Όλες οι αλλαγές στον κατώτατο μισθό και τα επιδόματα

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις νέες αυξήσεις τόσο στον κατώτατο μισθό όσο και σε επιδόματα, προκειμένου να δοθούν σημαντικές ανάσες σε χιλιάδες νοικοκυριά που έχουν ανάγκη.

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης έχουν ως στόχο να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα και να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες δυσκολίες που σχετίζονται τόσο με την ακρίβεια όσο και με το αυξημένο στεγαστικό κόστος.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι παρά τις μειώσεις που έχουν γίνει στα τρόφιμα, ο πληθωρισμός συνεχίζει να ροκανίζει το εισόδημα σημαντικής κατηγορίας πολιτών, που αδυνατεί να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις της.
Εάν μάλιστα προσθέσει κανείς και τα πανάκριβα ενοίκια, γίνεται σαφές το μέγεθος του προβλήματος, που υποχρεώνει την κυβέρνηση να αναλάβει σημαντικές δράσεις προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση.
Πρώτη κίνηση προς την κατεύθυνση αυτή είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, για να γίνει πράξη η δέσμευση που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός, να φτάσει δηλαδή τα 950 ευρώ εντός του 2027.
Δεύτερη κίνηση αποτελεί η αύξηση βασικών επιδομάτων που λαμβάνουν κυρίως οι ασθενέστεροι, όπως είναι για τη στέγαση, του παιδιού και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, αλλά με “κόφτες”, δηλαδή με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
Το κυβερνητικό επιτελείο διαβεβαιώνει πώς όσο η οικονομία υπεραποδίδει τόσο θα υπάρχουν και μεγαλύτερες δυνατότητες για αυξήσεις που θα αλλάξουν άρδην τη ζωή τόσο της μεσαίας τάξης όσο και των πιο ευάλωτων.
Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και τα βασικά επιδόματα θα γίνουν μέσα στον Απρίλιο, θα είναι πλήρως κοστολογημένα και μέσα στις αντοχές της οικονομίας.

Η αναπροσαρμογή
Οι διεργασίες για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, καθώς οι φορείς από τις 25 Ιανουαρίου έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους για τις αυξήσεις που πρέπει να δοθούν.
Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι θα δοθεί και φέτος αύξηση που θα είναι της τάξης των 40 ευρώ, προκειμένου ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί στα 870 ευρώ από 830 που είναι σήμερα.
Στον δημόσιο τομέα, θα καταβληθεί αύξηση της τάξης των 20 ευρώ από τον Απρίλιο στους νεοεισερχόμενους δημοσίους υπαλλήλους, ώστε ο μισθός να εξισωθεί με τον κατώτατο του ιδιωτικού τομέα.
Με τον τρόπο αυτό, όπως εξηγούν παράγοντες του υπουργείου Εργασίας, θα αρχίσει από το 2026 η ισόποση αύξηση, όπως προβλέπει ο πρόσφατος νόμος που αφορά στους επαρκείς κατώτατους μισθούς.

Χρονοδιάγραμμα
Με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί έως τις 15 Φεβρουαρίου, θα πρέπει να διαβιβαστούν οι γνώμες των αρμόδιων φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).
Οι γνώμες και οι εκθέσεις αφορούν σε εξειδικευμένους επιστημονικούς, αλλά και ερευνητικούς φορείς και έχουν άμεση με τη σύνταξη του πορίσματος διαβούλευσης από αυτό, σε συνεργασία με την Επιστημονική Επιτροπή.

Αμέσως μετά θα πρέπει να γίνουν τα εξής:

– Έως τις 28η Φεβρουαρίου, ολοκληρώνεται το πόρισμα διαβούλευσης και διαβιβάζεται στον Πρόεδρο του Ο.ΜΕ.Δ.

– Έως τις 5 Μαρτίου, ο Πρόεδρος του Ο.ΜΕ.Δ. υποβάλλει το πόρισμα διαβούλευσης στους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

– Έως τις 15η Μαρτίου οι Υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εισηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο.

– Έως το τέλος Μαρτίου, οι Υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργικού Συμβουλίου, εκδίδουν κοινή απόφαση καθορισμού του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου.

Κριτήρια αύξησης
Βασικά κριτήρια σχετικά με το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου είναι η κατάσταση της οικονομίας και οι προοπτικές της για ανάπτυξη.
Στην πράξη, κριτήρια είναι η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα, των τιμών, των εισοδημάτων και των μισθών, η απασχόληση, το ποσοστό ανεργίας, καθώς και η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου και την επάρκειά τους. Λαμβάνεται επίσης υπόψη το κόστος διαβίωσης, το γενικό επίπεδο των μισθών, η κατανομή και ο ρυθμός αύξησής τους, ενώ σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού.

Νέος μαθηματικός τύπος
Ο νέος κατώτατος μισθός, με βάση μαθηματικό τύπο, θα εφαρμοστεί από το 2028, ενώ έως το 2027 ο καθορισμός του θα ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα που ισχύει και σήμερα.
Η μόνη διαφορά είναι ότι εκτός από την επιστημονική επιτροπή, θα συσταθεί και επιτροπή διαβούλευσης στην οποία θα συμμετέχουν και οι κοινωνικοί εταίροι και φορείς της οικονομίας όπως η ΕΛ.ΣΤΑΤ. και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Στόχος της επιτροπής είναι να ξεκινήσει η διαδικασία προσδιορισμού των βασικών αποδοχών με το νέο μοντέλο, ακόμα και αν αυτό θα εφαρμοστεί τρία χρόνια μετά. Επίσης, θα συγκροτηθεί Επιτροπή με τριετή θητεία, στην οποία θα μετέχουν εκπρόσωποι οργανώσεων εργαζομένων, εκπρόσωποι εργοδοτικών οργανώσεων και ο Πρόεδρος του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.).
Πάντως εκπρόσωποι των εργοδοτικών φορέων εκφράζουν ήδη επιφυλάξεις για το αν είναι εφικτή μια κοινή προσέγγιση των κοινωνικών εταίρων και τονίζουν ότι έπρεπε να υπάρξει πόρισμα από την πλευρά τους και την πλευρά των εργαζομένων.
Επίσης, θα συγκροτηθεί πενταμελής Επιστημονική Επιτροπή, με τη συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων σε θέματα οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων οικονομίας της εργασίας.
Τα μέλη της θα υποδειχθούν από τα υπουργεία Εργασίας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), καθώς και τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (Σ.Ο.Ε.).

Με νέα κριτήρια
Αναφορικά με τα επιδόματα, αύξηση θα δοθεί αλλά θα υπάρξει καθυστέρηση, καθώς με βάση τον προγραμματισμό που έχει ήδη γίνει, το σχέδιο αναμένεται να υλοποιηθεί από τις αρχές Απριλίου.
Οι αυξήσεις αφορούν στο επίδομα ενοικίου, παιδιού και στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, ενώ προβλέπεται και η υιοθέτηση νέων περιουσιακών και εισοδηματικών κριτηρίων, που δημιουργούν “κόφτες”.
Τα νέα κριτήρια που υιοθετούνται έχουν σχέση με ακίνητη και κινητή περιουσία, αλλά και καταθέσεις, που είναι πιθανό να κόψουν, να θέσουν δηλαδή εκτός το 15% με 20% των δικαιούχων, δηλαδή 100.000 με 140.000 οικογένειες.

Επίδομα παιδιού
Το νέο αυξημένο επίδομα παιδιού αναμένεται να ισχύσει από την πρώτη πληρωμή του έτους, καθώς ενοποιούνται η δεύτερη και η τρίτη εισοδηματική κλίμακα σε μία.
Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται το επίδομα παιδιού της τρίτης εισοδηματικής κλίμακας από τα 28 ευρώ ανά τέκνο σε 45 ανά τέκνο και 90 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα.
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι πιο ευνοημένοι είναι οι δικαιούχοι που εντάσσονται στη δεύτερη και την τρίτη εισοδηματική κλίμακα του επιδόματος παιδιού.
Βασική προϋπόθεση όμως είναι να πληρούν τα περιουσιακά κριτήρια κινητής και ακίνητης περιουσίας και καταθέσεων που θα θεσμοθετηθούν.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει έως τώρα γνωστά – χωρίς πάντως να αποκλείονται και αλλαγές-, για μια οικογένεια με δύο παιδιά η ακίνητη περιουσία δεν θα υπερβαίνει τις 210.000 ευρώ και το αυτοκίνητο τα 1.600 κυβικά.
Σε κάθε περίπτωση η αξία της ακίνητης περιουσίας θα προσαυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, ενώ στις καταθέσεις το όριο ενδέχεται να φτάνει στις 25.000 ευρώ.

Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει

-Όσοι ήταν στην τρίτη εισοδηματική κατηγορία και έπαιρναν επίδομα 28 ευρώ τον μήνα για ένα παιδί τώρα θα παίρνουν 45 ευρώ.

-Όσοι είχαν δύο παιδιά και έπαιρναν 56 ευρώ τον μήνα, τώρα θα παίρνουν 90 ευρώ.

-Όσοι είχαν τρία παιδιά και έπαιρναν 112 ευρώ τον μήνα, τώρα θα παίρνουν 180 ευρώ.

-Όσοι είχαν τέσσερα παιδιά και εισόδημα της τρίτης κλίμακας και έπαιρναν 168 ευρώ τον μήνα, τώρα θα παίρνουν 270 ευρώ.

Στεγαστικό
Νέα δεδομένα αναμένεται να διαμορφωθούν μέσα στον Απρίλιο και για το στεγαστικό επίδομα, το οποίο αυξάνεται από τα 70 ευρώ, σε 125 ευρώ και 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, πλέον αύξησης 30% για κάθε τέκνο.
Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρχουν στοχευμένα κριτήρια ακίνητης περιουσίας και καταθέσεων, ενώ εισάγεται και κριτήριο κινητής περιουσίας, για να το λαμβάνουν αυτοί που πραγματικά το έχουν ανάγκη.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, στεγαστικό επίδομα, λαμβάνουν περίπου 260.000 νοικοκυριά, με εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος.

Σε κάθε περίπτωση:

-το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού,

-η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ,

-τα όρια καταθέσεων για κάθε τύπου νοικοκυριού δεν μπορούν να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.

Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Η αύξηση στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (E.E.E.) θα είναι της τάξης του16%, καθώς το βασικό ποσό αυξάνεται από τα 216 ευρώ που είναι σήμερα στα 250 ευρώ, με 75 ευρώ προσαύξηση για κάθε παιδί
Με βάση αυτό το δεδομένο, γίνεται αντιληπτό ότι ένα ζευγάρι που έχει δύο παιδιά θα λαμβάνει 535 ευρώ, από 432 που λαμβάνει σήμερα, ενώ σε κάθε περίπτωση το ανώτατο μηνιαίο όριο ορίζεται στα 972 ευρώ.
Πρόκειται για ακόμη μια αύξηση, καθώς τον Δεκέμβριο του 2023 αύξηση που είχε δοθεί στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ήταν της τάξης του 8%, καθώς από τα 200 ευρώ είχε ανέβει στα 216 ευρώ.

Προπληρωμένη κάρτα
Με βάση τον σχεδιασμό που έχει γίνει το 50% των επιδομάτων θα καταβάλλεται μέσω προπληρωμένης κάρτας, η οποία θα χρησιμοποιείται για πληρωμές βασικών αγαθών και υπηρεσιών (π.χ. τρόφιμα, λογαριασμοί, μετακινήσεις).
Το υπόλοιπο 50% θα είναι διαθέσιμο για ελεύθερη χρήση, καθώς στόχος σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη στόχος είναι η δικαιότερη κατανομή των επιδομάτων και η στήριξη των οικογενειών με χαμηλότερα εισοδήματα και ανάγκες.