Έρχονται προσωπικός αριθμός & νέες ταυτότητες: Τι αλλάζει για δηλώσεις γέννησης, θανάτου

Σύμφωνα με την Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, καθιερώνεται ο προσωπικός αριθμός, ο οποίος θα αντικαταστήσει το ΑΦΜ.

Παράλληλα προχωρά:

-Η ολοκλήρωση της δράσης για την ψηφιοποίηση και απλούστευση της δήλωσης γέννησης

-Οι νέες ταυτότητες

-Το Know Your Customer (KYC)

-Το  Once-Only (Μόνον άπαξ) για τη δήλωση θανάτου

Συγκεκριμένα:

Καθιερώνεται ο προσωπικός αριθμός (ΠΑ) ως αριθμός υποχρεωτικής επαλήθευσης της ταυτότητας των φυσικών προσώπων στις συναλλαγές τους με τους φορείς του δημόσιου τομέα. Ο ΠΑ αποτελείται από δώδεκα (12) αλφαριθμητικά στοιχεία, εκ των οποίων τουλάχιστον τα εννέα (9) είναι αριθμητικά, και χορηγείται υποχρεωτικά σε κάθε φυσικό πρόσωπο που δικαιούται Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) ή Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Ο ΠΑ δεν μεταβάλλεται, και απενεργοποιείται με τον θάνατο ή την κήρυξη σε αφάνεια του φυσικού προσώπου. Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ) είναι αποκλειστικά αρμόδια για την ταυτοποίηση των φυσικών προσώπων μεταξύ των μητρώων του Δημόσιου τομέα για την αντιστοίχιση των Π.Α. με τους αναγνωριστικούς αριθμούς των μητρώων (ειδικούς τομεακούς αριθμούς) των φορέων του δημόσιου τομέα, ιδίως Α.Φ.Μ. και την επαλήθευση της ταυτότητας των φυσικών προσώπων και την επίτευξη διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων των αρμόδιων φορέων μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας, υπό τους όρους προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 11 και 84 του ν. 4727/ 2020(Α’ 184)τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (EE L 119) και τον ν. 4624/ 2019 (Α’137). Η ΓΓΠΣΔΔ για τους σκοπούς της ταυτοποίησης των φυσικών προσώπων είναι ο υπεύθυνος φορέας επεξεργασίας και τηρεί το Μητρώο Προσωπικού Αριθμού.

Επίδομα λοχείας, ΑΦΜ, όνομα, θρήσκευμα και αναγνώριση στο νεογνό

Άλλη μια σημαντική παρέμβαση που υλοποιήθηκε από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποτελεί η ψηφιοποίηση και απλούστευση της δήλωσης γέννησης, κατά την οποία η διαδικασία ολοκληρώνεται στο μαιευτήριο, χωρίς να απαιτούνται ενέργειες από την πλευρά των γονέων, οι οποίοι στο τέλος ενημερώνονται αυτόματα αναφορικά με την εξέλιξή της, την απόδοση ΑΜΚΑ, την εγγραφή στον ασφαλιστικό φορέα φορέα καθώς και την έκβαση της αίτησης για το επίδομα γέννησης. Η ολοκλήρωση της δράσης για την ψηφιοποίηση και απλούστευση της δήλωσης γέννησης προβλέπεται με την ενσωμάτωση των διαδικασιών για την απόδοση του επιδόματος λοχείας, την απόδοση ΑΦΜ στο νεογνό καθώς και την δυνατότητα καταχώρισης κυρίου ονόματος, θρησκεύματος και εκούσιας ή δικαστικής αναγνώρισης μέσω της ενιαίας ψηφιακής πύλης (gov.gr).

Σύστημα αυθεντικοποίησης

Με στόχο την παροχή προηγμένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών με ασφάλεια και προστασία της ιδιωτικότητας σε πολίτες και επιχειρήσεις, υλοποιείται και θα εφαρμοστεί το σύστημα αυθεντικοποίησης, το οποίο θα αναπτυχθεί σε εθνικό επίπεδο, υιοθετώντας τους σχετικούς διεθνείς κανονισμούς και πρότυπα. Το σύστημα αυτό θα καλύπτει την ψηφιακή ταυτοποίηση, αυθεντικοποίηση, εξουσιοδότηση, συγκατάθεση (consent), δημιουργία κύκλου εμπιστοσύνης, ψηφιακές ταυτότητες και διαλειτουργικότητα. Η αυθεντικοποίηση των φυσικών προσώπων και των στελεχών της Δημόσιας Διοίκηση μέσω του εθνικού συστήματος ψηφιακής αυθεντικοποίησης, αποτελεί βάση για τη δημιουργία και διάδοση ψηφιακών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, θα διασφαλίζεται:

• Ενιαίος τρόπος αυθεντικοποίησης στο σύνολο των χρηστών, των παρόχων ταυτοποίησης (ΓΓΠΣΔΔ, Τράπεζες, Πάροχοι Κινητής Τηλεφωνίας κ.ά.).
• Η τεχνολογική ουδετερότητα αξιοποιώντας υφιστάμενες υποδομές και λύσεις αυθεντικοποίησης που έχουν αναπτυχθεί από τους φορείς του δημόσιου/ιδιωτικού τομέα.
• Η υποστήριξη διαφορετικών επιπέδων ποιότητας αυθεντικοποίησης ανάλογα με τις ανάγκες των φορέων και των πολιτών.
• Η διασφάλιση της προστασίας της ιδιωτικότητας και η εφαρμογή των αρχών για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Η ασφαλής μεταφορά μηνυμάτων που περιέχουν χαρακτηριστικά ταυτοποίησης μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών δημιουργώντας ένα δίκτυο εμπιστοσύνης (circle of trust) σε εθνικό επίπεδο.
• Η παροχή διασυνοριακών υπηρεσιών όπως αυτή προβλέπεται από τον κανονισμό Ε.Ε. 910/2014 (eIDAS) και τον κανονισμό Ε.Ε. 2018/1724 (Single Digital Gateway).
• Η μελέτη και αξιοποίηση προτύπων και λύσεων που έχουν αναπτυχθεί από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ISA2.
• Η αντιστοίχιση του χρήστη με τα μοναδικά αναγνωριστικά και την ανάκτηση των στοιχείων του από τα βασικά μητρώα, όπως π.χ. Μητρώο Πολιτών, Φορολογικό Μητρώο, Μητρώο Ασφαλισμένων.
• Η ανάκτηση επιπρόσθετων πληροφοριών, χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων από τα λοιπά μητρώα της Δημόσιας Διοίκησης σχετικά με το επάγγελμα, την ιδιότητα του χρήστη (π.χ. φοιτητής, συνταξιούχος, άνεργος).

Νέες ταυτότητες

Επιπλέον, σημαντική παρέμβαση αποτελεί το έργο υλοποίησης των νέων ταυτοτήτων. Οι νέες ταυτότητες αναμένεται να διαθέτουν την κατάλληλη ψηφιακή υποδομή ώστε να επιτρέπουν στους πολίτες την ψηφιακή ταυτοποίησή τους.

Know Your Customer (KYC)

Ένα ακόμα έργο καταλύτης για τις παρεχόμενες δημόσιες υπηρεσίες είναι το Know Your Customer (KYC), το οποίο υλοποιεί ένα ψηφιακό κανάλι μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη διάθεση στοιχείων πολιτών όταν η ανάγκη αυτή απορρέει από την εφαρμογή νομοθετικού ή κανονιστικού πλαισίου

Η διάθεση των στοιχείων γίνεται αποκλειστικά κατόπιν αιτήματος του πολίτη, κάθε φορά που ζητείται πρόσβαση, και στον πυρήνα του σχεδιασμού βρίσκεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων παράλληλα με την έγκαιρη και έγκυρη διάθεση στοιχείων που συλλέγονται από αξιόπιστες πηγές. Αρχικά η δράση έχει εστιάσει στα τραπεζικά ιδρύματα και τις διαδικασίες KYC, που οφείλουν να ακολουθήσουν στο πλαίσιο του Anti Money Laundering – AML κανονισμού, ο οποίος απαιτεί την προσκόμιση στοιχείων α) ταυτότητας β) εισοδημάτων, γ) επαγγελματικής δραστηριότητας και δ) δ/νσης διαμονής και επικοινωνίας του πελάτη/πολίτη. Στο πρώτο στάδιο εφαρμογής της, η πλατφόρμα θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με την υφιστάμενη διαδικασία κατάθεσης έγχαρτων ή ψηφιακών εγγράφων. Σε επόμενο στάδιο και εξελισσόμενη παράλληλα με την υπηρεσία αυθεντικοποίησης πολιτών και την ταυτότητα πολίτη, θα παρέχει υπηρεσίες απομακρυσμένης ταυτοποίησης του πολίτη υψηλού βαθμού εμπιστοσύνης, ενώ θα καλύψει και νέα σενάρια KYC, όπως για παράδειγμα σε τηλεπικοινωνιακούς φορείς ή εταιρείες που υπάγονται στην Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων.

Once-Only (Μόνον άπαξ) για τη δήλωση θανάτου

Επιπρόσθετα ακολουθώντας την αρχή σχεδιασμού Once-Only (Μόνον άπαξ), η απώλεια ενός οικείου προσώπου θα δηλώνεται μία φορά στο νοσοκομείο και η Δημόσια Διοίκηση θα ενημερώνεται αυτόματα για τις υπόλοιπες διαδικασίες. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ενημέρωση του ληξιαρχείου για την κατάρτιση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, του δημοτολογίου για την κατάρτιση του πιστοποιητικού εγγυτέρων συγγενών, του ασφαλιστικού φορέα για την έγκαιρη διακοπή της καταβολής της σύνταξης, η αφαίρεση από το μητρώο ασφαλισμένων, και η καταβολή εξόδων κηδείας όπου προβλέπεται αλλά και η απόδοση σύνταξης σε επιζώντες συγγενείς. Ξεκινώντας από τη σύνταξη της ληξιαρχικής πράξης θανάτου στο υποσύστημα του Ληξιαρχείου, θα ενημερώνεται το σύστημα του Μητρώου Πολιτών και αυτό με τη σειρά του θα ενημερώνει τα μητρώα του ΕΦΚΑ, και της ΗΔΙΚΑ. μέσα από χρόνο-προγραμματισμένες διεργασίες στα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα. Τέλος, θα ενημερώνονται τα μητρώα του Υπουργείου Οικονομικών που διαχειρίζεται αποκλειστικά η ΑΑΔΕ για τη διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας του θανόντος και την υποβολή της φορολογικής δήλωσής του. Η υλοποίηση της ψηφιακής αυτής υπηρεσίας έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται σύντομα να ολοκληρωθεί.