Αλλαγή και νέα εποχή: Ο… Έλληνας Μπάιντεν και οι νέες ισορροπίες Αθήνας και Άγκυρας

Ανακούφιση επικρατεί στην Αθήνα για τη νίκη του Τζο Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές και διάχυτη είναι η ελπίδα ότι θα μπει «χαλινάρι» στις επιθετικές βλέψεις του Ταγίπ Ερντογάν.

Ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έκρυψε ποτέ την εκτίμησή του για την Ελλάδα, γεγονός που δημιουργεί αισιοδοξία ότι θα αλλάξουν τα πάντα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του.
Στο πρόσφατο παρελθόν είχε δηλώσει Έλληνας, ενώ λίγο πριν τις εκλογές είχε δηλώσει πως στην περίπτωση που κερδίσει θα καταγγείλει την Τουρκία για παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Ας θυμηθούμε κάποιες από τις πλέον χαρακτηριστικές του δηλώσεις, όταν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ:

• 2011: «Έχω έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα και αισθάνομαι Έλληνας».
• 2012: «Γεια σας. Είμαι ο Τζο Μπαϊντενόπουλος».
• 2012: «Είμαι επίτιμος Έλληνας».

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς και δηλώσεις που έχει κάνει και δείχνουν τη στήριξή του στην Ελλάδα  λόγω των τουρκικών προκλήσεων με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη.
Τον περασμένο Οκτώβριο μάλιστα, το επιτελείο του προχώρησε σε πολύ συγκεκριμένες δεσμεύσεις στους Έλληνες της Αμερικής και τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ σε περίπτωση που εκλεγεί Πρόεδρος.
Η σχετική ανακοίνωση ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο κ. Μπάιντεν έχει μακρά ενασχόληση με τα θέματα των Ελληνοαμερικανών και υποστηρίζει την ενδυνάμωση της σχέσης ΗΠΑ – Ελλάδας.
Σημείωνε επίσης τα εξής: «Ο κ. Μπαίντεν έχει συνεργαστεί προσωπικά με Έλληνες ηγέτες για πολλές δεκαετίες για να δυναμώσει τη συμμαχία».
«Ως πρόεδρος, ο Τζο Μπάιντεν δεσμεύεται για διάλογο τόσο με τους ηγέτες της Ελληνοαμερικάνικης κοινότητας όσο και με την ηγεσία της Ελλάδας».
Επίσης, ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε ζητήσει από την κυβέρνηση Τραμπ να στηρίξει την Ελλάδα κατά την οικονομική κρίση, ενώ είχε πάρει σαφή θέση υπέρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Άνοιγμα
Το στοιχείο όμως που προκαλεί αισιοδοξία στην Αθήνα, δεν είναι άλλο από το άνοιγμα που έκανε στην Ελλάδα τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Τότε είχε δηλώσει πως εάν εκλεγεί θα κάνει λόγο για παραβίαση του διεθνούς δικαίου από πλευρά της Τουρκίας η οποία παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Ελλάδας και χρησιμοποιεί απειλές.
Σημείωνε ακόμη ότι ζήτησε από την κυβέρνηση Τραμπ να πιέσει την Τουρκία ώστε να αποφεύγονται εντάσεις και προκλητικές ενέργειες στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Επίσης, ο κ. Μπάιντεν έχει:

• Υποστηρίξει λύση του Κυπριακού στην κατεύθυνση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
• Αντιταχθεί στη μετατροπή της Αγίας Σοφιάς σε τζαμί.
• Καλέσει την Τουρκία να επιτρέψει την εκ νέου λειτουργία της θεολογικής σχολής της Χάλκης.

Οι δηλώσεις αυτές καθιστούν σαφές ότι ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, θα μπορούσε να αλλάξει άρδην τα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η προσωπική του σχέση με την ελληνοαμερικανική κοινότητα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, θα μπορούσαν να αποτελέσουν την καλύτερη εγγύηση για την Αθήνα, σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.
Διπλωματικοί κύκλοι μάλιστα τονίζουν ότι η προσωπική του ενασχόληση με αυτά τα ζητήματα μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να υποχρεώσουν τον κ. Ερντογάν να κάνει πολλά βήματα πίσω.

Η άλλη όψη
Αυτή βέβαια είναι η μια όψη του νομίσματος, καθώς είναι κοινό μυστικό ότι στην εξωτερική πολιτική δεν χωρούν συναισθηματισμοί και οι αποφάσεις λαμβάνονται με διαφορετικά κριτήρια.
Οι προτεραιότητες του με το που θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου είναι τελείως διαφορετικές, καθώς οι εκλογές έδειξαν ότι οι ΗΠΑ είναι μια βαθιά διχασμένη χώρα.
Εκεί είναι άλλωστε που θα ρίξει το βάρος του ο κ. Μπαίντεν, αλλά και στα μεγάλα θέματα της οικονομίας και της πανδημίας που έχουν φέρει στα όρια της την υπερδύναμη.
Παρά τις προσδοκίες που καλλιεργούνται, είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν θα μπορούσαν να είναι σε αυτή τη φάση στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων του νέου πλανητάρχη.
Υπ’ αυτή την έννοια, θεωρείται βέβαιο ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά αυτό που έρχεται δείχνει να είναι καλύτερο από αυτό που υπήρχε.
Ο Τζο Μπάιντεν δεν θα πιέσει με το καλημέρα τον Ερντογάν να αποσύρει το Oruc Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα και να τον οδηγήσει σε μια άνευ προηγούμενου άτακτη φυγή.

Δεύτερες σκέψεις
Από την άλλη όμως, οι σαφείς του θέσεις υπέρ της Αθήνας, υποχρεώνουν και το «σουλτάνο» σε δεύτερες σκέψεις, καθώς αντιλαμβάνεται ότι ο φίλος του Ντ. Τραμπ δεν μπορεί πλέον να τον βοηθήσει.
Αυτή η εξέλιξη ίσως να είναι και η πλέον σημαντική για την Ελλάδα που μπορεί και να χτίσει μια νέα συμμαχία με τις ΗΠΑ και να βάλει οριστικά τέλος στον εφιάλτη ενός «θερμού» επεισοδίου με την Τουρκία.