Φορολογικές δηλώσεις: Έξυπνες λύσεις για λιγότερο φόρο

Περιθώριο λίγων ημερών έχουν οι φορολογούμενοι, προκειμένου να υποβάλλουν έγκαιρα τις φορολογικές τους δηλώσεις και να μην βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα.

Η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXISnet (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.adae.gr για να υπολογιστούν οι φόροι που αφορούν σε εισοδήματα που απέκτησαν το 2018.
Όσοι δεν έχουν υποβάλει ακόμη τη φορολογική τους δήλωση θα πρέπει να ξέρουν ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές μεταβολές στα έντυπα Ε1.
Ωστόσο για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα σε εγγάμους να υποβάλουν, εφόσον το επιθυμούν, χωριστές δηλώσεις, ενώ όσοι έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης θα λάβουν ξεχωριστά (ατομικά) εκκαθαριστικά.
Σύμφωνα με φοροτεχνικούς, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί πριν συμπληρώσουν τη δήλωσή τους και να γνωρίζουν τα εξής:

• Προϋπόθεση για ξεχωριστή υποβολή δήλωσης από έγγαμους είναι να έχει δηλώσει ο ένας εκ των δύο την επιλογή αυτή σε ειδική εφαρμογή του TAXISnet πριν από τις 28 Φεβρουαρίου.
• Στο Ε1δίπλα από τη φράση «χωριστή δήλωση συζύγων», ο σύζυγος που θα υποβάλει χωριστή δήλωση πρέπει να κλικάρει πάνω στη λέξη «ΝΑΙ» και να αναγράψει τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου.
• Τα ανήλικα ή ενήλικα έως 25 ετών τέκνα θεωρούνται «εξαρτώμενα» εάν συνοικούν με τον φορολογούμενο και το ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημά τους δεν ξεπέρασε το 2018 τα 3.000 ευρώ ή τις 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.
• Ο αριθμός των τέκνων αυτών δηλώνεται στον πίνακα 3, και στους κωδικούς 005-006, ενώ τα στοιχεία τους αναγράφονται στον πίνακα 8 της δήλωσης.
• Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος θεωρείται εμπρόθεσμη εφόσον υποβληθεί μέχρι τις 29 Ιουλίου 2019.
• Εάν κάποιος μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, δηλαδή το αργότερο έως το τέλος του 2019.

18άρηδες
Αναφορικά με όλους όσοι συμπλήρωσαν το 18ο έτος της ηλικίας τους έως το τέλος του προηγούμενου έτους (31.12.2018) και έχουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα πρέπει να υποβάλουν φορολογική δήλωση.
Η δήλωση πρέπει να γίνει ακόμη και εάν τα ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα απέκτησαν έστω και ένα ευρώ κατά τη διάρκεια του 2018 ή εάν βαρύνονται με τεκμήριο διαβίωσης για κατοικία ή Ι.Χ.

Ξεχωριστή βεβαίωση
Στους έγγαμους, είτε υποβάλουν τη φορολογική δήλωση από κοινού είτε χωριστά, θα γίνεται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα, ένα για κάθε σύζυγο.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν θα συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου.
Εάν μάλιστα και οι δύο σύζυγοι έχουν εκκαθαριστικά με πιστωτικά ποσά, αυτά θα επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.

Εκκαθάριση
Στην περίπτωση που το εκκαθαριστικό είναι χρεωστικό, η οφειλή θα πρέπει να καταβληθεί είτε εφάπαξ έως τις 31 Ιουλίου, είτε σε τρεις δόσεις.
Σε περίπτωση δόσεων, η πρώτη είναι έως τις 31η Ιουλίου, η 2η έως τις 30 Σεπτεμβρίου και η 3η έως τις 29 Νοεμβρίου 2019.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη φορολογική δήλωση αναγράφονται όλα -και μάλιστα υποχρεωτικά- τα εισοδήματα του φορολογούμενου, ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους.
Κωδικοί που αφορούν σε εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις και η αντίστοιχη παρακράτηση, αλλά και κωδικοί με την παρακράτηση φόρου από ακαθάριστα έσοδα προερχόμενα από επιχειρηματική δραστηριότητα θα εμφανίζονται σε πορτοκαλί πλαίσιο και θα είναι προσυμπληρωμένοι.

Επανέλεγχος
Εάν συμπληρωθούν κωδικοί της δήλωσης με ποσά εισοδημάτων και παρακρατηθέντων φόρων όπου δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, οι φορολογούμενοι θα κληθούν  για επανέλεγχο.
Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να προσκομίσουν όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια εφορία, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο έλεγχος και να γίνει εκκαθάριση της δήλωσης.

Τεκμήρια
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τα λεγόμενα τεκμήρια διαβίωσης που αφορούν σε Ι.Χ. κατοικίες, σκάφη αναψυχής κ.λπ., όταν αθροίζονται με τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Αγορές που αφορούν σε, αυτοκίνητα ή αποπληρωμή καταναλωτικών δανείων προσδιορίζουν, πολλές φορές, το εισόδημα με τεκμαρτό τρόπο, σε επίπεδα υψηλότερα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος.
Σε μια τέτοια περίπτωση ο φορολογούμενος καλείται να πληρώσει επιπλέον φόρους και για να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος πρέπει να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ χαμηλού πραγματικού και υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος.
Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως:

• η δήλωση χρηματικού κεφαλαίου προηγούμενων ετών, που αναλώθηκε εντός του 2018,
• η πώληση περιουσιακών στοιχείων ή από γονικές παροχές,
• οι δωρεές χρηματικών ποσών ή από δάνεια

Όταν πάντως πρόκειται για δωρεά ή γονική παροχή. θα πρέπει να έχει προηγηθεί συμβολαιογραφική πράξη.
Σε αυτή πρέπει να ορίζεται ότι η ημερομηνία πραγματοποίησης της δωρεάς ή της γονικής παροχής έγινε μέχρι και την 31η-12-2018.
Οι παραπάνω κατηγορίες ποσών που καλύπτουν τεκμήρια δηλώνονται στους κωδικούς του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.

Φοιτητική στέγη
Προσοχή απαιτείται και στην περίπτωση που ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο του φορολογούμενου, μισθώνει κατοικία ή οποιουδήποτε τύπου κατάλυμα, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας.
Πρόκειται για φοιτητές που σπουδάζουν εκτός του τόπου διαμονής τους και εξαρτώμενα παιδιά που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία και πρέπει να υποβάλλουν ή δήλωση, λόγω απόκτησης ενός πενιχρού εισοδήματος από τόκους καταθέσεων, ή από περιστασιακή εργασία.
Κατά τη διάρκεια του 2018, το τεκμήριο διαβίωσης της φοιτητικής κατοικίας θα επιβαρύνει τον ίδιο και όχι τους γονείς του, με συνέπεια να εκτίθεται στον κίνδυνο φόρου επί εξωπραγματικού εισοδήματος.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε περίπτωση διαμονής σε φοιτητική εστία ενός πανεπιστημίου δεν προκύπτει τεκμήριο διαβίωσης.

Εισόδημα ανηλίκων
Για τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων, υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης είναι ο γονέας ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης που ασκεί τη γονική μέριμνα.
Αυτό σημαίνει ότι το εισόδημα των ανήλικων τέκνων προστίθεται στα εισοδήματα και φορολογείται στο όνομα του γονέα.
Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται εάν το ανήλικο τέκνο έχει εισόδημα που αποκτά από εργασιακή σχέση, συντάξεις που περιήλθαν σ’ αυτό, λόγω θανάτου του πατέρα ή της μητέρας του.

Αναδρομικά
Ζήτημα προκύπτει με το τι θα κάνουν συνταξιούχοι δημόσιοι λειτουργοί που υπάγονται στα ειδικά μισθολόγια και έλαβαν τον Δεκέμβριο του 2018 ή λαμβάνουν τους πρώτους μήνες του 2019 αναδρομικά ποσά.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι συνταξιούχοι πρέπει να εμφανίσουν τα ποσά αυτά στις φετινές δηλώσεις, αλλά θα πληρώσουν γι’ αυτά μόνο ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%-10%.

Αφορολόγητο
Εξίσωση για δυνατούς λύτες αποτελεί η κατοχύρωση του αφορολόγητου, καθώς εάν δεν έχει γίνει καλός προγραμματισμός, ελλοχεύει ο κίνδυνος πληρωμής επιπλέον φόρου.
Το πρώτο που πρέπει να κάνουν όλοι είναι να αναγράψουν στους σχετικούς κωδικούς τα χρηματικά ποσά που δαπάνησαν για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εντός το 2018, με πλαστικό χρήμα ή με e-banking.
Η δήλωση των ποσών αυτών κρίνει το εάν φορολογούμενοι δικαιούνται την έκπτωση φόρου από 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο από 8.636-9.545 ευρώ.
Το ελάχιστο συνολικό ποσό των δαπανών με το οποίο κατοχυρώνεται η έκπτωση φόρου προσδιορίζεται ως εξής:

• 10% για το τμήμα του εισοδήματος έως τις 10.000 ευρώ
• 15% για το τμήμα του εισοδήματος από τις 10.001 έως τις 30.000 ευρώ και
• 20% για το υπερβάλλον ποσό, εφόσον το εισόδημα ξεπερνά τις 30.000 ευρώ.

Εξαιρέσεις
Από την υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με «πλαστικό» χρήμα ή με άλλα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής τις δαπάνες που κατοχυρώνουν έκπτωση υπάρχουν εξαιρέσεις φορολογουμένων. Οι εξαιρέσεις αφορούν κατά κύριο λόγο την ηλικία, το ποσοστό αναπηρίας, Έλληνες κατοίκους του εξωτερικού.

Ειδικότερα οι εξαιρέσεις αφορούν:

• Φορολογούμενους 70 ετών και άνω, όσους δηλαδή έχουν γεννηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 1948.
• Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
• Φορολογούμενους που είναι σε δικαστική συμπαράσταση.
• Φορολογικούς κατοίκους της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
• Δημόσιους λειτουργούς και δημοσίους υπαλλήλους που υπηρετούν στην αλλοδαπή και φορολογικούς κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
• Ανήλικους που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.
• Φορολογούμενους που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
• Φορολογούμενους που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (από ακίνητα, τόκους καταθέσεων κ.λπ.) ή και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.
• Φορολογούμενους που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους.
• Φορολογούμενους που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
• Υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
• Φορολογούμενους που είναι σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

Οι φορολογούμενοι που υπάγονται σ’ αυτές τις κατηγορίες, δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονται αποδείξεις, καθώς πρέπει να συγκεντρώσεις χάρτινες και να τις διαφυλάξουν στην περίπτωση που τους ζητηθούν.