Ο Μεγάλος Αδελφός και οι 5 ανατροπές που φέρνει ο κορονοϊός

Όταν ο Τζορτζ  Όργουελ έγραφε το βιβλίο «1984 Ο Μεγάλος  Αδελφός», δεν είχε στο μυαλό του τις συνθήκες απόλυτης κρίσης που διαμορφώνει στις μέρες μας ο εφιάλτης του κορονοϊού.

Το βιβλίο όμως γίνεται σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς η πανδημία φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή μας και αναδεικνύει τα σημάδια του νέου κόσμου που τείνει να δημιουργηθεί.
Το 1984 σήμερα μπορεί να είναι παρελθόν, αλλά δεν παύει να είναι και μια χρονιά του όχι και του τόσου μακρινού μέλλοντος , που απειλεί να τινάξει στον αέρα δικαιώματα και κατακτήσεις.
Οι μαύρες μέρες του κορονοϊού αναδεικνύουν τις τρομακτικές ανατροπές που είναι ήδη εδώ και γίνονται πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας.

Ειδικότερα:

• Η τεχνολογία στην υπηρεσία της επιτήρησης: Στη Ρωσία, μέσω ειδικού λογισμικού, κάμερες έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν σε πραγματικό χρόνο όσους σπάνε την «καραντίνα» του κορονοϊού και να ειδοποιούν την αστυνομία σε πραγματικό χρόνο. Όπως γίνεται αντιληπτό, ο «Μεγάλος Αδελφός» είναι ήδη εδώ και το ερώτημα που είναι εάν τέτοιου είδους τεχνολογικά εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν και μετά το τέλος της κρίσης για τον έλεγχο της κοινωνίας. Με δεδομένο πάντως ότι και τα κινητά τηλέφωνα και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δίνουν δυνατότητες για τεράστια συγκέντρωση προσωπικών δεδομένων, αντιλαμβανόμαστε ότι  η εφιαλτική αλήθεια για το κράτος της θανατερής τρομοκρατίας είναι πραγματικότητα.
• Μισή δουλειά, μισή ζωή: Το τελευταίο διάστημα μπήκαν στη ζωή μας έννοιες όπως η τηλεργασία, η ευελιξία και η εκ περιτροπής εργασία. Ποιος άραγε μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτές οι μορφές εργασίας δεν ήρθαν για να μείνουν; Το ερώτημα εάν κρίνει κανείς με βάση την εμπειρία στα χρόνια των μνημονίων έχει απάντηση, αλλά σε κάθε περίπτωση φέρνει στο προσκήνιο τη λεπτή διαχωριστική γραμμή, ανάμεσα στην απόλυση και την εργασία με δικαιώματα. Εάν τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και οι χαμηλές αμοιβές παγιωθούν, τότε η επόμενη μέρα θα είναι όχι μόνο δύσκολη, αλλά και εφιαλτική, λόγω της φτωχοποίησης της κοινωνίας. Το αυτονόητο ερώτημα είναι εάν η εργασία θα γίνει ένα αναλώσιμο υλικό ή εάν θα αναγνωριστεί ως το βασικό μέσο για την ανάπτυξη και την πρόοδο της κοινωνίας. Εάν κυριαρχήσει η πρώτη αντίληψη, τότε η μισή δουλειά και κατά συνέπεια η μισή ζωή, ίσως να μην είναι και τόσο μακριά για την μεγάλη πλειονότητα των πολιτών.
• Τουριστική συρρίκνωση:Σε χώρες όπως η Ελλάδα, ο τουρισμός ήταν και είναι η βαριά βιομηχανία και η ατμομηχανή της ανάπτυξης. Το μεγάλο αυτό συγκριτικό πλεονέκτημα όμως, μπορεί να εξελιχθεί και σε μαύρη τρύπα, καθώς ο φόβος νέων ασθενειών είναι πιθανό να κρατήσει τα εκατομμύρια των επισκεπτών στα σπίτια τους. Ήδη ο ΟΟΣΑ στην ανάλυσή του υπογραμμίζει ότι στις χώρες όπου τα ταξίδια και ο τουρισμός έχουν μεγάλη σημασία στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, οι επιπτώσεις θα είναι πιο βαριές. Για την Ελλάδα η δυνητική αρχική επίπτωση που θα έχουν στη δραστηριότητα τα μερικά ή ολοκληρωτικά shutdown ως ποσοστό του ΑΕΠ σε συνεχείς τιμές, πλησιάζει το -35%.
• Πολιτική της διαφήμισης: Όσοι ελκύονται από τη σύγκρουσης της «Δεξιάς» με την «Αριστερά» ή μάχονται για το δίκαιο των ιδεών του Άνταμ Σμίθ και Καρλ Μάρξ, ίσως να θεωρηθούν ξεπερασμένοι και μάλιστα πολύ σύντομα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ήδη καλλιεργήσει το έδαφος με τα μικρά κείμενα και τη life style εκδοχή της ζωής. Η πολιτική στην εποχή του κορονοϊού, δεν ασκείται σε επίπεδο λόγου και ιδεών, αλλά σε επίπεδο διαφήμισης, γεγονός που οδηγεί στην κυριαρχία του απλοϊκού και εύπεπτου. Αυτού του είδους η πολιτική το πιο πιθανό είναι ότι θα μείνει από τη στιγμή που οι πολίτες αφιερώνουν ένα μεγάλο μέρος του χρόνου τους στα social media, κάτι που σημαίνει ότι θα υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο παραδοσιακά μέσα διεκδίκησης όπως διαδηλώσεις και απεργίες.
• Ηγέτες δικτατορίσκοι:Το παράδειγμα του Όρμπαν στην Ουγγαρία ήρθε να επιβεβαιώσει ότι η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία για όσους φαντασιώνονται νέα δικτατορικά καθεστώτα. Το Κοινοβούλιο της χώρας αποφάσισε, με πλειοψηφία δύο τρίτων, να του δώσει την εξουσιοδότηση να κυβερνά επ’ αόριστον (!) με διατάγματα. Με την απόφαση αυτή που δεν έχει ρητή ημερομηνία λήξης, δεν επιτρέπεται να γίνουν επαναληπτικές εκλογές, η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να αναστέλλει την ισχύ νόμων και όποιος δημοσιοποιεί στοιχεία που κατά τη γνώμη των αρχών διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα ή διεγείρει το λαό, θα τιμωρείται με αρκετά χρόνια φυλάκισης. Προς τιμήν του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε τη διαγραφή του από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αλλά το ερώτημα είναι γιατί δεν αντιδρά η Ε.Ε. από τη στιγμή που αμφισβητούνται οι βασικές αρχές και αξίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Το γεγονός ότι ισχυρές χώρες του Βορρά όπως η Γερμανία και η Ολλανδία αρνούνται την αλληλεγγύη στους αδύναμους του Νότου, ίσως να δείχνει ότι πλέον βρισκόμαστε πολύ κοντά στο τέλος του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.