Πλασματικά έτη: Πώς θα βγείτε πιο γρήγορα σε σύνταξη

Καθοριστικός παράγοντας για χιλιάδες ασφαλισμένους προκειμένου να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη αποτελεί η αναγνώριση και η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης.

Η αναγνώριση και η εξαγορά αφορά πρωτίστως όσους μπορούν με τα επιπλέον χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης αναδρομικά και σύμφωνα με διατάξεις των νόμων του 2010, του 2011 και του 2012.
Με τον τρόπο αυτό, χιλιάδες ασφαλισμένοι αποκτούν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν τα αντίστοιχα όρια ηλικίας και να αποχωρήσουν νωρίτερα από την αγορά εργασίας.
Η διαδικασία αναγνώρισης  αφορά όσους θέλουν να «πιάσουν» τα 40 έτη ασφάλισης, έτσι ώστε με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους να καταθέσουν τα χαρτιά τους για συνταξιοδότηση.
Η εξαγορά των πλασματικών ετών ασφάλισης υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης πριν από τον μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, τονίζουν ότι η εξαγορά, ειδικά για φέτος, αφορά 17 κατηγορίες ασφαλισμένων που θεμελιώνουν ή μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Το γεγονός αυτό αποκτά μεγάλη σημασία, λόγω του ότι η φετινή χρονιά είναι καθοριστικής σημασίας, λόγω του ότι κλείνει οριστικά η πόρτα προς την πρόωρη συνταξιοδότηση.
Για τις κατηγορίες αυτές των ασφαλισμένων που απαιτούνται επιπλέον ασφαλιστικά έτη η εξαγορά πλασματικών ετών δίνει τη λύση, καθώς από την 1/1/2021 έχουν επέλθει αλλαγές.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηλικίες συνταξιοδότησης αυξάνονται:

• κατά 6 μήνες για σύνταξη με 35ετία από Δημόσιο, Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και Τύπου και
• κατά 11 μήνες για σύνταξη με 37ετία από το Δημόσιο με προϋπόθεση την 25ετία ως το 2010.

Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη από την 1/1/2022 όπου τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν στα 62 και στα 67 για την πλήρη σύνταξη.
Όσοι καταφέρουν να αναγνωρίσουν χρόνια μέσω πλασματικών ετών θα βγουν σε βάθος χρόνου κερδισμένοι.

Οι πλασματικοί χρόνοι άλλωστε συνυπολογίζονται για:

• την αύξηση της ανταποδοτικής (επηρεάζουν τα ποσοστά αναπλήρωσης αλλά και το ύψος των συντάξιμων αποδοχών) και
• τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης (σε περίπτωση που αφορούν έτη ασφάλισης μεταξύ 15 και 20 ετών).

Μεγάλη προσοχή
Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί λόγω του ότι η χρήση των πλασματικών πρέπει να συνδυάζει θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης.
Η αναγνώριση δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και στην περίπτωση αυτή, δηλαδή αν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί δεν επιστρέφονται.
Αντίθετα, για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου μπορεί η εξαγορά να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και ειδικά στις περιπτώσεις των τριτέκνων είναι μια επιλογή που θεωρείται ιδιαίτερα συμφέρουσα.

Τι αναγνωρίζεται
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν τα εξής όταν πρόκειται για αναγνώριση πλασματικών ετών.
Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης είναι οι εξής:  α. Στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου β. Γονική άδεια γ. Εκπαιδευτική άδεια δ. Στρατιωτική θητεία υποψήφιου συνταξιούχου ε. Στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου -30% (ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ 2011 – 2014) στ. Στρατιωτική θητεία υποψήφιου συνταξιούχου -30% (ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ 2011 – 2014) ζ. Χρόνος σπουδών η. Αναγνώριση τέκνων θ. Κενός χρόνος.

Οι νέοι
Ειδική αναφορά γίνεται για τα νέα πρόσωπα που δικαιούνται να κάνουν αναγνώριση χρόνου προϋπηρεσίας.
Όπως αναφέρεται πρόκειται για την κατηγορία των νέων ασφαλισμένων (ήτοι των υπαχθέντων για πρώτη φορά στην ασφάλιση από 1/1/1993 και εφεξής).
Όλοι αυτοί θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και την πραγματοποίηση 40 ετών ή 12.000 ημερών ασφάλισης.

Αίτηση αναγνώρισης
Η σχετική αίτηση αναγνώρισης πλασματικών ετών μπορεί να υποβληθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες ΕΦΚΑ οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους, τις προϋποθέσεις του οποίου επιθυμεί να κατοχυρώσει ο ασφαλισμένος. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί ακόμα και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης.
Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να υποβληθεί μετά την ημερομηνία της εν λόγω αίτησης (εφόσον καθίστανται συνταξιούχοι από αιτήσεως) ή σε χρόνο μεταγενέστερο εκείνου που ο ασφαλισμένος κατέστη συνταξιούχος (εφόσον κριτήριο για την έναρξη συνταξιοδότησης δεν είναι ο χρόνος υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης).

Διαδικασία αναγνώρισης
Η αναγνώριση γίνεται με την καταβολή από τον ασφαλισμένο, του συνόλου των εισφορών κλάδου σύνταξης (εργοδότη και ασφαλισμένου) για κάθε μήνα αναγνωριζόμενου χρόνου ασφάλισης.
Η αναγνώριση γίνεται με το ποσοστό που ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης εξαγοράς (πχ ΙΚΑ – ΕΤΑΜ σε όλα τα έτη – 20%, ΤΑΠ-ΟΤΕ / ΟΤΕ για το 2017 = 25,99%, για το 2018=24%).

Υπολογισμός εισφορών
Το μεγάλο ζητούμενο είναι τα χρήματα που θα κληθεί να πληρώσει ένας ασφαλισμένος ο οποίος θέλει να αναγνωρίσει χρόνια προϋπηρεσίας για να βγει νωρίτερα στη σύνταξη.
Ο υπολογισμός  γίνεται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Στην περίπτωση που η απασχόληση δεν είναι πλήρης, τότε ανάγεται σε πλήρη απασχόληση και υπολογίζεται στις αποδοχές που αντιστοιχούν σε αυτή.

Η καταβολή
Τα χρήματα που θα κληθεί να καταβάλει κάθε ασφαλισμένος που επιθυμεί να αναγνωρίσει χρόνια προϋπηρεσίας δεν είναι και λίγα και γι’ αυτό θα πρέπει να είναι προσεκτικός στην επιλογή που θα κάνει.
Το εάν θα επιλέξει μηνιαίες δόσεις ή να πληρώσει εφάπαξ το ποσό, είναι κάτι που θα πρέπει να συνεκτιμήσει με βάση τις οικονομικές δυνατότητες του ίδιου και της οικογένειας του.

Ειδικότερα, η καταβολή του ποσού της εξαγοράς γίνεται:

α) Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης.
β) Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται (Τόσες δόσεις όσοι οι μήνες που αναγνωρίζονται). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.
γ) Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση, ποσό ίσο με το ¼ του ποσού της σύνταξης.

Εφαρμογή διατάξεων
Οι νέες διατάξεις έχουν εφαρμογή από 13 Μαΐου του 2016, καθώς ο νόμος που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, άλλαξε άρδην τα δεδομένα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Συνεπώς, αιτήσεις αναγνώρισης πλασματικών χρόνων που έχουν υποβληθεί μέχρι και την 12/5/2016 αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις και διεκπεραιώνονται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί από τους προϋφιστάμενους φορείς.

Εξόφληση ποσών
Για μη μισθωτούς ασφαλισμένους, η εξόφληση του ποσού εξαγοράς (εφάπαξ ή με δόσεις) πραγματοποιείται μέσω Διατραπεζικού Συστήματος με την χρήση Ειδικού Κωδικού Πληρωμής. Ο Κωδικός Πληρωμής εμφανίζεται στον Ατομικό σας Λογαριασμό στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες ΕΦΚΑ αμέσως μόλις γνωστοποιηθεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες ΕΦΚΑ η παραλαβή της απόφασης αναγνώρισης.  Για μισθωτούς ασφαλισμένους, η εξόφληση του ποσού εξαγοράς (εφάπαξ ή με δόσεις) πραγματοποιείται στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης της απόφασης.  Επισημαίνεται ότι έχει ήδη δρομολογηθεί διαδικασία είσπραξης μέσω Διατραπεζικού Συστήματος.

Παράδειγμα εξαγοράς
Όπως γίνεται αντιληπτό το «κλειδί» για το τελικό ποσό εξαγοράς είναι ο τελευταίος μισθός κατά την αίτηση συνταξιοδότησης, και ο συνολικός αριθμός των μηνών που θέλει να αναγνωρίσει ο ασφαλισμένος.
Ας δούμε λοιπόν ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα που θα μας δώσει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών από έναν ασφαλισμένο που δεν θέλει να εργαστεί ως τα 67 του χρόνια.
Το παράδειγμα αφορά σε μισθωτό του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος έχει πτυχίο ΑΕΙ (4ετής φοίτηση), έχει υπηρετήσει στον Στρατό 20 μήνες και έχει ένα παιδί, για τον οποίο αναγνωρίζεται ένα έτος.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι ο συντάξιμος μισθός κατά τον χρόνο που έχει επιλέξει να υποβάλει τη σχετική αίτηση συνταξιοδότησης ανέρχεται στα 1.5000 ευρώ το μήνα.
Σ’ αυτή την περίπτωση το μηνιαίο κόστος καθορίζεται στα 300 ευρώ (μισθός 1.500 ευρώ x 20%). Κατά συνέπεια, εάν θέλει να αναγνωρίσει και τους 48 μήνες θα πρέπει να πληρώσει συνολικά το ποσό των 14.400 ευρώ.
Εάν τώρα επιλέξει να πληρώσει εφάπαξ το ποσό, τότε  θα έχει έκπτωση 2%, δηλαδή 288 ευρώ και συνεπώς το τελικό ποσό μειώνεται στα 14.112 ευρώ.
Στην περίπτωση που θέλει να αναγνωρίσει και τους 20 μήνες του Στρατού, θα καταβάλλει επιπλέον 6.000 ευρώ.
Εάν πάλι θέλει να αναγνωρίσει και ένα έτος για το παιδί, τότε θα πρέπει να πληρώσει άλλα 3.600 ευρώ.
Στην περίπτωση που θέλει να φτάσει στα επτά χρόνια, τότε υπολείπονται 4 μήνες, για τους οποίους θα επιβαρυνθεί με επιπλέον 1.200 ευρώ.
Ο υποψήφιος συνταξιούχος του παραδείγματος πρέπει να καταβάλλει: 14.400+6.000+3.600+1.200, συνολικά δηλαδή 25.200 ευρώ.
Στην περίπτωση που τα εξοφλήσει εφάπαξ δικαιούται έκπτωση 2% και έτι το ποσό μειώνεται κατά 504 ευρώ, οπότε θα επιβαρυνθεί με 24.696 ευρώ.
Η εξόφληση των 25.200 θα γίνει σε 84 μηνιαίες δόσεις και κάθε μήνα θα αφαιρείται το ποσό που έχει επιλέξει να πληρώνει για να πάρει σύνταξη.
Εφόσον με την αναγνώριση των πλασματικών ετών φτάσει στα 40 με βάση και τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, τότε η σύνταξη θα είναι αισθητά υψηλότερη σε σχέση με τα 33 έτη (συντάξιμα χωρίς την εξαγορά των 7 ετών), ακόμη και κατά  400 μηνιαίως.
Εάν ο συγκεκριμένος συνταξιούχος εξοφλήσει τις δόσεις για την αναγνώριση των πλασματικών ετών θα έχει υψηλότερη σύνταξη κατά 400 ευρώ ή επιπλέον 4.800 ευρώ ετησίως.
Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά μέσα σε μία πενταετία θα έχει αποσβέσει το κόστος εξαγοράς και θα έχει εξασφαλίσει υψηλότερη καθαρή σύνταξη για το υπόλοιπο της ζωής του.