Παγκόσμια επιβράδυνση της εξάπλωσης του κορωνοϊού

Επιβράδυνση της εξάπλωσης του SARS-CoV-2 παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως μια νέα πρόκληση αποτελεί η εξάπλωση νέων στελεχών, αναφέρουν οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), που παρουσιάζουν τα νεότερα δεδομένα.

Για έκτη συνεχόμενη εβδομάδα, όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, παρατηρείται μείωση των νέων κρουσμάτων, με 2,4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις την περασμένη εβδομάδα, (δηλαδή μείωση περίπου 11% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα). Ο αριθμός των νέων θανάτων συνέχισε επίσης να μειώνεται τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, με σχεδόν 66.000 νέους θανάτους που αναφέρθηκαν την περασμένη εβδομάδα, να δείχνουν μια μείωση κατά 20% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Μόνο περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Ανατολικής Μεσογείου παρουσιάζουν μια μικρή αύξηση κατά 2% και 7%, αντίστοιχα. Στην Αμερική συνεχίζει να παρατηρείται η μεγαλύτερη ελάττωση νέων περιπτώσεων σε απόλυτους αριθμούς. Την περασμένη εβδομάδα, οι πέντε χώρες με τον υψηλότερο αριθμό νέων περιπτώσεων εξακολουθούν να είναι οι ΗΠΑ (480.467 νέες περιπτώσεις, μείωση κατά 29%), η Βραζιλία (316.221 νέες περιπτώσεις, μείωση κατά 1%), η Γαλλία (131.179 νέες περιπτώσεις, αύξηση 3%), η Ρωσια (92.843 νέες περιπτώσεις, μείωση 11%) και η Ινδία (86.711 νέες περιπτώσεις, αύξηση 10%).

Μεταλλάξεις και εμβόλια

Μια νέα πρόκληση αποτελεί η εξάπλωση νέων στελεχών του SARS-CoV-2 που αφορά τρία νέα στελέχη (που αναφέρθηκαν αρχικά στο ΗΒ, στην Ν. Αφρική και στην Βραζιλία/Ιαπωνία) ενώ ένα νέο, τέταρτο, στέλεχος έχει περιγραφεί πρόσφατα στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Για το στέλεχος 20I/501Y.V1(από τον Ηνωμένο Βασίλειο) η έκθεση του ΠΟΥ αναφέρει αυξημένη μεταδοτικότητα κατά (36% – 75%), πιθανή αύξηση της σοβαρότητας και θνητότητας της νόσου όμως δεν φαίνεται να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των τριών εμβολίων από την Pfizer, Moderna και Astra-Zeneca/Oxford. Για το στέλεχος 20H/501Y.V2 (της Νοτίου Αφρικής) η ΠΟΥ αναφέρει αυξημένη μεταδοτικότητα κατά περίπου 50%, αλλά μάλλον χωρίς επίπτωση στην σοβαρότητα και θνητότητα της νόσου. Όμως σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, όσον αφορά τα εμβόλια της Moderna και Pfizer-BioNTech φαίνεται να επηρεάζεται η δυνατότατα εξουδετέρωσης, αλλά είναι άγνωστο αν επηρεάζεται η προστασία από την εκδήλωση της νόσου. Σχετικά με τα εμβόλια της Novavax και της Johnson & Johnson, φαίνεται να παρέχουν ελαττωμένη προστασία, ενώ όσον αφορά το εμβόλιο της AstraZeneca/ Oxford φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά η αποτελεσματικότητα του. Τέλος, όσον αφορά το τρίτο στέλεχος (20J/501Y.V3- Βραζιλία /Ιαπωνία) φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένη μεταδοτικότητα αλλά δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία που να αφορούν την αποτελεσματικότητα όσον αφορά την προστασία που παρέχουν τα διάφορα εμβόλια εναντίον του.

Η εταιρεία Moderna αναφέρει ότι η μια νέα έκδοση του εμβολίου είναι προσαρμοσμένη για να εξουδετερώσει τη λοίμωξη από το στέλεχος από τη Νότια Αφρική. Ήδη μια ποσότητα του εμβολίου έχει σταλεί στα Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ ώστε να δοκιμαστεί εάν το τροποποιημένο εμβόλιο θα διεγείρει μια ισχυρή ανοσολογική απόκριση. Η Moderna δοκιμάζει επίσης το υπάρχον εμβόλιο που χορηγείται σε δυο δόσεις για να προσδιορίσει εάν μια τρίτη δόση θα προσφέρει μια ισχυρή ενίσχυση της ανοσίας έναντι της Νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης. Η Pfizer, με εγκεκριμένο εμβόλιο mRNA, δήλωσε ότι λαμβάνει παρόμοια μέτρα ως προφύλαξη για να προσδιορίσει εάν πρέπει να παραχθούν εμβόλια που στοχεύουν την παραλλαγή ή εάν θα είναι επαρκής ο αρχικός εμβολιασμός. Τα αρχικά εμβόλια των Pfizer και Moderna έχουν αποδειχθεί ότι εξουδετερώνουν μεν την Νοτιοαφρικανική μετάλλαξη στο εργαστήριο αλλά με ελαττωμένα ποσοστά ανταπόκρισης.

Στις 27 Φεβρουαρίου 2021 ο FDA ενέκρινε το εμβόλιο της Johnson & Johnson, το οποίο είναι το τρίτο εμβόλιο που θα είναι διαθέσιμο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης διάρκειας συζήτησης, οι ερευνητές της Johnson & Johnson υποστήριξαν ότι το εμβόλιο που χορηγείται σε μία μόνο δόση ήταν 66% αποτελεσματικό στην προστασία από περιπτώσεις μέτριας έως σοβαρής νόσου σε μια μεγάλη, παγκόσμια κλινική δοκιμή και 85% αποτελεσματική έναντι σοβαρών περιπτώσεων.

Ένα τέταρτο νέο στέλεχος του ιού SARS-CoV-2, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά και τώρα εξαπλώνεται στην Καλιφόρνια, φαίνεται να είναι κάπως πιο μεταδοτικό και να αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής νόσου και ανάγκη νοσηλείας σε ΜΕΘ και το θάνατο, σύμφωνα με τα πρώτα επιδημιολογικά δεδομένα. Επιπλέον πιθανόν να εμφανίζει και κάποιου βαθμού αντοχή στα εξουδετερωτικά αντισώματα, αλλά τα δεδομένα είναι πολύ πρώιμα, και σε μικρο αριθμό περιπτώσεων.