Συμβουλές σε ασφαλισμένους: Έτσι, ξεκλειδώνουν οι υψηλές συντάξεις – Αναλυτικά παραδείγματα με τα ποσά

Κόκκινος συναγερμός έχει σημάνει για χιλιάδες ασφαλισμένους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που βρίσκονται κοντά στο τέλος του εργασιακού τους βίου και αναζητούν τους καλύτερους όρους για να βγουν στη σύνταξη.

Παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης συνιστούν ψυχραιμία και υπογραμμίζουν ότι απαιτείται προσοχή καθώς οι αποφάσεις που θα ληφθούν, θα καθορίσουν  και το ύψος της σύνταξης τους. Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι τα ηλικιακά όρια έχουν αλλάξει, κάτι που σημαίνει ότι μια λάθος κίνηση και επιλογή ως προς το χρόνο συνταξιοδότησης, θα έχει ολέθριες οικονομικές επιπτώσεις.

Η αύξηση της τάξης του 6% που ανακοινώθηκε στις συντάξεις από την 1/1/2023 δείχνει ότι το οικονομικό περιβάλλον είναι πολύ πιο ασφαλές και δεν θα υπάρχουν δυσάρεστες εκπλήξεις όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

Η χώρα επιστρέφει στην κανονικότητα και όσοι θέλουν να βγουν με πλήρη σύνταξη πρέπει να ξέρουν ότι οι προϋποθέσεις είναι οι εξής:

-67 ετών  με 6.000 Ημέρες Ασφάλισης – 4.500 Ημέρες Ασφάλισης  ή

-62 ετών και12.000 Ημέρες Ασφάλισης  ή

-62 ετών και 4.500 Ημέρες Ασφάλισης (με 3.600 βαρέα). 

Αυτό που πρέπει να έχουν πάντα στο μυαλό τους οι εν δυνάμει συνταξιούχοι είναι η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος που σημαίνει ότι ταυτόχρονα έχουν συμπληρωθεί όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη χορήγηση της σύνταξης.

Για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, το δικαίωμα θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση των ελάχιστων απαιτούμενων από τη συνταξιοδοτική νομοθεσία ημερών ασφάλισης και της ηλικίας.

Κατά συνέπεια, από την ημερομηνία κατά την οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, το θεμελιωμένο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί με αίτηση συνταξιοδότησης οποτεδήποτε.

 

Ηλικία, ένσημα

Με βάση αυτά τα δεδομένα, γίνεται αντιληπτό ότι οι εν δυνάμει συνταξιούχοι οφείλουν να σκεφτούν πολύ σοβαρά το χρόνο κατά τον οποίοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν τον εργασιακό τους βίο. Η φιλοσοφία του νόμου Βρούτση, καθιστά σαφές ότι τα «κλειδιά» για το ύψος της σύνταξης που θα λάβει κάθε ασφαλισμένος είναι ο συνδυασμός της ηλικίας με τον αριθμό των ημερών ασφάλισης.

Κατά συνέπεια οι συντάξιμες αποδοχές και τα συντάξιμα έτη, ο αριθμός των ενσήμων δηλαδή, είναι το διαβατήριο για μια καλή σύνταξη, που θα δώσει την ευκαιρία στους ασφαλισμένους να έχουν μια άνετη ζωή στα γεράματά τους.

Παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης μάλιστα τονίζουν ότι με βάση το νόμο Βρούτση οι καλύτερες συντάξεις έρχονται με τα ενισχυμένα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.

Η σχετική ρύθμιση ισχύει αναδρομικά από 1-10-2019 και έχει ως αφετηρία τον μήνα αυτόν, καθώς στις 4 Οκτωβρίου του 2019 εκδόθηκε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣΤΕ)

Με την απόφαση αυτή κρίθηκε πως τα ποσοστά αναπλήρωσης που έδινε ο νόμος Κατρούγκαλου (ν.4387/2016) δεν είχαν επαρκή ανταποδοτικότητα για τους ασφαλισμένους με πολλά έτη ασφάλισης.

Σε κάθε περίπτωση, κερδισμένοι είναι όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης, καθώς με το άρθρο 24 του νόμου 4670/2020 αυξήθηκαν τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν περισσότερα από 30 έτη.

 Η αύξηση στα ποσοστά αναπλήρωσης

– ανέρχεται από 0,56% (28,35% αντί για 27,79% που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου) για συνταξιούχους που έχουν 31 έτη και

-φτάνει έως και το 7,21 % (50,01 % αντί για 42,8% που προέβλεπε ο νόμος).

 

Χρόνος ασφάλισης

Το υπουργείο Εργασίας έχει ξεκαθαρίσει πως όσοι συμπλήρωσαν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι τις 31/12/2021, δεν θίγονται από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας, που ισχύουν από 1/1/2022 και εφεξής.

Για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα, αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο – μεταβατικό – όριο ηλικίας.

 

Οι μεγάλοι κερδισμένοι

Τα νέο τοπίο στο ασφαλιστικό αποτυπώνεται στη φράση «όσα περισσότερα χρόνια δουλειάς έχει κανείς, τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα πάρει», γεγονός που καθιστά σαφές ότι χρειάζονται προσοχή οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.

Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να μπει τέλος στα λάθη που έγιναν όπου έβγαινε κανείς στη σύνταξη είτε λίγο μετά την ηλικία των 50 είτε και νωρίτερα, γεγονός που προκάλεσε τεράστιο πρόβλημα στο ασφαλιστικό σύστημα.

Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος, σε σχέση με τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι όσοι αποχωρούν έχοντας συμπληρώσει και τα 40 χρόνια ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τους σημερινούς συντελεστές, καθώς όσα περισσότερα χρόνια εξασφαλίζει κανείς μέσα στην δεκαετία 30,1 – 40 έτη ασφάλισης τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει.

Πιο σημαντικό είναι το όφελος στην 5ετία 35 – 40 έτη ασφάλισης, καθώς για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση για την 40ετία φτάνει στα 252 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά.

Για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση φτάνει στα 72 ευρώ, σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά.

Στην 35ετία η αύξηση για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές φτάνει στα 35 ευρώ, ενώ για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές ανεβαίνει στα 123 ευρώ.

 

Ποσοστά αναπλήρωσης

Ειδικότερα, με το νέο σύστημα των αυξημένων ποσοστών αναπλήρωσης ισχύουν τα παρακάτω:

Α. Από τα 30 έτη και 1 μήνα ως τα 33 έτη οι αυξήσεις που θα έχουν οι ανταποδοτικές συντάξεις κυμαίνονται από 0,2% ως 5,5%.

Β. Από τα 33 έτη και 1 μήνα ως τα 36 έτη οι αυξήσεις για τις ανταποδοτικές συντάξεις κυμαίνονται από 5,7% ως 12,5%.

Γ.  Από τα 36 έτη και 1 μήνα ως τα 39 έτη οι ανταποδοτικές συντάξεις έχουν αύξηση από 12,6% ως 16,3%.

Δ. Από τα 39 έτη και 1 μήνα ως τα 40 έτη οι ανταποδοτικές συντάξεις έχουν αύξηση από 16,4% ως 16,85%.

 

Παραδείγματα

-για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 20 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 14 ευρώ με το παλαιό.

-για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 25-26 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 16 – 20 ευρώ με το παλαιό.

-Για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 30,1 και 33 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 40 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 28 ευρώ με το παλαιό.

-για 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και για κάθε έτος παραμονής στην ασφάλιση μεταξύ των 33,1 και 40 ετών ο συνταξιούχος κερδίζει 50 ευρώ με το νέο σύστημα έναντι 32 – 40 ευρώ με το παλαιό.

 

Πλασματικά έτη

Το διπλό κλειδί ηλικίας και ενσήμων μπορεί να εξασφαλίζει μεγαλύτερη σύνταξη, το ερώτημα όμως είναι τι γίνεται στις περιπτώσεις που ασφαλισμένοι δεν έχουν τα απαραίτητα χρόνια για να εγκαταλείψουν τον εργασιακό τους βίο. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει η δυνατότητα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης, η οποία εξακολουθεί να ισχύει κανονικά.

Αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων, με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος, μπορούν να υποβληθούν οποτεδήποτε, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης, είτε μεταγενέστερα ή ακόμα και νωρίτερα από αυτήν.

Πλασματικά έτη μπορούν να αξιοποιήσουν οι ασφαλισμένοι όλων των Tαμείων για να συμπληρώσουν τον χρόνο ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν κατά 5 έως 7 χρόνια νωρίτερα από το κανονικό όριο ηλικίας.

Το ζήτημα όμως είναι ότι η αναγνώριση πλασματικών κοστίζει ακριβότερα και για το λόγο αυτό θα πρέπει να ζυγίζει κανείς εάν τον συμφέρει να φύγει άμεσα ή να παραμείνει στην εργασία του για κάποιο χρονικό διάστημα.

Ειδικότερα:

-Στο Δημόσιο, ανάλογα με το έτος υποβολής της σχετικής αίτησης το κόστος μπορεί να είναι από 6,67% έως 20% των συντάξιμων αποδοχών.

-Στην ασφάλιση των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, το κόστος εξαγοράς είναι στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του τελευταίου μήνα πριν από τον μήνα υποβολής της αίτησης.

-Στην ασφάλιση των αυτοαπασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών το κόστος εξαγοράς είναι στο επίπεδο της εισφοράς κύριας σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλεχθεί κατά το έτος υποβολής της αίτησης εξαγοράς.

Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση, είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.

 

Πιο γρήγορα

Όσοι είναι κοντά στη σύνταξη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το μεγάλο μυστικό για να βγουν πιο γρήγορα είναι η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, την οποία οφείλουν να καταθέσουν δύο χρόνια πριν συμπληρώσουν το όριο ηλικίας.

Ο χαρακτήρας της πλέον είναι υποχρεωτικός και αφορά ιδίως σε όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση με ένσημα σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία.

Η βεβαίωση πιστοποιεί τον χρόνο ασφάλισης των υποψήφιων συνταξιούχων στα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.), έτσι όπως έχει διαμορφωθεί δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας.

Έτσι, όταν συμπληρώσουν την ηλικία συνταξιοδότησης, δεν θα χρειάζεται να καταμετρηθούν όλα τα ένσημα, αλλά μόνον αυτά που θα έχουν πραγματοποιηθεί από την έκδοση της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης και μετά.

 

Ηλεκτρονικό αίτημα

Όσον αφορά την αίτηση συνταξιοδότησης αυτή γίνεται πλέον ηλεκτρονικά στην υπηρεσία που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ.

Η ηλεκτρονική αίτηση περιλαμβάνει αναφορά στο σύνολο του χρόνου ασφάλισης, στο αν υπάρχει επιθυμία για εξαγορά πλασματικών χρόνων και κάθε άλλη λεπτομέρεια, όπως π.χ. αν διέκοψε την εργασία του ο ασφαλισμένος και πότε.

 

Σύνταξη με χρέη

Ένα σημαντικό θέμα να σημαντικό θέμα που απασχολεί τους μη μισθωτούς υποψήφιους συνταξιούχους που οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές είναι αυτό της διευθέτησης της οφειλής, ώστε να καταστεί δυνατή η συνταξιοδότηση.

Όσοι αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ποσά οφειλών μέχρι 20.000 ευρώ μπορούν να παρακρατούνται από την απονεμομένη σύνταξη.

Στην περίπτωση που το ποσό υπερβαίνει τα όρια αυτά, τότε το υπερβάλλον πρέπει να καταβληθεί εντός διμήνου από την κοινοποίηση του εγγράφου γνωστοποίησης της οφειλής.

Ειδικά για τον ΟΓΑ,  αποσαφηνίσθηκε σε πρόσφατη εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, ότι το όριο των 6.000 ευρώ αφορά μόνο οφειλές από υπαγωγή στην ασφάλιση.