Η NASA αποκαλύπτει τις πρώτες έγχρωμες εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb

Ως το μεγαλύτερο και πιο περίπλοκο παρατηρητήριο που εκτοξεύτηκε ποτέ στο διάστημα, το James Webb διένυσε μια περίοδο προετοιμασίας έξι μηνών προτού μπορέσει να ξεκινήσει επιστημονικές εργασίες, βαθμονομώντας τα όργανά του στο διαστημικό του περιβάλλον και ευθυγραμμίζοντας τους καθρέφτες του. Τώρα το Webb βρίσκεται σε πλήρη ισχύ έτοιμο να ξεκινήσει την επιστημονική του αποστολή και να ξεδιπλώσει το υπέρυθρο Σύμπαν.

«Θα είναι μια αξιοσημείωτη στιγμή για την αποστολή, δίνοντάς μας μια πρώτη αίσθηση για το πώς το Webb θα αλλάξει την άποψή μας για το Σύμπαν», δηλώνει ο Chris Evans, Επιστήμονας του ESA Webb Project και συνεχίζει: «Ανυπομονούμε να μοιραστούμε την εμπειρία αυτών των πρώτων εικόνων με το κοινό σε ολόκληρη την Ευρώπη».

«Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της προετοιμασίας του τηλεσκοπίου βρισκόμαστε στην αιχμή μιας απίστευτα συναρπαστικής περιόδου ανακαλύψεων για το Σύμπαν μας. Η κυκλοφορία των πρώτων έγχρωμων εικόνων του Webb θα προσφέρει μια μοναδική στιγμή σε όλους με μια θέα που μας καθηλώσει και που δεν έχει ξαναδεί η ανθρωπότητα», παρεμβαίνει ο Eric Smith, επιστήμονας του προγράμματος Webb στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσιγκτον και συνεχίζει: «Αυτές οι εικόνες θα είναι το αποκορύφωμα δεκαετιών αφοσίωσης, ταλέντου και ονείρων, αλλά επίσης, θα είναι μόνο η αρχή».

Που θα κοιτάξει αρχικά το τηλεσκόπιο

Η απόφαση για το τι πρέπει να κοιτάξει αρχικά το Webb είναι το αποτέλεσμα μιας 5ετούς διεργασίας της NASA, της ESA, της Καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας και του Επιστημονικού Ινστιτούτου Διαστημικού Τηλεσκοπίου (Space Telescope Science Institute. STScI)στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ.

«Οι στόχοι μας για τις πρώτες εικόνες και τα δεδομένα του Webb είναι να επιδείξουμε τις δυνατότητες των ισχυρών οργάνων του τηλεσκοπίου και να κάνουμε προεπισκόπηση της επιστημονικής αποστολής που θα ακολουθήσει», εξηγεί ο αστρονόμος Klaus Pontoppidan,του προγράμματος Webb στο STScI. «Είναι βέβαιο ότι οι πρώτες εικόνες θα αφήσουν άφωνους τους αστρονόμους και το κοινό».

Μόλις βαθμονομηθεί, δοκιμαστεί και δοθεί το πράσινο φως από τις ομάδες επιστημόνων και μηχανικών για καθένα από τα όργανα του Webb, θα ληφθούν οι πρώτες εικόνες και οι φασματοσκοπικές παρατηρήσεις. Η ομάδα θα προχωρήσει στην εφαρμογή των ισχυρών δυνατοτήτων του Webb μέσω μιας λίστας στόχων που έχουν προεπιλεγεί και ιεραρχηθεί από μια διεθνή επιτροπή. Στη συνέχεια, η ομάδα παραγωγής θα λάβει τα δεδομένα από τους επιστήμονες που είναι υπεύθυνοι για τα όργανα του Webb και θα τα επεξεργαστεί για να παραδώσει εικόνες σε αστρονόμους και στο κοινό.

«Αισθάνομαι πολύ προνομιούχα που είμαι μέρος αυτής της ομάδας», λέει η Alyssa Pagan, προγραμματίστρια στο τμήμα γραφικών στο STScI. «Συνήθως, η διαδικασία από τα ακατέργαστα δεδομένα του τηλεσκοπίου έως την τελική, καθαρή εικόνα που μεταδίδει επιστημονικές πληροφορίες για το Σύμπαν μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως ένα μήνα».

Τι θα δούμε;

Ενώ ο προσεκτικός σχεδιασμός για τις πρώτες έγχρωμες εικόνες του Webb έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό, το νέο τηλεσκόπιο είναι τόσο ισχυρό που είναι δύσκολο να προβλεφθεί ακριβώς το πώς θα φαίνονται αυτές οι πρώτες εικόνες.

«Φυσικά, υπάρχουν πράγματα που περιμένουμε και ελπίζουμε να δούμε, αλλά με ένα νέο τηλεσκόπιο και με αυτά τα νέα υπέρυθρα δεδομένα υψηλής ανάλυσης, απλά δεν θα μάθουμε μέχρι να τα δούμε», σχολιάζει με τη σειρά του ο επικεφαλής του τμήματος γραφικών του STScI, Joseph DePasquale.

Οι εικόνες κατά την πρώιμη ευθυγράμμιση έχουν ήδη επιδείξει την άνευ προηγουμένου ευκρίνεια των εικόνων του Webb. Ωστόσο, αυτές οι νέες εικόνες θα είναι οι πρώτες έγχρωμες και οι πρώτες που θα παρουσιάσουν τις πλήρεις επιστημονικές δυνατότητες του Webb. Εκτός από εικόνες, το Webb θα παραγάγει φασματοσκοπικά δεδομένα, λεπτομερείς πληροφορίες που μπορούν να διαβάσουν οι αστρονόμοι. Το πρώτο πακέτο εικόνων θα επικεντρωθεί σε όλα αυτά που ενέπνευσαν την αποστολή: στο πρώιμο Σύμπαν, στην εξέλιξη των γαλαξιών μέσα στο χρόνο, στον κύκλο ζωής των αστεριών και άλλων κόσμων. Όλα τα δεδομένα ανάθεσης του Webb (τα δεδομένα που λαμβάνονται κατά την ευθυγράμμιση του τηλεσκοπίου και την προετοιμασία των οργάνων) θα είναι επίσης διαθέσιμα στο κοινό.

Τι έπεται…

Επιστήμη! Αφού το τηλεσκόπιο τραβήξει τις πρώτες του εικόνες, θα ξεκινήσουν οι επιστημονικές παρατηρήσεις του, καθώς εκείνο θα συνεχίσει να εξερευνά τα βασικά επιστημονικά θέματα της αποστολής. Οι ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο έχουν ήδη υποβάλει αίτηση μέσω μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας για τον χρόνο που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο, σε αυτό που οι αστρονόμοι αποκαλούν τον πρώτο «κύκλο» του ή το πρώτο έτος παρατηρήσεων. Οι παρατηρήσεις των ερευνητικών ομάδων είναι προσεκτικά προγραμματισμένες για να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο ο χρόνος του τηλεσκοπίου.

Αυτές οι παρατηρήσεις θα σηματοδοτήσουν την επίσημη έναρξη των γενικών επιστημονικών λειτουργιών του Webb, δηλαδή του έργου για το οποίο σχεδιάστηκε. Οι αστρονόμοι θα χρησιμοποιήσουν το Webb για να παρατηρήσουν το υπέρυθρο Σύμπαν, για να αναλύσουν τα δεδομένα που συλλέγονται και για να κάνουν επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Πέρα από αυτό που έχει ήδη προγραμματιστεί για το Webb, υπάρχουν απροσδόκητες ανακαλύψεις που οι αστρονόμοι δεν μπορούν να προβλέψουν. Για παράδειγμα το 1990 όταν εκτοξεύτηκε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA/ESA, η σκοτεινή ενέργεια ήταν εντελώς άγνωστη. Τώρα είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς τομείς της αστροφυσικής. Αυτή η άκρως απόρρητη και πολυαναμενόμενη συλλογή εικόνων και φασμάτων που θα ανακαλύψει το τηλεσκόπιο προορίζεται να κοινοποιηθεί ευρέως σε όλο τον κόσμο.

Για να γιορτάσει αυτή τη σημαντική κυκλοφορία εικόνων και δεδομένων, η ESA/Webb προσκαλεί ερευνητικούς οργανισμούς, ιδρύματα και ομάδες από όλη την Ευρώπη να μεγιστοποιήσουν την απήχηση και τον αντίκτυπο αυτών των προϊόντων με ειδικές εκδηλώσεις.