ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Ποιοι φεύγουν έως το τέλος του έτους – Ουρές στα δικηγορικά γραφεία

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στο συνταξιοδοτικό από το 2022, γεγονός που υποχρεώνει χιλιάδες ασφαλισμένους σε δεύτερες σκέψεις για το εάν θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι τα «παράθυρα» που είχαν μείνει ανοικτά με το νόμο Κατρούγκαλου κλείνουν εντός του 2021 και δύσκολα θα έχει κανείς την ευκαιρία να βγει νωρίτερα στη σύνταξη.
Ο γενικός κανόνας από την επόμενη χρονιά, θα είναι είτε σύνταξη στην ηλικία των 67 ετών, είτε των 62, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα έχουν συμπληρώσει τα 40 έτη εργασίας.
Όπως γίνεται αντιληπτό,  τα δεδομένα είναι τελείως διαφορετικά για όλους με αποτέλεσμα χιλιάδες υποψήφιοι συνταξιούχοι να «συνωστίζονται» σε δικηγορικά γραφεία και να αναζητούν την καλύτερη δυνατή λύση.
Παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης, επισημαίνουν ότι οι διατάξεις του τρίτου μνημονίου προβλέπουν σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, για να περιοριστούν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
Η εκτίμηση μάλιστα που κυριαρχεί είναι ότι έως το τέλος του έτους, θα πολλαπλασιαστούν όσοι θα καταθέσουν τα χαρτιά τους για να βάλουν τέλος στον εργασιακό τους βίο.

Στο συμπέρασμα αυτό οδηγείται κανείς από δύο βασικές διαπιστώσεις που είναι οι εξής:

• Ουδείς θέλει να εργάζεται ως τα βαθιά του γεράματα.
• Διάχυτη είναι η ανησυχία ότι λόγω της υγειονομικής κρίσης είναι πιθανό να υπάρξει περαιτέρω μείωση των συντάξεων.

Με βάση αυτό ως δεδομένο πολλοί είναι αυτοί που θα προτιμήσουν τη σίγουρη λύση της εξόδου, από το να συνεχίσουν να εργάζονται ιδίως στην περίπτωση που η οικονομική διαφορά δεν είναι μεγάλη.
Εάν μάλιστα προσθέσει κανείς και το μόνιμο φόβο για νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, με αφορμή την έκθεση Πισσαρίδη, γίνεται αντιληπτό γιατί λαμβάνει τέτοιες διαστάσεις το κύμα φυγής προς τη σύνταξη.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι σκέφτονται να φύγουν θα πρέπει να σταθμίσουν τις αποφάσεις τους να εξετάσουν δηλαδή εάν με τα χρήματα που θα λαμβάνουν θα τους εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Εάν  οι προϋποθέσεις είναι συμφέρουσες τότε αξίζει να βγει κανείς στη σύνταξη, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει κανείς να το σκεφτεί και δεύτερη και τρίτη φορά πριν πάρει την απόφαση.
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν τα μεταβατικά όρια που ισχύουν μέχρι τα τέλη του 2021, θα συνεχίσουν να είναι ενεργά και μετά τη λήξη τους, δηλαδή μετά την 31η Δεκεμβρίου 2021 για κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει ξεκαθαρίσει ουκ ολίγες φορές ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα ανακοινωθούν ως το τέλος του έτους.
Αυτοί που μπορούν να φύγουν είναι ως επί το πλείστον  γονείς με ανήλικο, άνδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν 35ετία γυναίκες με 10.000 ένσημα, ή και ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με 25ετία.

Ειδικότερα, με πλήρη σύνταξη εντός του 2021 μπορούν να φύγουν οι εξής κατηγορίες:

1. 1. Μητέρες ασφαλισμένες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: Πρόκειται για γυναίκες που έχουν γεννηθεί από τον 4/1960 έως και τον 12/1960, με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31-12-2011 και τέκνο γεννημένο από το 1993 και μετά. Σε αυτή την περίπτωση η ηλικία που απαιτείται είναι τα 60 έτη και 9 μήνες.
2. 2. Άνδρες και γυναίκες ου πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που έχουν γεννηθεί έως και τον 12/1960: Προϋπόθεση είναι να έχουν 10.500 ένσημα έως και 31-12-2012 και με 11.100 ημέρες ασφάλισης μέχρι σήμερα. Σε αυτή την περίπτωση η ηλικία που απαιτείται είναι τα 60 έτη και 11 μήνες.
3. Ασφαλισμένοι/-ες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που έχουν γεννηθεί το 1966: Πρέπει να έχουν 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2010. Προϋπόθεση είναι να έχουν ηλικία τα 55 έτη.
4. 4. Εργαζόμενοι και εργαζόμενες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που έχουν γεννηθεί το πρώτο τρίμηνο του 1966: Βασική προϋπόθεση είναι τα 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2011. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 55 έτη και 9 μήνες.
5. Γυναίκες και άνδρες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που έχουν γεννηθεί το πρώτο εξάμηνο του 1965: Προϋπόθεση αποτελούν τα 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2012. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 56 έτη και 6 μήνες.
6. Γυναίκες που συμπλήρωσαν έως 31-12-2010, 4.500 ένσημα: Από αυτά όμως τα 3.600 πρέπει να είναι στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη προ της συνταξιοδότησης. Πρέπει επίσης να είναι γεννημένες το 1966, ενώ η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 55 έτη.
7. Γυναίκες που συμπλήρωσαν έως 31-12-2011 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά: Από αυτά τα 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη προ της συνταξιοδότησης και να είναι γεννημένες το 1965. Η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 56 έτη.
8. Γυναίκες που συμπλήρωσαν έως 31-12-2012 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα: Από αυτά τα 1.000 πρέπει να είναι βαρέα τα τελευταία 17 έτη προ της ηλικίας για συνταξιοδότηση και να είναι γεννημένες το 1964. Ως προς την ηλικία που απαιτείται είναι τα 57.
9. Άνδρες γυναίκες ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ: Πρέπει να έχουν γεννηθεί έως και τον 12/1959, να έχουν 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2011 και 36 έτη ασφάλισης μέχρι τη συνταξιοδότηση. Σε αυτή την περίπτωση, η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 61 έτη και 3 μήνες.
10. Ασφαλισμένοι/-ες του πρώην ΟΑΕΕ γεννημένοι έως και τον 12/1959: Πρέπει να έχουν 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2012 και με 37 έτη ασφάλισης μέχρι τη συνταξιοδότηση. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 61 έτη και 3 μήνες.
11. Ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης μέχρι την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος: Αφορά όλους τους ασφαλισμένους που έχουν πραγματικό ή πλασματικό χρόνο και συμπληρώνουν το 62ο έτος της ηλικίας τους εντός του 2021.

Δημόσιο-πλήρη σύνταξη
Τη δυνατότητα να φύγουν από το δημόσιο με πλήρη σύνταξη έχουν χιλιάδες γυναίκες και άνδρες που πληρούν κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ειδικότερα με πλήρη σύνταξη μπορούν να φύγουν:

• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί το 1961: Πρέπει να έχουν 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά μέχρι και τις 31-12-2018. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 60 έτη.
• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί το 1961: Πρέπει να έχουν 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά μέχρι και τις 31-12-2018. Η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 60 έτη.
• Άνδρες γυναίκες που γεννήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 1961: Θα πρέπει να έχουν 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά έως και τις 31-12-2019. Η απαιτούμενη ηλικία είναι των 60 ετών και έξι μηνών
• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί από τον 08/1960 και εφεξής με 25ετία έως και 31-12-2010: Πρέπει να έχουν συμπληρώσει 35ετία έως και τις 31-12-2019. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 60 έτη και 6 μηνών.
• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί από τον 08/1960 και εφεξής: Πρέπει να έχουν 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019. Σε αυτή την περίπτωση η ηλικία που απαιτείται είναι τα 60 έτη και 6 μηνών).
• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί το1961: Πρέπει να έχουν 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019. Η απαιτούμενη ηλικία είναι 60 ετών και 6 μηνών.
• Γυναίκες και άνδρες που έχουν γεννηθεί από τον 02/1960 έως και τον 01/1961: Προϋπόθεση είναι η 25ετία έως και 31-12-2012 που συμπληρώνουν 37 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι 60 ετών και 11 µηνών.
• Άνδρες γυναίκες που έχουν γεννηθεί από τον 09/1957 έως και τον 12/1957: Έχουν συμπληρώσει 25ετία το 2011, ενώ η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 63 έτη και τρεις μήνες.
• Όσοι συμπλήρωσαν 40 έτη ασφάλισης µέχρι την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήµατος: Ο χρόνος προϋπηρεσίας μπορεί να είναι πραγματικός ή πλασµατικός και να συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους εντός του 2021.
• Τρίτεκνοι γεννηµένοι από τον 05/1964 έως και τον 12/1964: Πρέπει να έχουν 21 έτη το 2011, ενώ η απαιτούμενη ηλικία είναι αυτή των 56 ετών και 9 μηνών.
• Γονείς ανηλίκων τέκνων με 25ετία το 2011: Θα πρέπει να είχαν κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας ανήλικο παιδί και να είναι γεννημένοι από τον 05/1964 έως και τον 12/1964. Σε αυτή την περίπτωση η απαιτούμενη ηλικία είναι των 56 ετών και 9 μηνών.

Μειωμένη – δημόσιο
Με μειωμένη μπορούν να φύγουν από το δημόσιο άνδρες που έχουν γεννηθεί το 1961,  συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 και απαιτούμενη ηλικία είναι αυτή των 60 ετών.

Μπορούν επίσης να φύγουν:

• Γυναίκες που γεννήθηκαν το 1966 συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 με απαιτούμενη ηλικία τα 55 έτη.
• Άνδρες που γεννήθηκαν το 1965, συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 και όχι νωρίτερα, ενώ η απαιτούμενη ηλικία είναι των 56 ετών.
• Άνδρες που γεννήθηκαν το 1963, συμπλήρωσαν 25ετία το 2012, ενώ η απαιτούμενη ηλικία είναι τα 58 έτη.

Μειωμένη ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ
Δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη έχουν ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γεννημένοι το 1968 με 10.500 ένσημα εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2010 και απαιτούμενη ηλικία τα 53 έτη.

Στην ίδια κατηγορία ανήκουν :

• Άνδρες γυναίκες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γεννημένοι το πρώτο τρίμηνο του 1968 με 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2011, με απαιτούμενη ηλικία τα 53 έτη και 9 μήνες.
• Άνδρες γυναίκες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του 1967 με 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2012. Απαιτούμενη ηλικία είναι τα 54 έτη και 6 μήνες.
• Άνδρες γυναίκες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γεννημένοι το πρώτο τρίμηνο του 1963 με 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2013. Απαιτούμενη ηλικία είναι τα 58 έτη και 9 μήνες.
• Άνδρες γυναίκες του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του 1962 με 10.500 ένσημα συνολικά εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31-12-2014, με απαιτούμενη ηλικία τα 59 έτη και 6 μήνες.

Θεμελιωμένα δικαιώματα
Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, οι πόρτες κλείνουν για όσους δεν προλάβουν να θεμελιώσουν δικαίωμα έως το τέλος του έτους, δηλαδή του 2021.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ασφαλισμένοι που δεν έχουν θεμελιώσει ούτε θεμελιώνουν έως το τέλος του 2021 συνταξιοδοτικό δικαίωμα, διότι κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου δεν έχουν συμπληρώσει είτε το παλιό ηλικιακό όριο είτε τον απαραίτητο χρόνο ασφάλισης.
Για τις συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, τα όρια ηλικίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος αλλάζουν και είναι τα 62 με 40ετία ασφάλισης ή τα 67 με 15.
Όλα τα υπόλοιπα όρια ηλικίας σε επιμέρους Ταμεία του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ακολουθούν συγκεκριμένο βηματισμό, με αύξηση κάθε χρόνο, ώστε να συγκλίνουν όλα στα 62 ή στα 67 από το 2022.

Και μετά το 2022 τι;
Για την ώρα τουλάχιστον, τα θεμελιωμένα δικαιώματα (συντάξιμα έτη και όριο ηλικίας) δεν επηρεάζονται και οι ασφαλισμένοι μπορούν να τα ασκήσουν όποτε το θελήσουν, δηλαδή και μετά το 2022.
Για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους θα καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο – μεταβατικό – όριο ηλικίας.
Η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν θα καταργηθεί μετά το 2022 καθώς οι περισσότεροι από τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης θα περιμένουν να πιάσουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας προκειμένου να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης.