Αυθαίρετα, λάθος τετραγωνικά: Λύσεις – ανάσα για τα ακίνητα σε δάση, δήμους

Ακόμη μια μεγάλη ευκαιρία να τακτοποιήσουν την περιουσία τους έχουν χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων είτε με δασικά αυθαίρετα, είτε με λάθος τετραγωνικά σε αστικές περιοχές.

Oι σχετικές νομοθετικές  πρωτοβουλίες θα δώσουν μεγάλη ανάσα σε όλους όσοι έχουν πραγματική διάθεση να τακτοποιήσουν παρανομίες δεκαετών προκειμένου να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα.
Η πλατφόρμα για τα αδήλωτα τετραγωνικά σε δήμους έχει ήδη ανοίξει, ενώ στα σκαριά είναι και νομοσχέδιο λύση για τα αυθαίρετα κτίσματα, τα οποία βρίσκονται εντός των λεγόμενων οικιστικών πυκνώσεων.
Στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος, υπογραμμίζουν ότι στόχος των δύο αυτών κινήσεων είναι να μπει τέλος στο χάος της άναρχης δόμησης, όπου η Πολιτείας έκανε τα στραβά μάτια.
Ειδικά για τα δασικά αυθαίρετα, ο σχεδιασμός που γίνεται, έχει ως στόχο να είναι στο πλαίσιο που ορίζουν οι τελευταίες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και να μπει τέλος στην παρανομία.
Ως προς τα αδήλωτα τετραγωνικά, το περιθώριο που έχουν όσοι θέλουν να τακτοποιήσουν ηθελημένες ή αθέλητες αυθαιρεσίες, στα σπίτια τους λήγει στο τέλος Ιουνίου και δεν θα υπάρξει παράταση.
Ας δούμε λοιπόν τι πρέπει να κάνουν ιδιοκτήτες ακινήτων με… ξεχασμένα τετραγωνικά για να μπουν στην πλατφόρμα και να δηλώσουν τα σωστά, αυτά δηλαδή που αναγράφονται στο Ε9.
Η πλατφόρμα διαμορφώθηκε από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας σε συνεργασία με τα Υπουργεία Εσωτερικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Δύο είναι τα κέρδη για όσους προχωρήσουν άμεσα σε τακτοποίηση, μέσω δήλωσης στους δήμους:

• Η λύση των ορθών τετραγωνικών, που είναι σύμφωνα με το Ε9, σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα στην μεταβίβαση ακινήτου όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου.
• Απαλλαγή από τις υπέρογκες αναδρομικές χρεώσεις σε βάθος μιας πενταετίας και τα πρόστιμα που επέβαλε κάθε δήμος στο παρελθόν.

Προσαυξήσεις 200%
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι η χρέωση ξεκινά από την 1/1/2020 και θα εμφανισθεί στον επόμενο εκκαθαριστικό λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος που αναμένεται στο τέλος του καλοκαιριού.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι παρά την απαλλαγή των αναδρομικών χρεώσεων, οι δήμοι αναμένουν σημαντικά έσοδα από την χρέωση των δημοτικών τελών με βάση το Ε9.
Η προθεσμία που έχουν οι ενδιαφερόμενοι  για την υποβολή των σχετικών διορθωτικών δηλώσεων λήγει στις 31 Μαρτίου και όποιοι δεν προσέλθουν θα έχουν κυρώσεις.
Σε μια τέτοια περίπτωση, οι παραβάτες θα τιμωρούνται με προσαυξήσεις που θα φθάνουν ακόμη και στο 200%, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να σπεύσουν άμεσα για να διορθώσουν τα λάθη που έκαναν.
Όσοι θέλουν να αξιοποιήσουν την εφαρμογή «Πλατφόρμα Δήλωσης Διόρθωσης Τ.Μ. Ακινήτων προς τους ΟΤΑ», θα πρέπει σε πρώτη φάση να εντοπίσουν το σχετικό μπάνερ.

Ειδικότερα το μπάνερ:

• έχει ήδη αναρτηθεί στις ιστοσελίδες των Υπουργείων Εσωτερικών (ypes.gr), Ψηφιακής Διακυβέρνησης (minadmin.gr), της ΚΕΔΕ (kedke.gr) και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (gsis.gr),
• θα αρχίσει σταδιακά να αναρτάται και στις ιστοσελίδες των δήμων.

Στη συνέχει η διαδικασία είναι πολύ εύκολη, καθώς μπορεί κανείς να βρει λύση στο πρόβλημα του ή μέσω ενός υπολογιστή ή για τους πιο ψαγμένους μέσω του κινητού τηλεφώνου.
Η όλη διαδικασία απαιτεί μόλις τέσσερα απλά βήματα, τα οποία δίνουν την ευκαιρία να γίνει μια νέα αρχή και να απαλλαγεί οριστικά ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου από πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Τα τέσσερα αυτά βήματα είναι τα εξής:

• Σύνδεση με taxisnet: Αρχικώς απαιτείται σύνδεση στο σύστημα με την υποβολή των κωδικών του taxisnet που χρησιμοποιούνται για τις συναλλαγές με την Εφορία. Με την είσοδο στην πλατφόρμα, η εφαρμογή θα αποτυπώνει στον ιδιοκτήτη το Ε9 και τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων που έχει στην κατοχή του.
• Αριθμοί παροχής ΔΕΗ: Στο πρώτο βήμα, ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να αλλάξει κάτι, αλλά με το δεύτερο κλικ που θα κάνει θα εμφανιστούν οι αριθμοί παροχής της ΔΕΗ για κάθε ακίνητο, που υπάρχουν στο Ε9. Δεν απαιτείται από τον ιδιοκτήτη ακινήτου να προχωρήσει σε κάποια κίνηση ούτε σε αυτό το βήμα.
• Επιλογή ακινήτου: Όταν φτάσει κανείς στο 3ο βήμα, τότε θα πρέπει να επιλέξει ένα από τα ακίνητα που υπάρχουν στο Ε9. Σε αυτή την περίπτωση η πλατφόρμα βγάζει έναν αριθμό, ο οποίος δείχνει και τη διαφορά ανάμεσα στα δηλωμένα τετραγωνικά και αυτά βάσει των οποίων γίνεται χρέωση. Η κίνηση που πρέπει να κάνει τώρα κάθε ιδιοκτήτης είναι είτε να αποδεχτεί τη διαφορά που υπάρχει, είτε να την αναθεωρήσει προς τα πάνω
• Αίτηση ανακριβούς δήλωσης: Η αποδοχή της διαφοράς που έγινε με βάση το προηγούμενο βήμα αποτελεί επί της ουσίας και αίτηση περί ανακριβούς δήλωσης τετραγωνικών μέτρων για το συγκεκριμένο ακίνητο. Εάν βεβαίως υπάρχουν και άλλα ακίνητα, που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, ο ιδιοκτήτης, θα πρέπει να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία για καθένα ξεχωριστά αποδεχόμενος τη διαφορά η οποία υπάρχει στα τετραγωνικά.

Αστικές πυκνώσεις
Εάν αυτή που περιγράψαμε είναι η πρώτη λύση ανάσα, η δεύτερη έχει σχέση με τα δασικά αυθαίρετα, τα ακίνητα δηλαδή που βρίσκονται στις λεγόμενες αστικές πυκνώσεις.
Η εκτίμηση που υπάρχει ακόμη και με μετριοπαθείς υπολογισμούς είναι ότι το πρόβλημα αφορά περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων και αυτός είναι και ο λόγος που υποχρεώνει το υπ. Περιβάλλοντος να δώσει λύση.
Ο προσδιορισμός της αστικής πύκνωσης αφορά σε έκταση στην οποία είτε υπάρχουν  50 κτίρια σε 25 στρέμματα, είτε 100 κτίρια σε 100 στρέμματα είτε 200 κτίρια σε 200 στρέμματα.
Τη λύση αυτή είχε προωθήσει και η προηγούμενη κυβέρνηση, καθώς το πρόβλημα είναι τεράστιο, ενώ υπάρχει και το μεγάλο αγκάθι που αφορά στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Τον περασμένο Απρίλιο η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ως αντισυνταγματική διάταξη νόμου με την οποία εξαιρούνταν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών οι περιοχές όπου έχουν αναπτυχθεί οικιστικές πυκνώσεις.
Η νέα ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, υιοθετεί το πνεύμα των αποφάσεων του ΣτΕ και η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως όταν έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, δεν θα υπάρχει πρόβλημα.

Η διαδικασία πάντως θα είναι επίπονη και τα βήματα που θα πρέπει να γίνουν για να δοθεί οριστική λύση είναι τα εξής:

• Συμπληρωματική ανάρτηση δασικών χαρτών στις περιοχές όπου εντοπίζεται το πρόβλημα.
• Υποβολή αντιρρήσεων.
• Έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα καθορίζει τα κριτήρια με τα οποία θα γίνεται τακτοποίηση υπό όρους εντός δασικών εκτάσεων, με τήρηση «των συνταγματικών επιταγών και τη διαφύλαξη του δασικού ισοζυγίου» .

30 χρόνια
Το μοντέλο που θα ακολουθηθεί είναι περίπου το ίδιο με αυτό που ισχύει με τα αυθαίρετα, με τη διαφορά ότι η τακτοποίηση δεν θα αφορά διάστημα 40 ετών, αλλά 30.
Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς θα ανοίξει το δρόμο για λύση σε ένα ακανθώδες ζήτημα, το οποίο απασχολεί χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που αυτή τη στιγμή είναι παράνομη.

Η λύση που προκρίνεται για την τακτοποίηση είναι η εξής:

• Θα αφορά κατοικίες που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, υπό την προϋπόθεση δεν είναι μεμονωμένες, αλλά βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων.
• Θα αφορά σε κατοικίες οι οποίες δεν έχουν οικοδομηθεί μετά τον Ιούνιο του 2011, που και είναι και η κόκκινη γραμμή με βάση το νόμο για τα υπόλοιπα αυθαίρετα.

 
Διαδικασία, ύψος προστίμων
Κοινό μυστικό αποτελεί ότι η διαδικασία τακτοποίησης έχει ως στόχο α γεμίσουν τα ταμεία του κράτους με «ζεστό» χρήμα, καθώς οι πάντες επιθυμούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα της περιουσίας τους.
Σε πρώτη φάση θα πρέπει να γίνει υποβολή αιτημάτων υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου εντός έξι μηνών από την ισχύ του με προσωρινή αναστολή όλων των διοικητικών πράξεων.
Θα ακολουθήσει κατάρτιση από κάθε περιφέρεια οικονομικών μελετών που προσδιορίζουν τις αστικές πυκνώσεις και τεκμηριώνουν την ανάγκη για την προσωρινή διατήρηση των κατοικιών εντός αυτών.
Θα ορίζεται επίσης η καταβολή προστίμου, η αναστολή κατεδάφισης επί 30 έτη, ενώ θα επιβάλλονται κυρώσεις σε όσους δεν έχουν υπαχθεί.

Ως προς τον υπολογισμό του ενιαίου δασικού προστίμου η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι θα γίνεται με βάση τα εξής κριτήρια:

• το κτίριο και την αξία της δασικής γης,
• το κόστος αναδάσωσης ανά στρέμμα,
• την αντικειμενική αξία της πλησιέστερης στην κατασκευή ζώνης,
• την επιφάνεια του κτιρίου σε τετραγωνικά μέτρα και
• την παλαιότητά του οικήματος.

Θεωρείται επίσης βέβαιο ότι θα υπάρχουν μειωτικοί αλλά και αυξητικοί συντελεστές, ανά περίπτωση, ενώ θα δοθούν και κίνητρα για τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως τα ΑμΕΑ.

Εξαιρέσεις
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος ο νέος νόμος δεν έχει ως στόχο τη διαιώνιση  του καθεστώτος αυθαιρεσίας και αναρχίας που έχει διαμορφωθεί σε πολλές δασικές περιοχές.
Η διαβεβαίωση που υπάρχει και η οποία χαρακτηρίζεται ως αυτονόητη είναι ότι θα υπάρχουν πού συγκεκριμένες εξαιρέσεις για να μην ανοίξει ο Ασκός του Αιόλου με αυθαίρετα νέας γενιάς.
Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι από την τακτοποίηση εξαιρούνται κτίρια, τα οποία βρίσκονται σε:

• Εθνικούς δρυμούς
• Υγροβιότοπους
• Περιοχές Natura 2000.

Πυρκαγιές
Ερώτημα για την ώρα παραμένει το τι θα γίνει με εκείνα τα κτίσματα που βρίσκονται σε δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν από πυρκαγιά και κηρύχθηκαν αναδασωτέα με βάση νόμο του 1979.
Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι θα αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης καθώς έχουν περάσει από τότε 41 χρόνια και κατά συνέπεια θα πρέπει να αναθεωρηθούν κάποια πράγματα.
Πληροφορίες πάντως λένε ότι παρά τις πιέσεις, πρόθεση του υπουργείου είναι να μην υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου αυτά τα κτίσματα, για να υπάρξει συναίνεση στην ψήφιση του νόμου.