Φθηνή στέγη με 6+1 λύσεις

Νέα δεδομένα επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση στο μείζον πρόβλημα της στέγασης, καθώς η αγορά και η ενοικίαση ενός διαμερίσματος τείνει να εξελιχθεί σε είδος πολυτελείας.

Η εκτόξευση των τιμών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια δείχνει να μην έχει φρένο, με αποτέλεσμα χιλιάδες νοικοκυριά, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.Το πρόβλημα αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις στις μικρότερες ηλικίες, οι οποίες λόγω των χαμηλών μισθών αδυνατούν να φύγουν από το παιδικό δωμάτιο για να κάνουν τη δική τους οικογένεια.
Εάν προσθέσει κανείς και την ακρίβεια σε βασικά είδη διατροφής, γίνεται αντιληπτό γιατί μια σημαντική μερίδια νοικοκυριών, δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στα έξοδα που έχει κάθε μήνα.

Πρόσφατη έρευνα της έρευνα της Metron Analysis έδειξε ότι:

-τέσσερις στους δέκα δεν έχουν χρήματα έως το τέλος του μήνα και

-το 44% τα φέρνει οριακά βόλτα.

Άκρως απογοητευτικά είναι τα στοιχεία και για το κόστος στέγασης, που έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώνει η δυσαρέσκεια, καθώς οι τιμές ενοικίασης και αγοράς ακινήτων γίνονται εξωπραγματικές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αττική, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης έχει αυξηθεί κατά 35% από το γ’ τρίμηνο του 2019 και μέχρι το εφετινό γ’ τρίμηνο κι ενώ μεσολάβησε και πτώση την περίοδο 2020 – 2021, λόγω της πανδημίας.
Στην κυβέρνηση έχουν συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος και για το λόγο αυτό αναμένεται να ανέβουν οι στροφές το αμέσως προσεχές διάσημα για να δοθούν ανάσες στο μείζον πρόβλημα της στέγασης.
Στο πλαίσιο αυτό, εντός του επόμενου έτους θα αρχίσουν να υλοποιούνται 6+1 “πακέτα” που θα κάνουν φθηνότερη τη στέγαση είτε για αυτούς που ενοικιάζουν είτε για αυτούς που θέλουν να αγοράσουν δικό τους διαμέρισμα.

“Αναβαθμίζω -Ανακαινίζω”
Το πρώτο από αυτά τα προγράμματα, είναι το “Αναβαθμίζω Ανακαινίζω” και το οποίο δεν έχει εισοδηματικά κριτήρια και έχει συνολικό προϋπολογισμό, ύψους 400 εκατ. ευρώ.
Κυβερνητικά στελέχη μιλούν για ένα καινοτόμο πρόγραμμα, το οποίο όπως εξηγούν αναφέρεται σε όλα τα φυσικά πρόσωπα-ιδιοκτήτες κατοικίας και θα δώσει λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα.
Με βάση τις ρυθμίσεις του, οι ιδιοκτήτες κατοικιών θα μπορούν να λάβουν άτοκο δάνειο έως και 25.000 ευρώ, το οποίο θα μπορούν να αποπληρώσουν σε 3 έως 7 έτη, χωρίς κανένα εισοδηματικό κριτήριο.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δικαιούχοι του προγράμματος μπορούν να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε δαπάνη ενεργειακής αναβάθμισης όπως για παράδειγμα κουφώματα, συστήματα ψύξης-θέρμανσης, κ.α.

Νέο «Ανακαινίζω-Νοικιάζω»
Από τις αρχές του έτους θα ξεκινήσει ακόμη ένα πρόγραμμα, το οποίο στην ουσία είναι το παλαιό “Ανακαινίζω-Νοικιάζω”, που έχει όμως νέους βελτιωμένους όρους οι οποίοι έχουν περιληφθεί σε διάταξη του φορολογικού νομοσχεδίου.
Με το πρόγραμμα αυτό, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που παραμένουν κλειστά, μπορούν να επιδοτηθούν για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης, ύψους μέχρι 13.500 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες.

Η επιδότηση ανέρχεται στο 60% των πραγματοποιηθεισών δαπανών και χορηγείται υπό προϋποθέσεις, οι οποίες είναι οι εξής:

-τα σχετικά τιμολόγια εξοφλούνται ηλεκτρονικά,

-μετά την ανακαίνιση προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια τριών τουλάχιστον ετών.

Στις δαπάνες μπορούν να περιληφθούν οι εργασίες για:

– ανακαίνιση μπάνιου, κουζίνας,

-αντικατάσταση πόρτας εισόδου και εσωτερικών θυρών,

-αντικατάσταση δαπέδων,

-αντικατάσταση ή επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων, δομικών στοιχείων, επιχρισμάτων, πλακιδίων, χρωματισμών και

-λοιπές αντίστοιχες εργασίες.

Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το ακίνητο που θα είναι συνολικής έκτασης έως 100 τ.μ. δεν θα πρέπει να έχει δηλωθεί ούτε πρώτη κατοικία ούτε ως μισθωμένο.
Επίσης, τα συγκεκριμένα διαμερίσματα πρέπει υποχρεωτικά να δηλώνεται ως κενά στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων ετών.

“Σπίτι μου 2”
Το τρίτο πρόγραμμα είναι το “Σπίτι μου 2”, συνολικού ύψους 2 δισεκ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να αρχίσει να “τρέχει” τους πρώτους μήνες του 2025, καθώς εγκρίθηκε από την Κομισιόν η χρηματοδότηση και οι νέοι όροι του.
Τα δεδομένα του προγράμματος είναι διαφορετικά, για να μπορούν να ενταχθούν και μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ αυξάνεται και η αξία του ακινήτου που θα μπορούν να διεκδικήσουν οι ενδιαφερόμενοι.

Ειδικότερα:

-το ηλικιακό πλαφόν στη συμμετοχή ορίζεται στα 50 έτη και

-η αξία του ακινήτου που θα αναγράφεται στο συμβόλαιο θα φτάνει τις 250.000 ευρώ.

-η επιδότηση επιτοκίου πέφτει στο 50% για μεμονωμένα άτομα ή ζευγάρια και στο 75% για τρίτεκνους.

Ως προς τα εισοδηματικό όριο για τους δικαιούχους θα είναι έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο, 28.000 ευρώ για τα ζευγάρια ενώ θα προβλέπεται προσαύξηση 4.000 ευρώ ανά παιδί.
Για τον μονογονέα το εισοδηματικό όριο αυξάνεται στα 31.000 ευρώ και 5.000 ευρώ ανά παιδί.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα πρέπει να έχουν ιδιόκτητη κατοικία, ενώ το ακίνητο που επιθυμούν να αγοράσουν θα πρέπει να έχει άδεια κατασκευής μέχρι το 2007 και να είναι μέχρι 150 τ.μ.

Συνεργατικές κατοικίες
Στην κυβέρνηση τονίζουν ότι ναι μεν θα υπάρξει ανάσα με τα προγράμματα αυτά, αλλά αναγνωρίζουν, ότι θα πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα, προκειμένου να υπάρξουν ευρύτερες λύσεις.
Η τέταρτη ανάσα εντός του 2025 έχει σχέση με την εισαγωγή για πρώτη φορά ενός πιλοτικού προγράμματος ενίσχυσης συνεργατικών κατοικιών (co-housing), με στόχο την παροχή προσιτής στέγασης μέσα από κοινοτικές λύσεις.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει επιδοτήσεις για την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση μεγάλων ακινήτων που μπορούν να φιλοξενήσουν πολλές οικογένειες ή μεμονωμένα άτομα.
Για παράδειγμα ένα παλιό κτήριο 500 τ.μ. το οποίο βρίσκεται σε κάποια περιοχή της Αττικής και παραμένει κενό για χρόνια, θα μπορεί να μετατραπεί σε συγκρότημα συνεργατικών κατοικιών για 10 οικογένειες.
Η καινοτομία του προγράμματος είναι ότι ο ιδιοκτήτης λαμβάνει επιδότηση 50% για τις δαπάνες ανακαίνισης, ενώ οι ένοικοι επωφελούνται από χαμηλότερο ενοίκιο λόγω του κοινοτικού χαρακτήρα του εγχειρήματος.

Δημόσια ακίνητα
Η πέμπτη ανάσα αναμένεται να έρθει μέσω του προγράμματος “Κοινωνική Αντιπαροχή” και αφορά ακίνητα του Δημοσίου που αξιοποιούνται για κοινωνική στέγαση.
Σε αυτή την περίπτωση, ο ανάδοχος αναλαμβάνει τη δαπάνη κατασκευής και τη μακροχρόνια εκμίσθωσή τους.
Για παράδειγμα, ένα ανεκμετάλλευτο οικόπεδο σε κάποια περιοχή της Αττικής θα μετατραπεί σε συγκρότημα κατοικιών, οι οποίες διατίθενται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με χαμηλό ενοίκιο.

Επίδομα στέγασης
Η έκτη ανάσα, αφορά στο επίδομα στέγασης, το οποίο είναι πολύ χαμηλό, για να καλύψει τις ανάγκες κυρίως των μικρομεσαίων εισοδημάτων, που ενοικιάζουν ένα διαμέρισμα.
Στο πλαίσιο των οικονομικών ενισχύσεων, η κυβέρνηση προχώρησε στην αύξηση των επιδομάτων ενοικίων, προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.

Ειδικότερα, το επίδομα:

– αυξάνεται από 70 σε 125 ευρώ για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα και

– προσαυξάνεται κατά 30% για κάθε παιδί.

Έτσι, μια οικογένεια με δύο παιδιά που δικαιούται το επίδομα ενοικίου, θα λαμβάνει 162,5 ευρώ τον μήνα, ενισχύοντας σημαντικά τον προϋπολογισμό της οικογένειας.

Βραχυχρόνια μίσθωση

Το τοπίο αλλάζει ριζικά ως προς τη βραχυχρόνια μίσθωση, που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την “εκτόξευση” των ενοικίων ιδίως σε περιοχές που βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας.
Από την 1η Ιανουαρίου θα ισχύσουν περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και δεν θα επιτρέπεται η εγγραφή τους στο Μητρώο για τουλάχιστον έναν χρόνο, με ότι αυτό συνεπάγεται για περιοχές όπως το Κουκάκι, τα Εξάρχεια και το Παγκράτι.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι με τον τρόπο αυτό, πολλά διαμερίσματα τα οποία είναι στη ζώνη της βραχυχρόνια μίσθωση θα περάσουν στη μακροχρόνια και έτσι θα πέσουν οι τιμές των ενοικίων.
Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσονται και οι νέοι κανόνες για τη λειτουργία των ακινήτων που χρησιμοποιούνται ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως αυτά που νοικιάζονται μέσω πλατφορμών τύπου Airbnb.
Οι προβλέψεις αφορούν μεταξύ άλλων προδιαγραφές ασφαλείας, υγιεινής και ποιότητας για τα ακίνητα αυτά, ώστε να εξασφαλιστούν, συνθήκες για έναν υγιή ανταγωνισμό με τα ξενοδοχεία.
Είναι όμως προφανές ότι με τον τρόπο αυτό, γίνεται πιο δύσκολη η εκμετάλλευση ενός ακινήτου με Airbnb και εκτιμάται ότι οι ιδιοκτήτες θα δώσουν τα διαμερίσματά τους για μακροχρόνια μίσθωση, ειδικά σε πόλεις όπως η Αθήνα.

Όποιος επιθυμεί να εκμισθώνει το ακίνητό του για βραχυχρόνια διαμονή θα πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, οι οποίοι είναι οι εξής:

-Ασφάλιση αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα, ώστε να καλύπτονται περιπτώσεις όπως ένας τραυματισμός μέσα στο σπίτι.
-Πιστοποιητικό από ηλεκτρολόγο για την ασφαλή λειτουργία των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων.
-Πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, όπως ισχύει ήδη σε πολλά ξενοδοχεία.
– Οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, π.χ. για την αστυνομία ή το ΕΚΑΒ.
– Φυσικό φωτισμό και αερισμό, ώστε οι χώροι να είναι κατάλληλοι για διαβίωση.
– Υπηρεσίες όπως βασική απολύμανση ή μυοκτονία.

Επίσης, σημαντικό ρόλο αποκτά το υπουργείο Τουρισμού που έχει πλέον την αρμοδιότητα ως προς τον έλεγχο αυτών των προδιαγραφών, ενώ θα επιβάλλονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των ιδιοκτητών.
Αποθαρρυντικό για τους ιδιοκτήτες που θέλουν να βάλουν τα διαμερίσματά τους σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι και το γεγονός ότι εισάγεται ένα νέο σύστημα κατάταξης.
Πρόκειται για σύστημα παρόμοιο με τα αστέρια που έχουν τα ξενοδοχεία, με βάση κριτήρια όπως η βιωσιμότητα, κάτι που σημαίνει περισσότερα έξοδα καθώς απαιτεί πιο πράσινες πρακτικές, όπως εξοικονόμηση ενέργειας ή ανακύκλωση.