Η Ζωή Ράπτη στο Χ-τύπο: “Παρακαταθήκη για την χώρα μας οι νέες Δομές και υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας”

Αποκλειστική συνέντευξη της Υφυπουργού Υγείας και υποψήφιας Βουλευτή Βορείου Τομέα Αθηνών

Στο έργο που έχει επιτελέσει κατά τη διάρκεια της θητείας της στο Υπουργείο Υγείας δίνει έμφαση η Υφυπουργός Υγείας και υποψήφια Βουλευτής στη Β1 Εκλογική Περιφέρεια Βορείου Τομέα Αθηνών, Ζωή Ράπτη, ενόψει των εθνικών εκλογών.

Πιο αναλυτικά, η κα Ράπτη σε μια αποκλειστική συνέντευξη εστιάζει τόσο στα βήματα που έχουν γίνει, αλλά όσο σε αυτά που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν στον τομέα της Ψυχικής Υγείας στη χώρα μας, ενώ κάνει ιδιαίτερη μνεία στο στίγμα που περιβάλλει τα ψυχικά νοσήματα και στο εάν αυτό θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Τέλος, σε έναν πιο προσωπικό τόνο αποκαλύπτει τι της έχει προσφέρει η ενασχόληση με τα κοινά και στέλνει μήνυμα στήριξης σε γονείς και παιδιά.

Η ζωή επηρεάζει καταλυτικά την ψυχική υγεία. Έχουμε ένα πλαίσιο Δομών και υπηρεσιών που να καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες;

Η σημασία και ο ρόλος της ψυχικής υγείας αναδείχθηκαν μέσα από την πανδημία, για να εξελιχθούν σε προτεραιότητα στον σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας, στο Χαρτοφυλάκιο της Ψυχικής υγείας και των Εξαρτήσεων, για την προστασία και την θωράκιση γενικά της υγείας και της ευζωίας των πολιτών. Στην πατρίδα μας, που ο τομέας αυτός παρέμενε για χρόνια υποχρηματοδοτούμενος και παραμελημένος, επιτελέσαμε ένα άλμα μέσα σε τρία χρόνια, αλλάζοντας τελείως τον Χάρτη της Ψυχικής Υγείας, ώστε να δημιουργήσουμε ένα νέο σύγχρονο πλαίσιο, με καινοτόμες Δομές και υπηρεσίες που παρέχονται όλες δωρεάν και πολλές είναι για πρώτη φορά διαθέσιμες στην Ελλάδα. Πλέον έχουμε τον Χάρτη της ψυχικής υγείας που μάς αρμόζει και καλύπτει όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, λαμβάνοντας ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως είναι οι έφηβοι και οι νέοι αλλά και οι ηλικιωμένοι μας, καθώς είμαστε ένας γηρασμένος λαός, με εξελισσόμενο δημογραφικό πρόβλημα.

Τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του Χαρτοφυλακίου για την Ψυχική Υγεία;

Σε όλη την επικράτεια δημιουργούμε 106 νέες Δομές Ψυχικής Υγείας που παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους πολίτες. Στις Δομές αυτές περιλαμβάνονται καταρχάς Κέντρα Ημέρας με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, Κινητές Μονάδες που επεκτείνουν το πεδίο δράσης των κέντρων ημέρας ή δρουν και αυτόνομα, φτάνοντας σε πληθυσμούς που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε δομές Υγείας για γεωγραφικούς ή άλλους παράγοντες (π.χ. κοινωνικούς). Επίσης περιλαμβάνονται Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης για νέους με ψύχωση, Οικοτροφεία βραχυπρόθεσμης ή μακροχρόνιας παραμονής και Ξενώνες Φιλοξενίας για παραβατικούς εφήβους.

Σε ποιους απευθύνονται αυτές οι Δομές;

Πάμε να δούμε λοιπόν τον Χάρτη της Ψυχικής Υγείας αναλυτικά: Τα κέντρα Ημέρας υποστηρίζουν Εργαζόμενους, κακοποιημένα παιδιά, παιδιά και εφήβους με προβλήματα συμπεριφοράς και μαθησιακές δυσκολίες, οικογένειες, νέους με αναδυόμενες νόσους όπως οι διατροφικές διαταραχές, ενήλικες και ηλικιωμένους με άνοια ή με ήπια γνωστική διαταραχή που αποτελεί τον προθάλαμο της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ, μαζί με τις οικογένειές τους και τους φροντιστές τους. Επίσης αφορούν την προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσω της Τέχνης, βάσει του καινοτόμου προγράμματος της πολιτιστικής συνταγογράφησης που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην πατρίδα μας, αξιοποιώντας την Τέχνη για θεραπευτικούς σκοπούς.

Οι κινητές μονάδες υποστηρίζουν παιδιά και εφήβους, ενήλικους, νέους με διατροφικές διαταραχές και ηλικιωμένους με άνοια, τις οικογένειες και τους φροντιστές τους, καθώς και τα παιδιά και τους νέους που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα. Τα οικοτροφεία αφορούν ηλικιωμένους με διάφορα στάδια άνοιας, παιδιά και νέους στο αυτιστικό φάσμα, ενήλικους με νοητική υστέρηση και διεγερτική συμπεριφορά και οι ξενώνες φιλοξενίας είναι δομές βραχυπρόθεσμης παραμονής για εφήβους με παραβατική συμπεριφορά που χρειάζονται ψυχοκοινωνική στήριξη και επανένταξη. Επίσης πολύ σημαντική προσθήκη στον Χάρτη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας είναι τα 8 κέντρα έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση που υλοποιούνται πανελλαδικά για να καλύψουν τις ανάγκες των νέων που παρουσιάζουν ψυχωσικά συμπτώματα σε μια δομή κατάλληλη, σε φιλικό εξωνοσοκομειακό περιβάλλον, χωρίς στιγματισμούς.

Θα πάψει να υπάρχει στίγμα στα ψυχικά νοσήματα;

Γι’ αυτό προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις. Το στίγμα δεν μπορεί να εξαλειφθεί από τη μία στιγμή στην άλλη γιατί αφορά αλλαγή νοοτροπίας και οι αλλαγές αυτές δεν γίνονται εύκολα. Απαιτούν δουλειά και επιμονή. Γι’ αυτό δημιουργούμε τις 106 Δομές στην κοινότητα, με τον τρόπο λειτουργίας τους να αποτυπώνεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης που καταρτίσαμε με ορίζοντα δεκαετίας και που πρόσφατα εγκρίθηκε από την Βουλή. Η καταπολέμηση του στίγματος περιγράφεται σε διακριτό άξονα του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και αποτελεί ζήτημα ουσίας και τιμής να κάνουμε ότι μπορούμε για να αφήσουμε το στίγμα και τα στερεότυπα του παρελθόντος πίσω μας. Είμαστε, δε, εξαιρετικά ευαίσθητοι σε ότι αφορά στα παιδιά και τους νέους γιατί σε αυτούς το στίγμα ρίχνει βαριά σκιά. Οι νέοι μας είναι το μέλλον, οι πολίτες του αύριο και πρέπει να μπορούν να έχουν ευκαιρίες στην ζωή τους, ό,τι κι αν έχει συμβεί.

Σε ποιο σημείο υλοποίησης βρίσκεται ο σχεδιασμός;

Από τις 106 Δομές Ψυχικής Υγείας, οι 66 έχουν λάβει άδεια ίδρυσης και έχουμε εγκαινιάσει τις 22. Με γοργούς ρυθμούς προχωρούμε την υλοποίηση του έργου και στο μεταξύ, προκηρύχθηκαν οι διαγωνισμοί για ακόμα 30 Δομές, στις οποίες περιλαμβάνονται 10 κινητές Μονάδες ακούσιας νοσηλείας (για να σταματήσει ο στιγματισμός αυτών των ασθενών που απομακρύνονταν με πολύ τραυματικό τρόπο από την οικία τους), Κινητές μονάδες για παιδιά και εφήβους, Οικοτροφεία και κέντρα ημέρας για παιδιά και νέους με αυτισμό και τα κέντρα ημέρας για την προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσω της Τέχνης. Στόχος μας είναι όλες οι δομές να έχουν τεθεί σε λειτουργία εντός του έτους.

Το έργο στο Υπουργείο Υγείας είναι εξαιρετικά σημαντικό και οι ρυθμοί εντατικοί. Χρόνος για την Ζωή μένει καθόλου;

Για τους πολιτικούς ο ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος, αυτό είναι αλήθεια. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να είναι ποιοτικός. Προσπαθούμε να περνάμε αυτόν τον χρόνο με την οικογένεια μας, τα παιδιά μας, τους φίλους μας, τους δικούς μας ανθρώπους, όπως όλος ο κόσμος, και να εκμεταλλευόμαστε τον λίγο χρόνο ανάπαυλας που έχουμε, αλλά από την άλλη, η ενασχόληση με τα κοινά σε γεμίζει τόσο που δεν νιώθεις ότι στερείσαι την οικογένειά σου, τους φίλους σου.

Μιας και τις ημέρες αυτές τιμάται η γιορτή της μητέρας, σαν μητέρα τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε;

Να είμαστε πάντα δίπλα στα παιδιά μας, γιατί η επιρροή από το σπίτι είναι αυτή που καθορίζει το τι είδους άνθρωποι θα γίνουν. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να έχουν δίπλα τους, ουσιαστικά παρόντες τους γονείς τους. Βλέπουμε καθημερινά περιστατικά με βία, με κακοποίηση, ο κόσμος μας είναι περίπλοκος και δύσκολος. Ο γονιός έχει τον ρόλο του καθοδηγητή, του συμβούλου, του συμπαραστάτη και πρέπει να μιλάμε και να ακούμε τα παιδιά μας. Όλα ξεκινούν από το σπίτι. Για να υποστηρίξουμε τα παιδιά, δημιουργούμε τα κέντρα ημέρας και τις κινητές μονάδες, τα δύο κέντρα για κακοποιημένα παιδιά που υλοποιούνται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, τα δύο κέντρα για την οικογένεια που επίσης θα λειτουργήσουν στην πρωτεύουσα και την συμπρωτεύουσα καθώς και τα 4 κέντρα εργαζομένων που θα αναπτυχθούν στην επικράτεια, με στόχο να στηρίζουν και τους γονείς-εργαζόμενους.

Σαν τοπική εφημερίδα της Νέας Ιωνίας, πόσες Δομές δημιουργούνται στη γειτονιά μας;

Σε όλο τον βόρειο τομέα Αττικής έχουμε ήδη δημιουργήσει 6 Δομές και συνεχίζουμε. Σε αυτές περιλαμβάνονται το κέντρο ημέρας υποστήριξης ενηλίκων στο Ν. Ψυχικό, το κέντρο ημέρας με κινητή μονάδα για την άνοια στο Ν. Ηράκλειο, το οικοτροφείο για ασθενείς με άνοια στη Ν. Ιωνία και το Κέντρο ημέρας παιδιού και εφήβου στην Μεταμόρφωση. Ο βόρειος τομέας είναι η δική μου γειτονιά και ξεκίνησα την ενασχόληση μου με την πολιτική εδώ, από την τοπική αυτοδιοίκηση. Συνεχίζω και θα συνεχίζω να υπηρετώ τους συμπολίτες μου από όποιο πόστο ο Πρωθυπουργός μας κρίνει ότι μπορώ να προσφέρω, εφόσον ο λαός μας δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στη ΝΔ. Και πιστεύω ότι θα δώσει για να προχωρήσει η χώρα σταθερά, τολμηρά μπροστά!