Τα μυστικά των αυτοδιοικητικών εκλογών – Οδηγός για δήμους και περιφέρειες

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις αυτοδιοικητικές εκλογές που θα αναδείξουν τους νέους τοπικούς άρχοντες, δηλαδή τους περιφερειάρχες τους δημάρχους αλλά και τους περιφερειακούς και δημοτικούς συμβούλους.

Οι κάλπες θα στηθούν στις 8 Οκτωβρίου και όπου χρειαστεί θα υπάρξει και δεύτερος γύρος μια εβδομάδα αργότερα, με το ενδιαφέρον να είναι τεράστιο, καθώς περίπου 5.000 υποψήφιοι θα πάρουν μέρος στη διαδικασία.

Πρόκειται όπως γίνεται αντιληπτό για μια γιορτή της Δημοκρατίας, στην οποία οι υποψήφιοι θα δώσουν “μάχη” πόρτα – πόρτα προκειμένου να κερδίσουν μια θέση στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.

Οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν με το νέο εκλογικό νόμο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές είναι οι εξής:

-Αλλαγή του εκλογικού συστήματος για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών.

-Δημιουργία για πρώτη φορά ηλεκτρονικής εφαρμογής «Ηλεκτρονική Πύλη Υποβολής Υποψηφιοτήτων», για την καταχώριση των συνδυασμών και των υποψηφίων

-Επαναφορά της 5ετούς διάρκειας της περιφερειακής περιόδου

-Μείωση του αριθμού των εδρών των περιφερειακών συμβουλίων.

 

Άλλα κριτήρια ψήφου

Η μεγάλη πλειονότητα των επικεφαλής των συνδυασμών που κατεβαίνουν στις εκλογές έχουν σχηματίσει ψηφοδέλτια απ’ όλους τους πολιτικούς χώρους για να απευθυνθούν με τους καλύτερους όρους στις τοπικές κοινωνίες.

Τα κριτήρια της ψήφου άλλωστε δεν είναι τα ίδια με αυτά των εθνικών εκλογών, καθώς στους δήμους και τις περιφέρειες αυτό που κυριαρχεί είναι η εκτίμηση στο πρόσωπο του υποψηφίου και το έργο που έχει κάνει.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, άπαντες αντιλαμβάνονται ότι είναι υποχρεωμένοι να αναδείξουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα απευθυνόμενοι στο σύνολο της κοινωνίας και όχι σε στενά κομματικά ακροατήρια.

“Συνταγή επιτυχίας” δεν υπάρχει, αλλά είναι προφανές ότι η “μάχη” θα δοθεί με τελείως διαφορετικούς όρους που υποχρεώνουν τους υποψήφιους να αναδείξουν και το ταλέντο που έχουν στην επικοινωνία.

 

Ζητούμενο η αποτελεσματικότητα

Ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι το πως θα αντιδράσουν οι πολίτες, εάν δηλαδή οι υποψήφιοι θα καταφέρουν να πείσουν ότι είναι αποτελεσματικοί και ότι είναι σε θέση να κάνουν πράξη όσα υπόσχονται.

Οι εκλογές αυτές, είναι διαφορετικές σε σχέση με αυτές που έγιναν το 2019, καθώς ο συνδυασμός που θα κερδίσει είτε την πρώτη είτε τη δεύτερη Κυριακή θα έχει στη διάθεση πέντε χρόνια για να κάνει πράξη το πρόγραμμά του.

Ο “Χτύπος” έχει ετοιμάσει έναν χρήσιμο οδηγό τόσο για τους υποψήφιους όσο και για τους πολίτες προκειμένου να είναι κατανοητό και το διακύβευμα της κάλπης και το πως θα ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές.

 

• Πότε θα γίνουν οι εκλογές;

Οι κάλπες θα στηθούν την Κυριακή 8 Οκτωβρίου και εάν χρειαστεί και δεύτερος γύρος στις 15 Οκτωβρίου.

 

• Τι διάρκεια θα έχει η θητεία των νέων διοικήσεων;

Οι νέες διοικήσεις θα αναλάβουν τα καθήκοντά τους την 1η Ιανουαρίου και αφού προηγηθεί η ορκωμοσία των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων. Η θητεία θα είναι πενταετής και θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2028.

 

• Με ποιο σύστημα θα γίνουν οι εκλογές; 

Στις προηγούμενες εκλογές εφαρμόστηκε σύστημα απλής αναλογικής που προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων. Αυτό οφείλεται στο ότι ο συνδυασμός του δημάρχου δεν είχε την πλειοψηφία και έπρεπε να ισορροπεί για δημιουργείται πλειοψηφικό ρεύμα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπήρχε αδιέξοδο και ακυβερνησία. Με αυτό ως δεδομένο η κυβέρνηση επανέφερε το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων.

 

• Ποιος συνδυασμός κερδίζει τις εκλογές;

Επιτυχών συνδυασμός, θεωρείται αυτός ο οποίος κατά την πρώτη ψηφοφορία – την πρώτη Κυριακή δηλαδή- κατάφερε να λάβει ποσοστό μεγαλύτερο του σαράντα τρία τοις εκατό (43% συν μια ψήφο) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων.

 

• Ποιος συνδυασμός έχει δικαίωμα εκλογής δημοτικού συμβούλου και συμβούλου δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό άνω ή ίσο των 2.001 μόνιμων κατοίκων;

Για να υπάρχει δικαίωμα εκλογές, ο επιλαχών συνδυασμός θα πρέπει κατά την αρχική ψηφοφορία να έχει συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον τρία τοις εκατό (3%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων.

 

• Με τι κριτήρια εκλέγονται οι νέες αρχές:

Εκλέγονται σύμφωνα με τα πληθυσμιακά στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού της απογραφής του 2021, όπως εμφανίζεται στους επίσημους πίνακες των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού, που έχουν κυρωθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

• Πόσους σταυρούς βάζουν οι ψηφοφόροι στις δημοτικές εκλογές;

Οι σταυροί προτίμησης μπορούν να μπαίνουν ως εξής: Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 1, 2 ή 3 υποψηφίων σε δήμους που εκλέγουν έως και 19 μέλη:

α) 13 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκων,

β) 15 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 2.001 – 5.000 κατοίκων,

γ) 19 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 5.001 – 10.000 κατοίκων,

Αν ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου είναι μεγαλύτερος ή ίσος του 25, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 4 υποψηφίων κατά ανώτατο όριο:

δ) 25 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 10.001 – 30.000 κατοίκων,

ε) 29 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 30.001 – 50.000 κατοίκων,

στ) 35 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 50.001 – 100.000 κατοίκων,

ζ) 39 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 100.001 – 150.000 κατοίκων και

η) 43 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 150.001 και άνω κατοίκων.

Για την εκλογή συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο υποψηφίων.

Για την εκλογή προέδρου της δημοτικής κοινότητας, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός υποψηφίου.

Εάν οι δημοτικές ενότητες δήμων με πληθυσμό 10.001 – 30.000 κατοίκων, 30.001 – 50.000 κατοίκων και 50.001 – 150.000 κατοίκων έχουν συσταθεί με το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), υπερβαίνουν τις 6, ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου τους είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα.

 

• Πόσους σταυρούς βάζουμε στις περιφερειακές εκλογές; Με τον σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του:

-προς 1 υποψήφιο περιφερειακό σύμβουλο στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγεται 1 περιφερειακός σύμβουλος,

-προς 1 ή 2 υποψηφίους συμβούλους στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται από 2 έως και 7 περιφερειακοί σύμβουλοι,

-προς 1 ή 2 ή τρεις υποψηφίους συμβούλους στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται από 8 έως και 12 περιφερειακοί σύμβουλοι και

-προς 1 ή 2 ή 3 ή 4 υποψηφίους συμβούλους στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται περισσότεροι από δώδεκα 12 περιφερειακοί σύμβουλοι.

 

• Πόσοι εκλέγονται στις περιφερειακές εκλογές; 

Το περιφερειακό συμβούλιο αποτελείται από:

α) 35 μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό έως 300.000 κατοίκων,

β) 45 μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό 300.001-800.000 κατοίκων,

γ) 61 μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό 800.001 και άνω κατοίκων.

δ) το περιφερειακό συμβούλιο της Περιφέρειας Αττικής αποτελείται από 85 μέλη.

• Πού και πώς βρίσκει κανείς πού ψηφίζει; 

Όπως και στις βουλευτικές εκλογές τον Μάιο και τον Ιούνιο, ο ένας τρόπος για να μάθετε το εκλογικό κέντρο στο οποίο θα ασκήσετε το εκλογικό σας δικαίωμα είναι ηλεκτρονικός, μέσω της σχετικής πλατφόρμα του ΥΠΕΣ. Μπορείτε επίσης να γράψετε το επώνυμο, το όνομα σας, το όνομα της μητέρας και του πατέρα σας (τα δύο πρώτα γράμματα και το έτος γέννησής σας (4 ψηφία). Ο δεύτερος τρόπος για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την ηλεκτρονική πλατφόρμα.Οι εκλογείς πάντως μπορούν εναλλακτικά να καλούν στο τηλεφωνικό κέντρο του υπουργείου Εσωτερικών. Έχει μπει σε λειτουργία τηλεφωνικό κέντρο (2131361500 και 2131313800).

 

 

Οι αντιμισθίες περιφερειαρχών και δημάρχων

Οι εκλογές της 8ης Οκτωβρίου είναι χωρίς αμφιβολία μια γιορτή δημοκρατίας για τις τοπικές κοινωνίες, αλλά ουδείς αμφισβητεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις το κίνητρο είναι και οι αποδοχές.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι μπορεί να μην αμείβονται αλλά περιφερειάρχες, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι λαμβάνουν αντιμισθία κάθε μήνα, σύμφωνα με τον Οδηγό για την καταστατική θέση των αιρετών της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης

Με τις προαναφερθείσες αποφάσεις, εκτός από το ύψος της αντιμισθίας των δημάρχων ορίζεται ότι οι έμμισθοι αντιδήμαρχοι λαμβάνουν το 50% της αντιμισθίας που αναλογεί στον δήμαρχο, ενώ οι πρόεδροι των δημοτικών συμβουλίων λαμβάνουν το 21% αυτής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον υπολογισμό της αντιμισθίας λαμβάνεται υπόψιν ο μόνιμος πληθυσμός του δήμου.

Η λήψη αντιμισθίας δεν έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, εφόσον οι δήμαρχοι, οι έμμισθοι αντιδήμαρχοι, οι πρόεδροι των δημοτικών συμβουλίων και οι συμπαραστάτες του δημότη και της επιχείρησης έχουν τη δυνατότητα, με σχετική αίτησή τους προς την οικονομική υπηρεσία του δήμου, να την αρνηθούν ή να την παραχωρήσουν για οποιονδήποτε κοινωνικό σκοπό.

 

Ειδικότερα:

-δήμαρχοι μεγάλων πόλεων των οποίων ο πληθυσμός είναι πάνω από 100.000 πολίτες, αμείβονται με το ποσό των 4.275 ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ο Δήμος Αθηναίων και 16 ακόμα μεγάλες πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα , Πειραιάς, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλος, Περιστέρι, Ρόδος, Ιωάννινα, Χανιά, Αχαρνές, Νίκαια, Χαλκίδα, Κέρκυρα, Εύοσμος, Καλλιθέα). Ο αντιδήμαρχος αμείβεται με 2.137 ευρώ, ενώ ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου με 897 ευρώ.

-Ίδιο ποσό με τους δημάρχους των μεγαλουπόλεων παίρνουν και οι περιφερειάρχες, ενώ οι αντιπεριφερειάρχες παίρνουν το ποσό των 3.206 ευρώ.

-Σε μικρότερους δήμους με 20.000 έως 100.000 κατοίκους, η αμοιβή του δημάρχου ανέρχεται στα 3.420 ευρώ, του αντιδημάρχου στα 1.710 ευρώ, ενώ ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου λαμβάνει μηνιαίως 718 ευρώ.

Οι αντίστοιχες αμοιβές σε δήμους κάτω από 20.000 κατοίκους, για τον μεν δήμαρχο ανέρχεται σε 2.565 ευρώ, για τον αντιδήμαρχο 1.282, ενώ για τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου 538 ευρώ.

Στα εν λόγω ποσά πάντως δεν περιλαμβάνονται έξοδα παράστασης, μετακίνησης (εκτός έδρας), χρήση υπηρεσιακού ΙΧ κ.ά.