Φορολογικές Δηλώσεις 2022: Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για να μην πληρώσουν επιπλέον φόρο

Οι παγίδες κρύβονται στους κωδικούς που αναγράφονται τα ποσά της δαπάνης για την αγορά ή ανέγερση ενός ακινήτου και τα μισθώματα φοιτητικής στέγης, τη δωρεάν παραχώρηση και την φιλοξενία, όπως και τους κωδικούς που δηλώνονται τα ανείσπρακτα ενοίκια.

Ειδικότερα:

1.Αγορά- ανέγερση κατοικίας: Ιδιαίτερα προσοχή πρέπει να δοθεί από τους ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να μην πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων και κληθούν να πληρώσουν «παραφουσκωμένους» φόρους. Συγκεκριμένα, τεκμήριο αποτελεί το τίμημα της αγοράς ενός ακινήτου που αναγράφεται στο συμβόλαιο αλλά και ο φόρος μεταβίβασης που καταβλήθηκε, τα συμβολαιογραφικά έξοδα καθώς και άλλα έξοδα που ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την τεκμαρτή δαπάνη.

Επιπλέον του φόρου που θα προκύψει από αυτό, θα υπολογιστεί και το τεκμήριο διαβίωσης. Ο φόρος με βάση το τεκμήριο υπολογίζεται από το πρώτο τετραγωνικό του ακινήτου. Εξαιρετικά σημαντικό για την αποφυγή επιπλέον φόρου είναι τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την απόκτηση κατοικίας να καλύπτονται από τον φορολογούμενο, προκειμένου οι ιδιοκτήτες να μην πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων.

Κρίσιμος χρόνος για να υπολογιστεί το ποσό της τεκμαρτής δαπάνης είναι ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου εφόσον καταβληθεί ολόκληρο το τίμημα και παραδοθεί η χρήση και η κυριότητα του ακινήτου διαφορετικά, το ποσό της δαπάνης θα κατανέμεται στα φορολογικά έτη που καταβάλλονται οι δόσεις, όπως αυτό προκύπτει από σχετικά παραστατικά πληρωμής. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση σύνταξης προσυμφώνου αγοράς.

Σε ανέγερση οικοδομής εφόσον η ανέγερση διαρκέσει περισσότερο του ενός έτους, σε κάθε έτος σαν ποσό δαπάνης θα ληφθεί το αντίστοιχο του κόστους ανέγερσης στο ίδιο έτος, εκτός εάν χρόνος καταβολής έχει οριστεί διαφορετικά (π.χ. ο χρόνος αποπεράτωσης της οικοδομής).

Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται για επισκευή και συντήρηση κατοικίας δεν υπολογίζονται ως δαπάνη απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Αν όμως πρόκειται για προσθήκες, επεκτάσεις, τότε τίθεται θέμα δαπάνης απόκτησης. Σε περίπτωση αγοράς ακινήτου με συνιδιοκτησία ή σε περίπτωση που περισσότεροι από κοινού ανεγείρουν οικοδομή, σε κάθε έναν αναλογεί ποσό δαπάνης όσο το ποσοστό συμμετοχής του.

2. Ανείσπρακτα ενοίκια: Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν κατάφερε να εισπράξει εντός του 2021 φορολογούμενος-ιδιοκτήτης εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά του και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος, εφόσον:

α) μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και έχει προσκομιστεί πριν από την υποβολή της δήλωσης το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΟΥ.

Δηλαδή, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει, πριν από την υποβολή ή της δήλωσης, να προσκομίσει στην αρμόδια ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών που κατά περίπτωση υπάρχουν. Ειδικά για την περίπτωση που ο μισθωτής έχει πτωχεύσει, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή.

β) δηλωθούν ξεχωριστά στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στη στήλη 16 της πρώτης σελίδας και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 στην 3η σελίδα.

γ) Οι φορολογούμενοι που δήλωσαν πέρυσι ανείσπρακτα ενοίκια με την προσκόμιση εξώδικης καταγγελίας της μίσθωσης ή εξώδικης όχλησης για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων, θα πρέπει μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της φορολογικής δήλωσης (30 Ιουνίου 2022) να προσκομίσουν διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή αντίγραφο της αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, προκειμένου να μη φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά στο φορολογικό έτος 2020.

3. Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας: Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν παραχωρήσει ακίνητο. Με εξαίρεση της δωρεάν παραχώρησης έως τα 200 τ.μ των γονιών προς τα παιδιά ή το αντίστροφο, η παραχώρηση σε οποιαδήποτε άλλο πρόσωπο λογίζεται ως εισόδημα και ο φόρος υπολογίζεται με τεκμαρτό τρόπο. Στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης, ο φορολογούμενος υπολογίζει το εισόδημα που αποκτά με τεκμαρτό τρόπο και συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

4. Φοιτητική κατοικία: Η κατοικία που νοικιάζουν τα παιδιά – εξαρτωμένα μέλη που σπουδάζουν μακριά από το τόπο μόνιμης διαμονής δηλώνεται ως δευτερεύουσα από το γονέα, ώστε να επιβαρύνεται εκείνος από το τεκμήριο διαβίωσης για το συγκεκριμένο ακίνητο. Αυτό για το γονέα σημαίνει ότι θα έχει μεγαλύτερο τεκμήριο διαβίωσης κατοικίας. Αν δεν καλύπτεται από τα εισοδήματά του, κινδυνεύει να πληρώσει έξτρα φόρο στην διαφορά που θα προκύψει.

5. Φιλοξενία: Τέκνα που φιλοξενούνται από τους γονείς τους στην κατοικία των γονέων, καθώς και οι γονείς που φιλοξενούνται στην κατοικία των τέκνων τους δεν επιβαρύνονται με το τεκμήριο κατοικίας. Το τεκμήριο επιβαρύνει τους γονείς που φιλοξενούν τα παιδιά ή τα παιδιά που φιλοξενούν τους γονείς τους.