Όλα για το πρόγραμμα “σπίτι μου”: Οδηγός για φθηνά στεγαστικά σε νέους – 15 κρίσιμες ερωτήσεις – απαντήσεις

Νέα δεδομένα διαμορφώνονται στη στεγαστική πολιτική ιδίως της νέας γενιάς σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία λόγω των υψηλών ενοικίων, αλλά και των υπέρογκων δανείων με τα οποία δανείζουν οι τράπεζες.

Η εφαρμογή του νέου προγράμματος “σπίτι μου” από τα τέλη του μήνα, δίνει τη δυνατότητα σε νέους και νέες ηλικίας 25-39 ετών να πάρουν ένα χαμηλότοκο δάνειο για να κάνουν μια νέα αρχή φεύγοντας από το παιδικό δωμάτιο.

Το σχέδιο αφορά όσους και όσες έχουν ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση που συνοδεύεται από κάποια συγκεκριμένα δικαιολογητικά για να κριθεί η κατ’ αρχήν επιλεξιμότητά τους σε κάποια από τις τράπεζες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

Οι τράπεζες με τη σειρά τους, αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα που έχει ο ενδιαφερόμενος και αποφασίζουν για την προέγκριση ή όχι δανείου και τα κριτήρια πιστοδότησης εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης.

Ο “Χτύπος” επιχειρεί σήμερα να λύσει το γρίφο των χαμηλότοκων δανείων σε νέες και νέους μέσα από συγκεκριμένες ερωτήσεις απαντήσεις που είναι οι εξής:

1. Για πόσο καιρό ισχύει η προέγκριση: Η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα για την προέγκριση και αυτός με τη σειρά του, εντός της προθεσμίας των 60 ημερών οφείλει να γνωστοποιήσει στην τράπεζα το αιτούμενο ποσό δανείου.

2. Ποιό είναι το ποσό που χορηγείται ως δάνειο;: Το ποσό του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ για το ακίνητο που προτίθεται να αγοράσει και την τιμή του -έως 200.000 ευρώ σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς- και να προσκομίσει τα έγγραφα που απαιτούνται ώστε η τράπεζα να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο.

3. Τι ισχύει με τις καταληκτικές προθεσμίες: Στην περίπτωση που η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η οικονομική προέγκριση παύει να ισχύει. Στην περίπτωση όμως που όλα τα δικαιολογητικά προσκομιστούν εμπρόθεσμα, τότε δεσμεύεται το ποσό του αιτούμενου δανείου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία τελικής έγκρισης ή εν μέρει έγκρισης ή απόρριψης του δανείου από την τράπεζα και εντάσσει τη συγκεκριμένη αίτηση στο Πρόγραμμα.

4. Ποιές είναι οι κινήσεις των τραπεζών στη συνέχεια;: Διενεργούν νομικό και τεχνικό έλεγχο και γνωστοποιούν τα αποτελέσματα στην ΕΑΤ. Εάν προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ως προς το ακίνητο για τη λήψη δανείου, υποβάλλει στην ΕΑΤ τη σχετική δανειακή σύμβαση. Η ΕΑΤ ελέγχει τα στοιχεία που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη σύμβαση.

5. Σε ποιές περιπτώσεις δεν εγκρίνεται η σύβαση;: Η σύμβαση δεν εγκρίνεται στην περίπτωση που ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει αιτηθεί δάνειο ή έχει καταρτίσει σύμβαση με άλλη τράπεζα στο πλαίσιο του Προγράμματος. Δεν εγκρίνεται εάν το ποσό που αναγράφεται στη σύμβαση υπερβαίνει το ποσό που είχε δεσμευθεί ή το 90% του συμβολαίου αγοράς και εάν τα καταχωρημένα στοιχεία είναι λάθος

6. Τι ισχύει με την υπογραφή σύμβασης;: Η υπογραφή σύμβασης με τον τελικό αποδέκτη, η εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης επί του ακινήτου έχει ως στόχο να διασφαλίσει το δάνειο. Η εκταμίευση του συνολικού ποσού της σύμβασης πραγματοποιείται εντός έξι μηνών από την έγκριση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ). Η προθεσμία μπορεί να παραταθεί κατά 2 μήνες αν η αίτηση για εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης έχει υποβληθεί εντός του εξαμήνου. Εάν οι προθεσμίες αυτές δεν τηρηθούν η αίτηση απορρίπτεται.

7. Ποια είναι η διαδικασία υποβολής και έγκρισης αιτήσεων των δικαιούχων για συμμετοχή στο Πρόγραμμα;: Τα φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις και επιθυμούν να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα υποβάλουν αίτηση για να κριθεί η κατ’ αρχήν επιλεξιμότητά τους σε πιστωτικό ίδρυμα που συνεργάζεται με το Πρόγραμμα, ανταποκρινόμενο στη δημόσια πρόσκληση. Η αίτηση συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά, με την οποία ο αιτών εξουσιοδοτεί το Πιστωτικό Ίδρυμα, τις αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες, τον Φορέα Υλοποίησης και την ΕΑΤ για την περαιτέρω επεξεργασία και επαλήθευση των προσωπικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ακόμη και των ευαίσθητων, που περιέχονται στην αίτηση, με σκοπό τη διαπίστωση της επιλεξιμότητάς του για το Πρόγραμμα και τη δανειοδότησή του, εάν αυτή τελικώς εγκριθεί.

8. Ποιός είναι ο ρόλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας; Η ΕΑΤ δεσμεύει το ποσό του αιτουμένου δανείου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της τελικής έγκρισης ή εν μέρει έγκρισης ή απόρριψης του δανείου από το πιστωτικό ίδρυμα. Επίσης, εντάσσει τη συγκεκριμένη αίτηση στο Πρόγραμμα και κοινοποιεί στο πιστωτικό ίδρυμα τα αποτελέσματα του ελέγχου. Η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα αν το ακίνητο που ζητεί να αποκτήσει περιλαμβάνεται σε προγενέστερη αίτηση, ώστε να προβεί ή όχι στην εντολή διενέργειας νομικού και τεχνικού ελέγχου του συγκεκριμένου ακινήτου, ο οποίος και ολοκληρώνεται εντός προθεσμίας 60 ημερών από την ένταξη στο Πρόγραμμα.

9. Τι γίνεται εάν ο υποψήφιος δανειολήπτης θέλει να συνεχίσει με άλλο ακίνητο;: Ο αιτών μπορεί να το πράξει υπό την προϋπόθεση ότι η ως άνω περιγραφόμενη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης του νομικού και τεχνικού ελέγχου του ακινήτου από το πιστωτικό ίδρυμα, δεν υπερβαίνει τις 120 ημέρες από την ένταξη της αίτησης στο Πρόγραμμα. Το πιστωτικό ίδρυμα διενεργεί νομικό και τεχνικό έλεγχο επί του ακινήτου. Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις γνωστοποιεί προς την ΕΑΤ το αποτέλεσμα του νομικού και τεχνικού ελέγχου και, αν από τον έλεγχο προκύπτει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ως προς το ακίνητο για τη λήψη δανείου, υποβάλλει στην ΕΑΤ τη σχετική δανειακή σύμβαση.

10. Πότε δεν εγκρίνει η ΕΑΤ τη δανειακή σύμβαση; Η ΕΑΤ ελέγχει τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί και εγκρίνει τη δανειακή σύμβαση, εκτός εάν συντρέχει μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:

– ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει ζητήσει τη λήψη δανείου ή έχει καταρτίσει σύμβαση δανείου, στο πλαίσιο του Προγράμματος, με άλλο πιστωτικό ίδρυμα, ή
– το ποσό που αναγράφεται στη σύμβαση υπερβαίνει το ποσό που είχε δεσμευθεί ή το 90% του συμβολαίου αγοράς ή
– τα καταχωρημένα στοιχεία είναι λανθασμένα.

11. Ποια είναι τα αναγκαία δικαιολογητικά; Τα δικαιολογητικά έχουν άμεση σχέση με την επιβεβαίωση των στοιχείων του ενδιαφερόμενου προκειμένου να γίνει σαφές εάν μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα Οι προϋποθέσεις αποδεικνύονται ως εξής:

-Η ηλικία του αιτούντος αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γέννησης ή αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας.

-Η οικογενειακή κατάσταση αποδεικνύεται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που έχει εκδοθεί όχι νωρίτερα από 1 μήνα πριν την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δανείου. Εάν έχει αποκτηθεί τέκνο μετά την υποβολή της αίτησης ή την υπογραφή της δανειακής σύμβασης προσκομίζεται επικαιροποιημένο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.

Μαζί με το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης μπορούν να προσκομισθούν και έγγραφα που αποδεικνύουν την οικογενειακή κατάσταση, όπως για παράδειγμα η συμβολαιογραφική πράξη λύσης γάμου ή συμφώνου συμβίωσης ή αμετάκλητη δικαστική απόφαση περί λύσης γάμου.

12. Πώς γίνεται ο προσδιορισμός του εισοδήματος; Σε αυτή την περίπτωση γίνεται χρήση των δεδομένων της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του τελευταίου φορολογικού έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό τους εισόδημα, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δύο. Ως δικαιολογητικά έγγραφα για το στοιχείο αυτό μπορεί να υποβληθεί είτε η Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Ε1) του τελευταίου φορολογικού έτους, είτε το Εκκαθαριστικό Σημείωμα/Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Φυσικών Προσώπων του τελευταίου φορολογικού έτους. Αντίστοιχα, σε περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τα ως άνω έγγραφα υποβάλλονται και από τους δύο, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δύο.

13. Γιατί πρέπει να υποβληθεί Ε9;: Στόχο είναι η διαπίστωση ύπαρξης ή μη ακινήτου κατάλληλου για την κατοικία τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι αιτούντες υποβάλλουν τη δήλωση στοιχείων ακινήτου (Ε9) του τελευταίου έτους και Πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του τελευταίου έτους. Στην περίπτωση που από τα ως άνω δικαιολογητικά προκύπτει η ύπαρξη ακινήτου, για να κριθεί εάν αυτό είναι κατάλληλο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των αιτούντων, λαμβάνονται υπόψη τα κάτωθι κριτήρια, τα οποία πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:

-το ακίνητο έχει εμβαδό μεγαλύτερο από 50 τ.μ., το οποίο προσαυξάνεται κατά 10 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας που συγκατοικεί με τον αιτούντα (συμπεριλαμβανομένων και κυοφορούμενων τέκνων κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης),

-ο αιτών διαθέτει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου κατά ποσοστό ανώτερο από 50%,

– το ακίνητο βρίσκεται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος,

-το ακίνητο έχει χρήση κατοικίας.

14. Τι γίνεται μετά την έγκριση του δανείου; Η τράπεζα μετά την έγκριση του δανείου και πριν την εκταμίευσή του υποχρεούται να ενημερώσει την ΕΑΤ και τη ΔΥΠΑ για τον έλεγχο που διενήργησε σε σχέση με την επιλεξιμότητα του δικαιούχου και του προς απόκτηση ακινήτου. Η ενημέρωση αυτή γίνεται με την υποβολή καταλόγου των στοιχείων, βάσει των οποίων κρίθηκε η επιλεξιμότητα. Ο κατάλογος αυτός υποβάλλεται με κάθε πρόσφορο τρόπο. Το πιστωτικό ίδρυμα διατηρεί διαθέσιμα προς έλεγχο τα στοιχεία για τουλάχιστον μία πενταετία από την αποπληρωμή του χορηγηθέντος δανείου. Η ΔΥΠΑ και η ΕΑΤ πραγματοποιούν ελέγχους, δειγματοληπτικούς ή πλήρεις κατά την κρίση τους, ως προς την πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας των δανειοληπτών και των ακινήτων. Εάν διαπιστώνεται ότι τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν συντρέχουν, η ΔΥΠΑ, είτε η ίδια, είτε μέσω της ΕΑΤ, αναζητά το ποσό συμμετοχής της στο δάνειο από το πιστωτικό ίδρυμα και το ποσό αυτό είτε αποδίδεται στην ΕΑΤ, είτε αποδίδεται στη ΔΥΠΑ, κατά την κρίση της ΔΥΠΑ.

15. Τι ισχύει σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής της δόσης: Σε μια τέτοια περίπτωση η τράπεζα επιχειρεί αρχικώς να απευθύνει προς το δανειολήπτη επικοινωνία συμβουλευτικού χαρακτήρα και στη συνέχεια, εάν η καθυστέρηση καταβολής υπερβεί τις 30 ημερολογιακές ημέρες, αποστέλλει γραπτή ειδοποίηση. Στην περίπτωση μη ανταπόκρισης του δανειολήπτη, η τράπεζα προβαίνει στον χαρακτηρισμό του ως μη συνεργάσιμο. Μετά τη συμπλήρωση 90 ημερών συνεχούς υπερημερίας ως προς την καταβολή ληξιπρόθεσμης δόσης, το πιστωτικό ίδρυμα καταγγέλλει τη σύμβαση και προβαίνει στην είσπραξη του συνόλου του δανείου, σύμφωνα με τη σύμβαση και τις εσωτερικές του διαδικασίες. Η προθεσμία αυτή δύναται να επιμηκυνθεί σε περίπτωση ανάγκης συμμόρφωσης του πιστωτικού ιδρύματος με τον Κώδικα Δεοντολογίας. Σε κάθε περίπτωση το πιστωτικό ίδρυμα θα εκκινεί τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας έγκαιρα ώστε να είναι σε θέση να καταγγείλει τη σύμβαση μετά τη συμπλήρωση 90 ημερών συνεχούς υπερημερίας. Ο δανειολήπτης μπορεί να προβεί σε ρύθμιση της οφειλής του, υπό την προϋπόθεση ότι δεν συνεπάγεται οποιαδήποτε επαύξηση ποσοτικά ή χρονικά της χρηματοδοτικής ευθύνης και απαίτησης του Προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η κεφαλαιοποίηση τόκων ή τόκων υπερημερίας. Εάν πρόκειται για δανειολήπτη που λαμβάνει παράλληλα επιδότηση επιτοκίου, λόγω της ιδιότητάς του ως γονέας τρίτεκνης ή πολύτεκνης οικογένειας, μετά το πέρας 90 ημερών συνεχούς υπερημερίας, η επιδότηση επιτοκίου διακόπτεται και επιβαρύνει πλέον τον ίδιο. Εάν ο δανειολήπτης αποπληρώσει το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ή ενταχθεί σε κάποιου είδους ρύθμιση, η επιδότηση επιτοκίου δύναται να επανεκκινηθεί μετά από σχετική έγκριση της Επενδυτικής Επιτροπής του Προγράμματος. Το δάνειο επιβαρύνεται με τους νόμιμους τόκους υπερημερίας για το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει.