“Η ομοφωνία της μίζερης ανάπτυξης”, του Δημήτρη Μάρδα

Άρθρο του Δημήτρη Μάρδα Π. Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και π. Αν. Υπουργού Οικονομικών και Υφ/γού Εξωτερικών στο Χ-τύπο

– Η Τουρκία υπερδιπλασίασε το ΑΕΠ της μέσα σε είκοσι σχεδόν χρόνια από το 2000. Λίγο έλλειψε να ξεπεράσει το 1 τρις δολάρια προς τα μέσα της δεκαετίας του 2010. Η απαξίωση της τουρκικής λίρας από το 2018 το μείωσε στα περίπου 750 δις δολάρια περίπου. Εμείς έχουμε κολλήσει εδώ και μια εικοσαετία σε ποσό μικρότερο ή πλησίον των 200 δις δολαρίων.
Οι εξαγωγές του Ισραήλ των 9,2 εκ κατοίκων σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας είναι περίπου ίσες με το σύνολο των εξαγωγών της χώρας μας. Η Νότια Κορέα κινείται πλέον σε άλλη διάσταση. Αν κάποιος λάτρης των μοντέλων της μίζερης ανάπτυξης επισκεφθεί τα ναυπηγεία της Hyundai ή τα κεντρικά γραφεία της διοίκησης της Samsung όπως και το μουσείο της και δει τα όσα ετοιμάζουν για το μέλλον, νομίζει ότι βρίσκεται σε άλλον πλανήτη.

Και δεν μας έχουν ξεπεράσει μόνο οι παραπάνω χώρες, όπως και όμοιες της Νότιας ή Ανατολικής Ευρώπης. Ακόμη και χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου μας ανταγωνίζονται. Η Ελλάδα κινείται ανάμεσα στην καταστροφή και τη στασιμότητα. Ανακαλύφθηκε η εύκολη διέξοδος της τουριστικής ανάπτυξης, ενώ εγκαταλείφθηκε η βιομηχανία και η γεωργία.

Και ενώ με μελανά χρώματα τόσο ή πρόσφατη έκθεση Πισσαρίδη όσο και παλαιότερες εκθέσεις όπως του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια τονίζουν το τρομακτικό εταιρικό επενδυτικό κενό που μας διακρίνει σε σχέση με τον μέσο κοινοτικό, οι εδώ κυβερνήσεις αλλού τυρβάζουν.
Πρόσφατα βρέθηκε άλλη… καραμέλα αυτή της πράσινης ανάπτυξης και των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπου όλοι κυβέρνηση και αντιπολίτευση σύσσωμες θεωρούν ότι ανακάλυψαν η βέλτιστη λύση για τη χώρα. Πλανώνται όμως όλοι πλάνη οικτρά όσοι νομίζουν ότι το επενδυτικό κενό της χώρας των 130 δις ευρώ μπορεί να καλυφθεί με τα λεγόμενα πράσινα αναπτυξιακά σχέδια.

Από την άλλη, θεωρούμαστε ως πρωτοπόροι της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης σύμφωνα με κυβερνητικά χείλη! Όταν όμως οι παραγόμενες καινοτομίες στη χώρα δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και τις κατάλληλες υποδομές για να αναπτυχθούν εδώ τότε μεταναστεύουν. Έτσι κάνουμε δώρο δικές μας ανακαλύψεις σε ξένες βιομηχανίες ή ξένους παρόχους υπηρεσιών που διαθέτουν τις δυνατότητες να τις αναπτύξουν.

Το «Σχέδιο Ανάκαμψης» με τον ατέρμονο εκσυγχρονισμό του κράτους και τα ατελείωτα έργα υποδομής και με ό,τι υποδεέστερο των επειγουσών προτεραιοτήτων μας μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους, ήταν η χρυσή ευκαιρία για τη μεγάλη επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, έχοντας ως κύριο άξονα την αναγέννηση της βιομηχανίας και γενικά της μεταποίησης. Αυτό δεν έγινε!

Και εδώ περιμέναμε από την αξιωματική και την ελάσσονα αντιπολίτευση λύσεις καινοτόμες που να θέτουν σε άλλη σιδηροτροχιά την οικονομία. Ό,τι προτείνεται όμως δεν προκαλεί είτε την περιέργεια είτε το ενδιαφέρον, πείθοντας έτσι τους πολίτες ότι η οικονομία μπορεί να μπει σε άλλες σιδηροτροχιές. Δεν αρκεί το τραίνο να στρίβει αριστερά πατώντας στις ίδιες ράγες! Άλλες σιδηροτροχιές χρειάζεται. Συνθήματα και ξεπερασμένες πολιτικές δεν ξεκολλούν το τραίνο από την τροχιά που έμαθε να κινείται.

-Η οπτική του μικρού και του μέτριου, που έχει ποτίσει τη ζωή μας δεν χαρακτηρίζει μόνο την βιομηχανία που αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του ΑΕΠ (στην Τουρκία είναι το 27% και σε όμοιες της Ελλάδας χώρες της ΕΕ άνω του 30% του ΑΕΠ), αλλά και τον κατασκευαστικό μας τομέα, την οικιστική μας ανάπτυξη, όπως και αυτόν τον τουρισμό.

Μεγάλα επενδυτικά σχέδια για τον τουρισμό είναι ανύπαρκτα και όταν κάποια τέτοια προτείνονται τρομάζουν και αφορίζονται (Βλ. αναλυτικότερα http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf ). Τα μικρά σε μέγεθος σχέδια (ενίσχυση τουριστικών καταλυμάτων κ.λπ) εξακολουθούν να μας γοητεύουν όταν γύρω μας, ανταγωνιστικές της Ελλάδας χώρες κτίσουν τουριστικά μεγαθήρια.
Μας αρέσει να φωτογραφιζόμαστε στα υψηλά κτήρια του Τελ Αβίβ της Κωνσταντινούπολης του Άλματι, του Ντουμπάι ή αλλού, μας τρομάζει όμως η ιδέα της κατασκευής των όμοιων πύργων στην Ελλάδα. Προτιμάμε τις απάνθρωπες πόλεις μας με τα στρυμωγμένα κτήρια και τους στενούς ανήλιους δρόμους, από κάτι διαφορετικό μεγαλεπήβολο και καλαίσθητο. Έτσι όμως μας έμαθε το πολιτικό μας σύστημα -ακόμη και αυτό της παιδείας μας– να βλέπουμε τον κόσμο.

Και ο δημόσιος τομέας δεν ξεφεύγει από αυτήν τη λογική. Τα ελληνικά υπουργεία σκόρπια στην Αθήνα με στενά γραφεία και διαδρόμους σε στρυμωγμένα ακατάλληλα κτήρια, ανάμεσα στα σουβλατζίδικα, τα καταστήματα ξηρών καρπών, υποδημάτων και ρούχων ή σε χώρους που θυμίζουν κάποιες αραβικές χώρες (Βλ. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Οικονομικών, Υγείας κ.λπ) είναι μια ζωντανή έκφραση της μιζέριας που διαπερνά όλο το πολιτικό μας σύστημα. Αυτό νοιάζεται μόνο για τη νομή της εξουσίας, δίνοντας προτεραιότητα στην ικανοποίηση πελατειακών σχέσεων!
Σύγχρονα σχέδια για την αναδιάρθρωση της βιομηχανικής παραγωγής, της γεωργίας που φυτοζωεί επωμιζόμενη ένα δυσβάστακτο κόστος είναι μακράν των όποιων κυβερνητικών προγραμμάτων. Το ίδιο ισχύει και για τις βέλτιστες πρακτικές που αφορούν στην αναδιάταξη όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και οι οποίες ισχύουν παντού, όχι όμως στη χώρας μας.