Εισβολή στην Ουκρανία: Αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία εξετάζει η κυβέρνηση

Η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία και δευτερευόντως στη Βουλγαρία για την εξασφάλιση ασφάλειας εφοδιασμού τον επόμενο χειμώνα είναι τα σενάρια που εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας φυσικού αερίου στις αποθήκες της ΕΕ αποτελεί βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την εξασφάλιση ασφάλειας εφοδιασμού την προσεχή χειμερινή περίοδο 2022 – 2023. Η Κομισιόν παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα τις προτάσεις της, σύμφωνα με τις οποίες “τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διασφαλίσουν ότι οι δεξαμενές υπόγειας αποθήκευσης αερίου που διαθέτουν θα έχουν πληρωθεί σε ποσοστό τουλάχιστον 80 % της χωρητικότητάς τους έως την 1η Νοεμβρίου 2022, ποσοστό το οποίο θα ανέλθει στο 90 % για τα επόμενα έτη, ενώ θα υπάρχουν ενδιάμεσοι στόχοι για την περίοδο από τον Φεβρουάριο έως τον Οκτώβριο”.

Για τις χώρες – μέλη που δεν διαθέτουν αποθήκες φυσικού αερίου – όπως η Ελλάδα – προβλέπεται υποχρέωση να εξασφαλίσουν ως την 1η Νοεμβρίου, συμφωνίες με χώρες που διαθέτουν αποθήκες, για ποσότητες που ισοδυναμούν με το 15 % της ετήσιας κατανάλωσης αερίου. Στην περίπτωση της Ελλάδας η ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου το 2020 ήταν 5,8 δισεκ. κυβικά μέτρα, που σημαίνει ότι απαιτείται η εξασφάλιση αποθηκευμένης ποσότητας 0,9 δισεκ. κυβικών μέτρων.

Αποθήκη φυσικού αερίου διαθέτει η Βουλγαρία, με την οποία είναι διασυνδεδεμένο το ελληνικό σύστημα του ΔΕΣΦΑ (σύντομα θα λειτουργήσει και δεύτερο σημείο διασύνδεσης μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB). Όμως η υπόγεια αποθήκη της Βουλγαρίας έχει σχετικά περιορισμένη δυναμικότητα, της τάξης των 0,6 δισεκ. κυβικών. Πολλαπλάσια, της τάξης των 20 δισεκ. κυβικών είναι η δυναμικότητα των αποθηκών στην Ιταλία, με την οποία η χώρα μας διασυνδέεται μέσω Αλβανίας με τον αγωγό ΤΑΡ. Έτσι οι απαιτούμενες ποσότητες μπορούν να εξασφαλιστούν στη βάση συμφωνιών ανταλλαγής, με “παρακράτηση” φυσικού αερίου που προορίζονται για την Ιταλική αγορά. Ο ΤΑΡ, υπενθυμίζεται, μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας προς την Ιταλία και έχει τεθεί σε λειτουργία από πέρυσι.

Για την ασφάλεια εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς υπάρχει και η δυνατότητα του μακρόχρονου ελλιμενισμού πλοίου μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας, όπου αποθηκεύεται και αεριοποιείται το ΥΦΑ που μεταφέρεται εκεί με πλοία. Όμως για την επιλογή αυτή υπάρχει το ερώτημα του κόστους και της διαθεσιμότητας.

Στην πρόταση Κανονισμού που δημοσιοποίησε η ΕΕ την περασμένη εβδομάδα, λαμβάνονται υπόψη τα δυσμενέστερα σενάρια για την αγορά φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, επισημαίνεται το ενδεχόμενο οι τιμές του φυσικού αερίου το προσεχές καλοκαίρι (περίοδος χαμηλής κατανάλωσης οπότε γεμίζουν οι αποθήκες) να είναι υψηλότερες από το χειμώνα, όπως και η πιθανότητα διακοπής της προμήθειας φυσικού αερίου μέσω αγωγών.

Η Ελλάδα διαθέτει υποδομή κατάλληλη για αποθήκευση φυσικού αερίου (είναι το εξαντλημένο κοίτασμα της Καβάλας, χωρητικότητας 530 εκατ. κυβικών μέτρων), η οποία όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα. Ο διαγωνισμός για την ανάπτυξη και λειτουργία της αποθήκης από το ΤΑΙΠΕΔ είναι σε εκκρεμότητα. Ωστόσο η χώρα μας διαθέτει έναν από τους καλύτερους δείκτες ασφάλειας εφοδιασμού στην περιοχή καθώς έχει πολλαπλές πηγές και οδούς εφοδιασμού (ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας – Βουλγαρίας από αγωγούς που δεν διέρχονται από την Ουκρανία, αζέρικο αέριο μέσω του αγωγού ΤΑΡ, διασύνδεση με Τουρκία, Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο στη Ρεβυθούσα).