η σύζυγός μου έχει εισόδημα 8.500 ευρώ, το δε ακίνητο είναι ιδιοκτησίας του/της. Σε ποια κατηγορία ωφελούμενων  εντασσόμαστε;
Εφόσον υπάρχει γάμος, λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη μόνον το οικογενειακό εισόδημα. Εάν δεν υπάρχει γάμος, λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη μόνον το ατομικό εισόδημα. Για τον υπολογισμό του οικογενειακού εισοδήματος αθροίζονται τα εισοδήματα του υπόχρεου υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, της συζύγου και των τέκνων που έχουν δηλωθεί ως εξαρτώμενα μέλη στην εν λόγω δήλωση και τυχόν υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση.

Είμαι έγγαμος/η όμως με τον/την σύζυγό μου υποβάλαμε  χωριστές φορολογικές  δηλώσεις για το 2019. Το εισόδημα νοείται ως ατομικό  ή ως οικογενειακό;
Εφόσον ο αιτών είναι έγγαμος, ανεξάρτητα εάν υπέβαλε ή όχι χωριστή φορολογική δήλωση με τον /την σύζυγο, το εισόδημα νοείται ως οικογενειακό. Το  ίδιο  ισχύει και για τα Μέλη Συμφώνου Συμβίωσης.

Σε περίπτωση που κάποιος/α είναι χήρος/χήρα, το εισόδημα νοείται ως ατομικό ή ως οικογενειακό; Τι συμβαίνει σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας με εξαρτώμενα τέκνα;
Σε περίπτωση χηρείας, εφόσον υπάρχουν εξαρτώμενα τέκνα, το «εισόδημα επιβολής εισφοράς» που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό της εφορίας θεωρείται ως οικογενειακό εισόδημα. Όμως, εάν δεν υπάρχουν εξαρτώμενα τέκνα ή δεν υπάρχουν καθόλου τέκνα, το «εισόδημα επιβολής εισφοράς» που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό της εφορίας θεωρείται ως ατομικό εισόδημα. Τέλος, σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας με εξαρτώμενα τέκνα, το εισόδημα του ενδιαφερόμενου συν το τυχόν εισόδημα των τέκνων λογίζεται ως οικογενειακό και βάσει αυτού πραγματοποιείται η κατάταξή του στις κατηγορίες κινήτρων του Προγράμματος.