Ρεπορτάζ: Φθηνά σπίτια για 40άρηδες – Στροφή Μητσοτάκη μετά το 28,3% των ευρωεκλογών

Εργασιοθεραπεία είναι το μήνυμα που εκπέμπει πλέον ο πρωθυπουργός μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών που ναι μεν έδωσε την πρωτιά στη Ν.Δ. αλλά όχι με το ποσοστό που θα ήθελε.

Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν τη δυσφορία που υπάρχει και στην κοινωνία και στο εκλογικό σώμα της Ν.Δ. και διαβεβαιώνουν ότι θα γίνει ότι είναι δυνατόν, για να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα.

Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που υπογραμμίζουν, ότι η Ν.Δ. μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες, που θα δείχνουν ότι έλαβε το μήνυμα.

Πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή θεωρείται η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, που έχουν φέρει στα όρια τους τα νοικοκυριά, λόγω των ακριβών ενοικίων και των απλησίαστων τιμών για την αγορά ακινήτων.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η Ν.Δ. πλήρωσε βαρύ τίμημα στον τομέα αυτό και θεωρείται βέβαιο ότι θα γίνουν διορθωτικές κινήσεις που θα επιβεβαιώνουν ότι ήταν και παραμένει ένα φιλολαϊκό κόμμα.

Το επόμενο διάστημα θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμο, καθώς θα δείξει τον τρόπο με τον οποίο θα κινηθεί ο πρωθυπουργός, προκειμένου να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων.

Το στοίχημα σε καμία περίπτωση δεν είναι εύκολο, καθώς θα πρέπει να αντληθούν και εθνικοί και κοινοτικοί πόροι, με στόχο να ομαλοποιηθεί η αγορά ακινήτων και να υπάρξουν ανάσες στα νοικοκυριά.

Αποτελεσματικότητα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ουκ ολίγες φορές έχει υπογραμμίζει ότι το μεγάλο “όπλο” είναι η αύξηση των μισθών την οποία υπηρετεί από το 2019, είναι όμως σαφές ότι από μόνη της αυτή η στρατηγική δεν αρκεί.

Αυτό που δείχνει να είναι πλέον το ζητούμενο για το κυβερνών κόμμα έχει σχέση με την αποτελεσματικότητα, δηλαδή λύσεις που θα απαντούν και στο πρόβλημα της ακρίβειας και της στεγαστικής κρίσης.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δεν θα αργήσουν οι κινήσεις που θα στέλνουν ένα πολύ ξεκάθαρο μήνυμα με το οποίο η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός θα ανακτήσουν την πρωτοβουλία των πολιτικών κινήσεων.

Οι σαραντάρηδες

Η κυβέρνηση θέλει να απευθυνθεί στους σαραντάρηδες, οι οποίοι ενώ βρίσκονται στην πιο παραγωγική φάση της ζωής τους, δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν όπως θα ήθελαν λόγω του αυξημένου κόστους ζωής.

Πρόκειται για μια γενιά που σήκωσε στις πλάτες της, μεγάλο βάρος των μνημονίων με απολύσεις και μειώσεις μισθών και η οποία δεν έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να αποκτήσει τη δική της στέγη.

Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να στηρίξει την προσπάθεια που κάνουν για να ορθοποδήσουν, δίνοντας τους σημαντικά κίνητρα, που θα κάνουν ρεαλιστικό τον στόχο της απόκτησης κατοικίας.

Διευρυμένο πρόγραμμα

Στο πλαίσιο αυτό, έμφαση θα δοθεί στο διευρυμένο πρόγραμμα “Σπίτι μου”, που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να χρηματοδοτηθεί με ένα πόσο της τάξης των 2 δισ. ευρώ.

Το πρόγραμμα στέγασης όπως έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός θα έχει εντελώς νέα χαρακτηριστικά ως προς τα ηλικιακά κριτήρια, προκειμένου να καλύψει και τα ζευγάρια ηλικίας 40 – 50 ετών.

Οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες θα ενταθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, για να εξασφαλιστούν πόροι που αφορούν δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία για τη χώρα μας ανέρχονται στα 17 δισ. ευρώ.

Στελέχη του υπουργείου Εργασίας λένε με νόημα ότι η κυβέρνηση θα πετύχει τον στόχο που έχει θέση, καθώς η Ε.Ε. αναγνωρίζει την επιτυχία που είχε η πρώτη φάση του προγράμματος “Σπίτι μου” που αφορούσε νέα ζευγάρια.

Σε κάθε περίπτωση, το Μέγαρο Μαξίμου ευελπιστεί ότι το πρόγραμμα, θα αλλάξει άρδην το κλίμα στην κοινωνία, καθώς εκτός από τους 30άρηδες θα δώσει λύσεις και στη στέγαση των 40άρηδων.

Μικρότερη δόση

Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι το πρόγραμμα “Σπίτι μου” που ψηφίστηκε από τη Βουλή στα τέλη του 2022, θα δώσει τη δυνατότητα στα νέα ζευγάρια να αποκτούν τη δική του στέγη πληρώνοντας λιγότερα από όσα θα έδιναν για ενοίκιο.

Όπως εξηγούν, με τον τρόπο αυτό – με τη μικρότερη δηλαδή δόση- οι 40άρηδες θα έχουν μεγαλύτερο budget, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες τους ανάγκες και κυρίως “τέρας” της ακρίβειας.

Δημογραφικό

Επίσης, μέσω του προγράμματος εκτιμάται ότι θα δοθεί απάντηση και στη μάστιγα του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα, για να μπει φρένο στη συρρίκνωση του πληθυσμού.

Το γεγονός ότι το 2023, οι γεννήσεις περιορίστηκαν στις 73.000 καθιστά σαφές ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα που θα δώσουν τη δυνατότητα ακόμη στα ζευγάρια που έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 40 ετών να κάνουν παιδί.

Οι βασικοί άξονες

Το νέο πρόγραμμα έχει ως βασικό του άξονα ότι οι 40άρηδες πρέπει να ενισχυθούν όσο το δυνατόν περισσότερο, κάτι που σημαίνει ότι θα τους δοθούν κίνητρα για να αποκτήσουν τη δική τους στέγη.

Το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι η βασική “δεξαμενή” άντλησης πόρων προκειμένου το νέο πρόγραμμα να αρχίσει να υλοποιείται έως το τέλος του καλοκαιριού, ώστε να ανακοινωθεί μέσα στον φθινόπωρο.

Οι βασικοί άξονες του νέου προγράμματος είναι οι εξής:

-Θα απευθύνεται σε πολίτες έως 50 ετών και όχι σε έως 39 όπως σήμερα.

– Τα εισοδηματικά κριτήρια θα διευρυνθούν ώστε να περιλαμβάνουν περισσότερους δικαιούχους.

-Τα ακίνητα μπορεί να είναι παλαιότητας λιγότερο από 15 έτη.

-Θα ληφθεί ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους.

-Η χρηματοδότηση θα διαμορφώνεται έως το 90%.

Εισοδηματικό όριο

Με βάση το σημερινό πρόγραμμα που απευθύνεται στους 30άρηδες, το εισοδηματικό όριο είναι 24.000 ευρώ για το ζευγάρι, ενώ αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε παιδί που έχει η οικογένεια.

Όσον αφορά στη μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό κριτήριο αυξάνεται στις 27.000 ευρώ και 3.000 ευρώ ανά παιδί, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των δανειοληπτών είναι τα 34 έτη και με μέσο εισόδημα τα 16.000 ευρώ.

Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες όπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, έχει χαμηλό εισόδημα και δεν θα είχαν με άλλο τρόπο την ευκαιρία χωρίς εγγυητή να αποκτήσουν τη δική τους πρώτη κατοικία».

Μετά τις αρχικές καθυστερήσεις, σήμερα στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος “Σπίτι μου” συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ:

-έχουν εκταμιευτεί 6.305 εκταμιευμένα δάνεια για αγορά ακινήτου και

– στο τέλος του χρόνου 9.155 νέα ζευγάρια θα έχουν αποκτήσει το δικό τους σπίτι.

Παλαιότητα, επιτόκιο

Αλλαγή θα υπάρξει και στην παλαιότητα των ακινήτων που μπορεί να είναι και μικρότερη της 15ετίας – έτος κατασκευής μετά το 2007-, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών , όχι μόνον σε παλιά αλλά και σε πιο νέα ακίνητα.

Όσον αφορά, στο επιτόκιο δανεισμού, μπορεί να κυμαίνεται σε μικρότερα επίπεδα, λόγω του ότι θα υπάρχει συμμετοχή τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από τις τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση, η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι θα ληφθεί ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για όσους είναι τρίτεκνοι και πολύτεκνοι.

Επίσης, είναι πολύ πιθανό να επιδοτηθούν μεγαλύτερα στεγαστικά δάνεια για μεγαλύτερα σπίτια, μέσω της διεύρυνσης των δικαιούχων.

Κι αυτό γιατί με το ηλικιακό όριο που θα διαμορφωθεί πλέον στα 50 χρόνια είναι βέβαιο ότι θα περιληφθούν και υφιστάμενες οικογένειες με παιδιά και έτσι η χρηματοδότηση θα διαμορφώνεται έως το 90%.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι αναβαθμίζονται και οι τράπεζες οι οποίες θα διαδραματίζουν τον ρόλο του αξιολογητή των επενδυτικών προτάσεων, καθώς θα συμμετέχουν στη χρηματοδότηση με ποσοστό 30%

Επενδυτική επιτροπή

Καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση του νέου προγράμματος θα διαδραματίσει η εμπειρία που έχει αποκομίσει πλέον ο φορέας υλοποίησης, η ΔΥΠΑ, ώστε να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις και τα γραφειοκρατικά κολλήματα.

Στο πλαίσιο αυτό, η επενδυτική επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τη διαδικασία και θα επιλύει τυχόν προβλήματα, που θα ανακύψουν, με στόχο να δοθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός δανείων.

Για παράδειγμα κατά την πρώτη φάση του προγράμματος υποψήφιοι δανειολήπτες έχασαν τη προθεσμία των δύο μηνών της τράπεζας για τη λήψη στεγαστικού δανείου για την αγορά του ακινήτου που είχαν επιλέξει.

Αυτό οφείλεται ως επί το πλείστον, στο γεγονός ότι ο πωλητής δεν είχε ολοκληρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά όπως είναι για παράδειγμα η νομιμοποιήσεις χώρων και η ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου.

Με την υποβολή ένστασης του υποψήφιου δανειολήπτη, η επιτροπή θεωρεί ότι ο εν λόγω πολίτης παραπλανήθηκε από τον πωλητή και του δίνει μια δεύτερη ευκαιρία να επιλέξει νέο ακίνητο.

Επίσης με το μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί με το Κτηματολόγιο, οι διαδικασίες που τους πρώτους μήνες καθυστερούσαν έχουν συντμηθεί κατά πολύ.

“Ανακαινίζω-Νοικιάζω”

Η κυβέρνηση είχε επενδύσει πολλά και στο πρόγραμμα “Ανακαινίζω Νοικιάζω”, για να πάρουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων “ζεστό” χρήμα και στη συνέχεια να τα βγάλουν στην αγορά προς ενοικίαση.

Ωστόσο, το πρόγραμμα “ναυάγησε” και δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες που είχαν στελέχη του υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, καθώς μόλις 1.400 πολίτες ανταποκρίθηκαν.

Το πρόβλημα όπως λένε παράγοντες της αγοράς έχει σχέση με το χαμηλό ύψος της επιδότησης που φτάνει στο 40% για ποσό μέχρι 10.000 ευρώ, κάτι που μπορεί να βρει ένας ιδιοκτήτης με τη γνωστή τακτική της μη παρουσίασης αποδείξεων.

Πλέον αυτό που εξετάζεται είναι η διεύρυνση της επιδότησης με την ηγεσία του υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής να εκτιμά ότι είναι εφικτό ώστε να αυξηθεί το οικιστικό απόθεμα.