Αλλάζει ο χάρτης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης -Τι προβλέπει ο νέος Κώδικας που παρουσίασε ο Θ. Λιβάνιος

Σημαντικές θεσμικές και εκλογικές αλλαγές φέρνει ο νέος Ενιαίος Κώδικας Αυτοδιοίκησης που παρουσίασε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση της γραφειοκρατίας στους δήμους και τις περιφέρειες.

Τον νέο Ενιαίο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που αναμένεται να αποτελέσει τομή στη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παρουσίασε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος στην κοινή συνεδρίαση των Διοικητικών Συμβουλίων της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ στην Αθήνα.

Ο υπουργός χαρακτήρισε την πρωτοβουλία αυτή «ένα στοίχημα λογικής και λειτουργικότητας», εξηγώντας ότι στόχος είναι να συγκεντρωθούν, να απλοποιηθούν και να εκσυγχρονιστούν πάνω από 1.000 διατάξεις που σήμερα ρυθμίζουν τοπικά ζητήματα με πολυνομία και συχνά αντικρουόμενες διατάξεις.

«Δεν είναι μια απλή μεταρρύθμιση, είναι μια επανεκκίνηση. Ο Κώδικας δεν αλλάζει τον χάρτη της Αυτοδιοίκησης, αλλά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Οι δήμοι και οι περιφέρειες χρειάζονται εργαλεία και όχι εμπόδια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Θ. Λιβάνιος.

Στο επίκεντρο βρίσκονται σημαντικές αλλαγές στο εκλογικό σύστημα. Προβλέπεται εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών με έναν γύρο, ενιαία εκλογική περιφέρεια για όλους τους δήμους και ηλεκτρονική ψηφοφορία. Οι επιτυχόντες θα λαμβάνουν τα 3/5 των εδρών, εξασφαλίζοντας ισχυρή πλειοψηφία και σταθερότητα.

Παράλληλα, αναμορφώνεται πλήρως το πλαίσιο για τις προεκλογικές δαπάνες και τις εμφανίσεις υποψηφίων, ενώ επικαιροποιούνται τα κωλύματα και τα ασυμβίβαστα. Καταργείται, επίσης, η δυνατότητα απόσπασης εκλεγμένων συμβούλων σε υπηρεσίες του τόπου εκλογής τους, ενώ προβλέπεται αυστηρός έλεγχος για τους οφειλέτες.

«Η Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να λειτουργεί με κανόνες του ’60 και του ’70. Στόχος μας είναι η καθαρή διακυβέρνηση, η διαφάνεια και η απόλυτη πλειοψηφία εκεί όπου ο πολίτης την επιλέγει», υπογράμμισε ο υπουργός.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το 15σέλιδο υπόμνημα που διανεμήθηκε στους εκπροσώπους των δύο κορυφαίων οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνει πλήρες σχέδιο διακυβέρνησης και χρηματοδότησης των δήμων και περιφερειών.

Η παρουσίαση έγινε σε θερμό κλίμα, ωστόσο δεν έλειψαν επισημάνσεις από πλευράς δημάρχων και περιφερειαρχών, κυρίως για την κατάργηση των δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικών περιφερειών, καθώς και για την ηλεκτρονική ψηφοφορία. Πηγές από την ΚΕΔΕ ανέφεραν πως «θα χρειαστεί διαβούλευση σε πρακτικά ζητήματα, ιδίως στα μικρά νησιά και τις απομακρυσμένες περιοχές».

Παρασκηνιακά, η συζήτηση είχε και πολιτικό άρωμα, καθώς ο νέος Κώδικας θεωρείται κομβικό εργαλείο της κυβέρνησης για τις εκλογές του 2028. Στελέχη του ΥΠΕΣ δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο να ενταχθούν επιπλέον μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νέου εκλογικού πλαισίου.

Η ψήφιση του νέου νόμου προγραμματίζεται για πριν από τη θερινή διακοπή της Βουλής, με στόχο να τεθεί άμεσα σε ισχύ, ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος προσαρμογής για τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.