4+1 Ανατροπές στα εισοδήματα: Προτεραιότητα ο περιορισμός της φοροδιαφυγής

Στο μικροσκόπιο του ελεγκτικού μηχανισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) βρίσκονται τα αδήλωτα εισοδήματα και η φοροδιαφυγή που αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.

Στο στόχαστρο μπαίνουν τα ενοίκια και οι φορολογούμενοι με ανοιχτές φορολογικές υποθέσεις του 2017 οι οποίες παραγράφονται στο τέλος του έτους, ενώ από τις αρχές του 2024 θα περιοριστούν δραστικά οι συναλλαγές με “ζεστό χρήμα.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών υπογραμμίζουν σε όλους τους τόνους ότι ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, περνάει μέσα από τον περιορισμό στη χρήση μετρητών κατά τη διενέργεια οικονομικών συναλλαγών.

Το σχέδιο που τίθεται άμεσα σε εφαρμογή προβλέπει την καθιέρωση της υποχρεωτικής διενέργειας ορισμένων κατηγοριών καθημερινών πληρωμών αποκλειστικά μέσω του τραπεζικού συστήματος,

Στο πλαίσιο αυτό, προτεραιότητα γίνεται η η μείωση του ανώτατου επιτρεπτού ορίου συναλλαγής με μετρητά κάτω από τα 500 ευρώ -για συναλλαγές τόσο μεταξύ των επιχειρήσεων όσο και μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής.

Επίσης, η επέκταση της υποχρεωτικής χρήσης POS σε όλες τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν λιανικές συναλλαγές και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS των τραπεζών θα αλλάξουν άρδην το τοπίο στην οικονομία.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, εκτιμούν ότι τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στον σημαντικό περιορισμό της φοροδιαφυγής, η οποία σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurobank ξεπερνάει τα 40 δισ. ευρώ ετησίως.

Η έκθεση επισημαίνει ότι η αντιμετώπιση της παραοικονομίας είναι επιβεβλημένη, προκειμένου να επιτευχθούν:

-η δημοσιονομική εξυγίανση,

-η δίκαιη κατανομή των οικονομικών βαρών,

-η αναπτυξιακή δυναμική και

-η βιωσιμότητα οικονομίας μεσομακροπρόθεσμα.

Το μέγεθος του προβλήματος της φοροδιαφυγής φαίνεται από το γεγονός ότι από τα 84 δισ. ευρώ εισοδημάτων που δηλώθηκαν για το 2021, τα 66 δισ. προέρχονται από μισθούς και συντάξεις.

Μόλις τα 4,3 δισ. ευρώ, δηλαδή το 5% έχουν προέλθει από την επιχειρηματική δραστηριότητα ποσοστό που ανεβαίνει στο 7% εάν συμπεριληφθεί και η αγροτική, γεγονός που δείχνει την έκταση της φοροαποφυγής.

Το γεγονός ότι 8 στα 10 νοικοκυριά που έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα δηλώνουν εισοδήματα που είναι μικρότερα των 10.000 ευρώ, υπογραμμίζει την ανάγκη να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα.

Λιγότερα μετρητά

Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι η επιβολή περισσότερων περιορισμών στη χρήση μετρητών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από φόρους εισοδήματος και ΦΠΑ.

Στο πλαίσιο αυτό, προωθούνται τέσσερα μέτρα που θα υποχρεώσουν όλους όσοι με κάποιο τρόπο φοροδιαφεύγουν να αρχίσουν να δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα:

Ειδικότερα:

1. Ενοίκια κατοικιών: Οι πληρωμές ενοικίων θα διεκπεραιώνονται υποχρεωτικά με μεταφορές ποσών από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των ενοικιαστών στους τραπεζικούς λογαριασμούς των ιδιοκτητών, είτε μέσω ΑΤΜ είτε μέσω e-banking. Εάν ο ενοικιαστής δεν εξοφλεί το ενοίκιο μέσω του τραπεζικού συστήματος, δεν θα θεωρείται ότι το ενοίκιο έχει εξοφληθεί, ενώ θα αποτελεί και φορολογική παράβαση τόσο για τον ενοικιαστή όσο και για τον ιδιοκτήτη. Με την πληρωμή των ενοικίων μέσω του τραπεζικού συστήματος, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θεωρεί ότι θα περιοριστεί σημαντικά η φοροδιαφυγή στις τάξεις των ιδιοκτητών ακινήτων

2. Επανεξέταση εκπτώσεων φόρου: Όπως διαπίστωσαν στο υπουργείο Οικονομικών, οι ρυθμίσεις που προβλέπουν την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του 30% των ηλεκτρονικά εξοφληθεισών δαπανών για την πληρωμή αμοιβών σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών μέχρι ποσού έκπτωσης 5.000 ευρώ δεν λειτούργησαν ως κίνητρο για τους πολίτες Οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, συνεχίζουν να εξοφλούν τους επιτηδευματίες αυτούς με μετρητά και να μην τους ζητούν καν την έκδοση αποδείξεων.

3. Πλαφόν στις πληρωμές επιχειρήσεων με μετρητά. Το όριο των 500 ευρώ το οποίο ισχύει ανά συναλλαγή για εξόφληση με μετρητά από ιδιώτη καταναλωτή σε επιχείρηση θα μειωθεί πιθανότατα στα 200-300 ευρώ ή και ακόμη πιο χαμηλά. Το όριο των 500 ευρώ για συναλλαγές με μετρητά μεταξύ επιχειρήσεων -όπου σε περίπτωση εξόφλησης με μετρητά δαπάνης μεγαλύτερης των 500 ευρώ από επιχείρηση το ποσό της δαπάνης δεν αναγνωρίζεται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδά της- θα μειωθεί επίσης σημαντικά, πιθανότατα κοντά στα 200-300 ευρώ.

4. POS παντού: Η χρήση θα επεκταθεί σε όλους τους κλάδους επιχειρήσεων που πραγματοποιούν λιανικές συναλλαγές. Σχεδιάζεται να καθιερωθεί η υποχρεωτική χρήση POS στα ταξί, στα τουριστικά λεωφορεία, στις λαϊκές αγορές και σε άλλες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό θα υπάρξει επέκταση της υποχρεωτικής κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν την υποχρέωση. Στόχος είναι η αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ, ο περιορισμός της διακίνησης “μαύρου” χρήματος και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης.

Αγοραπωλησίες ακινήτων

Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου του 2024 η εξόφληση του τιμήματος στις αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνεται υποχρεωτικά μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής.

Παράλληλα, ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) και έτσι η παρακολούθηση της διακίνησης αγαθών θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο.

Βραχυχρόνιες μισθώσεις

Τροποποιείται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης και πλέον ως τέτοια θα είναι η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούνται σε έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Έτσι οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση ή υπεκμίσθωση τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα, θα καθίστανται επιχειρήσεις και θα υποχρεούνται σε έναρξη καταβάλλοντας τις ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, το τέλος επιτηδεύματος και το ΦΠΑ από το πρώτο.

“Ραβασάκια” παντού

Με βάση τις αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών οι ελεγκτές των Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα έχουν λάβει εντολή να στείλουν φέτος τουλάχιστον 15.000 «ραβασάκια» με φόρους που θα είναι “κατ’ εκτίμηση”

Πρόκειται για ποσά φόρου που έχουν υπολογιστεί για εισόδημα το οποίο προκύπτει με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες που έχει στη διάθεση της, η φορολογική αρχή.

Στο στόχαστρο θα βρεθούν συνταξιούχοι και μισθωτοί με αδήλωτα αναδρομικά, φορολογούμενοι με αποδοχές από το εξωτερικό, ιδιοκτήτες ακινήτων με αδήλωτα εισοδήματα και ελεύθεροι επαγγελματίες.

Οι διασταυρώσεις

Η εντολή που έχει δώσει η ΑΑΔΕ στους εφοριακούς είναι να εντείνουν τόσο τους ελέγχους όσο και τις διασταυρώσεις, καθώς είναι βέβαιο ότι από το “σκανάρισμα” που θα γίνει, θα εντοπιστούν πολλά “λαβράκια”.

Σε πρώτη φάση, οι διασταυρώσεις, αφορούν σε ηλεκτρονικά αρχεία βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα.

Οι διασταυρώσεις θα επεκταθούν άμεσα:

-Στα διαθέσιμα στοιχεία που αφορούν λοιπά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία αποστέλλονται ετησίως ή περιλαμβάνονται στην τελευταία προ του έτους για το οποίο εκδίδεται πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου, υποβληθείσα δήλωση φόρου εισοδήματος και στην περιουσιακή κατάσταση του εκάστοτε έτους, όπως αυτή προκύπτει από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ.

-Στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που είναι διαθέσιμη στην ΑΑΔΕ και δύνανται να αφορούν την άσκηση επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς επίσης και από στοιχεία που λήφθηκαν στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών για την εφαρμογή της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας στο πεδίο της άμεσης φορολογίας.

-Σε κάθε διαθέσιμη πληροφορία από τρίτους.

Φόρος κατ’ εκτίμηση

Στις περιπτώσεις που οι φορολογούμενοι, παρά την υποχρέωσή τους, δεν έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση, εκδίδεται πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Προϋπόθεση είναι ότι από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση προκύπτει φορολογητέα ύλη για τον κατ’ εκτίμηση προσδιορισμό της φορολογικής υποχρέωσης και ποσό φόρου προς βεβαίωση για τον φορολογούμενο που υπερβαίνει το ποσό των 30 ευρώ.

Στην πράξη προσδιορισμού φόρου που εκδίδεται αναφέρεται ότι η Φορολογική Διοίκηση προέβη στον εκτιμώμενο προσδιορισμό φόρου λόγω μη υποβολής δήλωσης του φορολογούμενου μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου.

Επίσης, αναγράφονται τα στοιχεία εκείνα που έλαβε υπόψη της μέχρι την ως ημερομηνία για τον κατ’ εκτίμηση προσδιορισμό της φορολογικής του υποχρέωσης. Τα στοιχεία αυτά δύνανται να αναφέρονται και σε ξεχωριστό φύλλο, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πράξης του εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου.

Το «ραβασάκι» με τον φόρο κοινοποιείται στον φορολογούμενο ο οποίος λαμβάνει στην προσωπική θυρίδα του στην ψηφιακή πύλη myAADE ειδοποίηση με διαδρομή (link) που τον οδηγεί στην αντίστοιχη σελίδα του δικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ, όπου έχει τη δυνατότητα να δει και να εκτυπώσει την εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου.

Επιπρόσθετα αποστέλλεται ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα από τον φορολογούμενο διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Υποβολή δήλωσης ή προσφυγή

Μετά την έκδοση της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου, ο φορολογούμενος μπορεί να υποβάλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για το οικείο φορολογικό έτος δήλωση φορολογίας εισοδήματος, συνυποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Κατά της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής εντός προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της.

Επιπλέον 2 δισ. ευρώ ετησίως

Όπως γίνεται αντιληπτό ο περιορισμός και η πάταξη της φοροδιαφυγής αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για να αλλάξει άρδην το τοπίο στην οικονομία και να υπάρξει δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι από τη συρρίκνωση του κενού ΦΠΑ στο μέσο όρο της ΕΕ που είναι στο 9% από 15% που είναι σήμερα θα προέλθουν 2 δισ. ευρώ επιπλέον το χρόνο σε μόνιμη βάση.

Ηλεκτρονικά βιβλία και τιμολόγια

Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής καθίσταται βασική προτεραιότητα, κάτι που γίνεται σαφές από την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για την υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών τιμολογίων μέσα στο 2024.

Πρόκειται όπως εξηγούν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών για μια πολύ σημαντική εξέλιξη, καθώς οι ελεγκτικές αρχές θα έχουν τη δυνατότητα σε πραγματικό χρόνο να διασταυρώνουν και να επαληθεύουν τις συναλλαγές.

Επίσης, γίνεται πράξη και η καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA).

Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS).

Ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA.

[banner id=”143729″]