Πώς θα βγάλετε καλύτερη σύνταξη – Τι κερδίζουν όσοι φύγουν το 2025

Νέα δεδομένα διαμορφώνουν στο ασφαλιστικό σύστημα οι νόμοι Κατρούγκαλου και Βρούτση με αποτέλεσμα να υπάρχουν πλήθος ερωτημάτων για το πότε θα πρέπει να βγει κανείς στη σύνταξη.

Το θέμα αφορά όλους όσοι βρίσκονται πέριξ των 60 ετών που ναι μεν έχουν έναν ικανοποιητικό αριθμό ενσήμων, αλλά οι άγνωστες παράμετροι τους υποχρεώνουν σε δεύτερες σκέψεις για το εάν πρέπει να εγκαταλείψουν τον εργασιακό τους βίο.
Το “σταυρόλεξο” έχει σχέση με τις αλλαγές που έχουν γίνει στον τρόπο υπολογισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του συστήματος, γεγονός που οδηγεί σε ένα νέο και τελείως διαφορετικό τοπίο.
Σε γενικές γραμμές η σύνταξη είναι πλέον το άθροισμα της κύριας και του μέσου όρου των μεικτών μηνιαίων αποδοχών των ασφαλισμένων από το 2002 έως τον μήνα πριν από τη συνταξιοδότηση.
Ειδικότερα, οι μήνες στον ιδιωτικό τομέα υπολογίζονται επί 14 μισθούς λόγω των δώρων, ενώ ο μέσος όρος βγαίνει από το άθροισμα των μισθών διά τους μήνες ασφάλισης από το 2002 και μετά.
Οι ακριβείς συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται από τον ΕΦΚΑ όταν κατατεθεί η αίτηση συνταξιοδότησης, αλλά μια πρώτη γεύση μπορεί να έχει κανείς από τον Ατομικό Λογαριασμό Ασφάλισης, στο site του ΕΦΚΑ (efka.gov.gr).
Ο Ατομικός Λογαριασμός Ασφάλισης περιλαμβάνει όλες τις εισφορές και τις αποδοχές από το 2002 και μετά, οπότε ο ασφαλισμένος μπορεί να υπολογίσει, έστω κατά προσέγγιση, τον μέσο όρο των αποδοχών του.

Τι συμφέρει
Το γεγονός ωστόσο, ότι η μεγάλη πλειονότητα των κύριων συντάξεων, σύμφωνα με τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, δεν ξεπερνούν τα 750 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα, δείχνει ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή.
Το ερώτημα που καλείται να απαντήσει η μεγάλη πλειονότητα των ασφαλισμένων είναι εάν τους συμφέρει να φύγουν σε μικρότερη ηλικία, ή να κάνουν υπομονή και να μη βιαστούν για τη συνταξιοδότησή τους.
Η απάντηση δεν είναι εύκολη, καθώς έχουμε τα εξής δεδομένα:
Α. Ο νόμος Κατρούγκαλου είχε σοβαρά προβλήματα, ενώ και ο νόμος Βρούτση δεν “θεράπευσε” πολλές από τις αδικίες που προκλήθηκαν.
Β. Η σύνταξη που θα λάβει ένας μισθωτός είναι συνάρτηση του μισθού, ο οποίος παρά τις αυξήσεις που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει με δυσκολία.
Γ. Πολλοί ήταν αυτοί που στα χρόνια των μνημονίων έχασαν τη δουλειά τους, με αποτέλεσμα το τοπίο ως προς τη σύνταξή τους να γίνεται ακόμη πιο θολό.

Καμία βιασύνη
Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσεκτικές κινήσεις, με το σκεπτικό ότι μια λάθος απόφαση, είναι ικανή να τινάξει στον αέρα τον προγραμματισμό μιας ολόκληρης ζωής.
Η πρώτη συμβουλή μάλιστα που δίνουν είναι ότι δεν χρειάζεται καμία βιασύνη, με το σκεπτικό ότι οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν με ωριμότητα, προκειμένου κάθε ασφαλισμένος να λάβει τη μεγαλύτερη δυνατή σύνταξη.

Πρόωρες συντάξεις
Η ανασφάλεια που υπάρχει κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεώνει πολλούς από τους ασφαλισμένους σε σκέψεις για πρόωρη σύνταξη, με το σκεπτικό “του κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρι”.
Μια τέτοια επιλογή ναι μεν μπορεί να είναι σεβαστή, καθώς γίνεται από σχεδόν έναν στους τρεις ασφαλισμένους, όσοι όμως την κάνουν και πράξη θα πρέπει να ξέρουν ότι θα έχουν “ψαλίδι” της τάξης του 30%.

Κατάλληλος χρόνος
Με βάση πάντα τους ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση, ο χρόνος που θα υποβληθεί η αίτηση για συνταξιοδότηση είναι κρίσιμος και για να γίνει πρέπει να συντρέχουν μια σειρά από προϋποθέσεις.
Οι προϋποθέσεις αυτές όπως εξηγούν θα πρέπει να οδηγούν σε όσο το δυνατόν πιο μεγάλες συντάξεις, καθώς άπαντες αντιλαμβάνονται ότι είναι δύσκολη επιβίωση με χαμηλές αποδοχές σε μεγάλη ηλικία.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερό για όσους βγουν στη σύνταξη, αλλά δεν έχουν δικό τους σπίτι καθώς τα ενοίκια έχουν ξεφύγει και ένα σημαντικό μέρος του εισοδήματος θα πρέπει να πηγαίνει στην στέγαση.

ΤΑ 4 ΚΛΕΙΔΙΑ

1. Χρόνια ασφάλισης
Οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης καλούν τους ασφαλισμένους να συμπληρώσουν το μέγιστο δυνατό αριθμό ενσήμων, προκειμένου να βρεθούν όσο πιο κοντά μπορούν στον στόχο των 40 ετών.
Με τον τρόπο αυτό όπως εξηγούν θα βγουν κερδισμένοι καθώς θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες από τη βελτίωση των ποσοστών αναπλήρωσης που προβλέπει ο νόμος Βρούτση ιδίως από τα 36 έως τα 40 έτη ασφάλισης.
Οι πλέον κερδισμένοι είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης, καθώς η βασική αρχή είναι πώς όσα περισσότερα χρόνια παραμένει κάποιος στην αγορά εργασίας μετά τη συμπλήρωση 30 ετών, τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει.
Στο πλαίσιο αυτό, άπαντες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η εξασφάλιση των υψηλότερων συντάξιμων αποδοχών, γίνεται με τη συμπλήρωσης της “χρυσής” πενταετία, από τα 35 έως 40 έτη απασχόλησης.

2.Πλασματικά
Με δεδομένο ότι η 40ετία είναι το βασικό “κλειδί” για υψηλή σύνταξη, όσοι έχουν κάνει καλό κουμάντο στον τραπεζικό τους λογαριασμό, αλλά δεν έχουν πολλά χρόνια προϋπηρεσίας, θα πρέπει να προχωρήσουν στην αναγνώριση πλασματικών ετών.
Πρόκειται για το 2ο σημαντικό κλειδί, που απαιτεί όμως μεγάλη προσοχή, λόγω του ότι θα πρέπει να δει κανείς εάν τον συμφέρει και εάν σε βάρος χρόνου, η επιλογή που θα κάνει θα είναι προς όφελος του.
Η εξαγορά για τους μισθωτούς είναι ακριβή υπόθεση, καθώς απαιτεί το 20% των μεικτών αποδοχών ενός ασφαλισμένου, κάτι που σημαίνει ακόμη και 400 ευρώ τον μήνα για μισθό της τάξης των 2000 ευρώ.
Εάν ο μισθός κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου κυμαίνεται στα 1000 ευρώ , η σύνταξή του δε θα ξεπεράσει τα 850 ευρώ με 40 χρόνια ασφάλισης.
Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι είναι πολύ σημαντικό να επιτευχθεί ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση ο μέσος μισθός να φτάσει στα 1500 ευρώ έως το 2027, ώστε να δίνονται και μεγαλύτερες συντάξεις.
Σε γενικές γραμμές πάντως όσοι επιλέξουν την εξαγορά πλασματικών ετών μπορούν να εξασφαλίσουν έξτρα αυξήσεις στις συντάξεις τους, που μπορεί να φτάσουν και τα 100 ευρώ τον μήνα, υπό την προϋπόθεση πάντα μιας ακριβής.

3.Το 2025
Το τρίτο “κλειδί” έχει σχέση με το ότι οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που θα αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από το 2025 και μετά θα αυξάνονται με τον δείκτη μεταβολής μισθών για το σύνολο της οικονομίας.
Ο δείκτης μεταβολής μισθών θα αντικαταστήσει από το 2025 την τιμαριθμοποίηση των αποδοχών που θα παραμείνει για να αναπροσαρμόζονται οι συντάξιμοι μισθοί από το 2002 ως και το 2024.
Οι ασφαλισμένοι που θα αρχίσουν να αποχωρούν από το 2025 θα έχουν δυο τρόπους για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών τους ως εξής:
-Α. Οι συντάξιμες αποδοχές από το 2002 ως και το 2024 θα αυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κάθε έτους.
-Β. Οι συντάξιμες αποδοχές από το 2025 μετά θα αυξάνονται με το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη μισθών για το σύνολο της οικονομίας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έχουν γίνει, ο νέος δείκτης μπορεί να οδηγήσει και σε μεγαλύτερες ανταποδοτικές συντάξεις, στην περίπτωση που οι μισθοί αυξάνονται πάνω από τα επίπεδα του πληθωρισμού.
Κατά συνέπεια από το 2025 για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών, θα λαμβάνεται υπόψη η μέση αύξηση των μισθών όλων των εργαζομένων για το προηγούμενο έτος, ενώ η αύξηση των συντάξιμων αποδοχών βάσει πληθωρισμού θα παραμείνει για τις συντάξιμες αποδοχές ως και το 2024.
Αν το 2024 η μέση αύξηση των μισθών στο σύνολο της οικονομίας, είναι 4%, τότε και οι συντάξιμες αποδοχές όσων αποχωρήσουν το 2025, θα αυξηθούν κατά 4% πέραν του ποσοστού αύξησης που πήρε ο κάθε εργαζόμενος στις αποδοχές του.
Για το 2024 η μέση αύξηση των μισθών εκτιμάται γύρω στο 4% ενώ ο πληθωρισμός κάτω από 3%. Με αυτή τη διαφορά της μιας μονάδας, τα κέρδη στη σύνταξη για όσους περιμένουν να βγουν το 2025, θα είναι μεγαλύτερα από τα κέρδη που θα έχουν όσοι αποχωρήσουν φέτος.

4.Ελεύθεροι επαγγελματίες
Το τέταρτο κλειδί αφορά ελεύθερους επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενους που έχουν μεγαλύτερες προσδοκίες για υψηλότερη σύνταξη στην περίπτωση που καταβάλλουν μεγαλύτερες μηνιαίες εισφορές.
Οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης τονίζουν ότι οι χαμηλές εισφορές οδηγούν σε σημαντικά χαμηλές συντάξεις, κάτι που αναμένεται να διαπιστώσουν στο μέλλον χιλιάδες ασφαλισμένοι, που επιλέγουν χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία
Με βάση αυτά που ισχύουν σήμερα, η σύνταξη που θα λάβει κάποιος μετά από 40 έτη ασφάλισης, έχοντας επιλέξει τα περισσότερα χρόνια ασφάλισής του την πρώτη, χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία, δεν θα ξεπερνά τα 830 ευρώ.
Θα πρέπει επίσης να γίνει σαφές ότι η επιλογή των υψηλότερων κατηγοριών έχει νόημα μόνο αν διανυθεί ασφαλιστικός χρόνος τουλάχιστον 15 ετών, καθώς τότε θα υπάρχουν και υψηλότερες αποδοχές
Για παράδειγμα, στην περίπτωση που κάποιος επιλέξει την 3η ασφαλιστική κατηγορία, θα λάβει σύνταξη 1.050 ευρώ εφόσον διατηρήσει την ίδια κατηγορία για το σύνολο του ασφαλιστικού του βίου.
Στην περίπτωση όμως που ένας ελεύθερος επαγγελματίας επιλέξει την ανώτερη, δηλαδή την 6η ασφαλιστική κατηγορία (642,09 ευρώ) , τότε θα εξασφαλίσει μετά από σαράντα έτη ασφάλισης σύνταξη που θα είναι κοντά στα 1.790 ευρώ.