Κρίσιμη Δευτέρα: Φόβοι και προσδοκίες για τις διερευνητικές στην Κωνσταντινούπολη

Στην Κωνσταντινούπολη στρέφει πλέον το βλέμμα της η Αθήνα, καθώς τη Δευτέρα αρχίζει ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών μεταξύ της Ελλάδας και Τουρκίας.

Διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι ο πήχης των προσδοκιών είναι χαμηλός και εξηγούν ότι αφενός οι διερευνητικές θα διαρκέσουν μόλις ένα 24ώρο και αφετέρου η Άγκυρα δεν δείχνει διάθεση να ρίξει τους τόνους.
Οι απειλές του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για εφ’ όλης της ύλης διάλογο με την Ελλάδα στη συνάντησή του με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χ. Μάας, δείχνουν ότι το περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό.
Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι οι διερευνητικές θα δοκιμάσουν για άλλη μια φορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις που βρίσκονται στην πιο δύσκολη φάση των τελευταίων χρόνων.
Οι απειλές για θερμό επεισόδιο με το Oruc Reis και η έντονη αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, ήταν η στρατηγική επιλογή της Άγκυρας όλο το προηγούμενο διάστημα.
Ωστόσο, η κάκιστη οικονομική κατάσταση της χώρας, οι πιέσεις από την Ε.Ε. και η νίκη του Τζο Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές, υποχρέωσαν τον Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει ρότα.
Το τελευταίο διάστημα ο Τούρκος Πρόεδρος εμφανίζεται πιο διαλλακτικός και έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να δείξει ότι αυτός θέλει τον διάλογο ενώ η Αθήνα τον αποφεύγει.
Το μείζον ζήτημα είναι όμως τι είδους διάλογος είναι αυτός που επιδιώκει η Άγκυρα, καθώς είναι ηλίου φαεινότερο ότι με βασική επιδίωξη είναι να σύρει την Ελλάδα σε ένα ανατολίτικο παζάρι.
Η Αθήνα δια του Κυριάκου Μητσοτάκη ξεκαθάρισε σε όλους τους τόνους ότι μοναδικό θέμα συζήτησης είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών για να βάλει φρένο στις επιδιώξεις της Άγκυρας.

Η αμφισβήτηση
Ωστόσο, αποτελεί κοινό μυστικό ότι στις διερευνητικές η Τουρκία θα κάνει εκ νέου προσπάθεια να βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θέματα που η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν συζητά.
Μεταξύ αυτών είναι η προκλητική αξίωση  για την  αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου αλλά και των Δωδεκανήσων, που η Αθήνα χαρακτηρίζει εκτός πραγματικότητας.
Η Τουρκία συνδέει την αποστρατιωτικοποίηση με την ελληνική κυριαρχία  και ισχυρίζεται ότι εφόσον η Αθήνα δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της, τότε η κυριαρχία της επί των νησιών καθίσταται αμφισβητήσιμη.

Υφαλοκρηπίδα- 12 μίλια
Η Τουρκία απορρίπτει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια και θέτει θέμα Καστελόριζου σε μια ύστατη προσπάθεια για να δικαιολογήσει την αναθεωρητική της στάση.
Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις ξεκαθαρίζουν ότι το μοναδικό ζήτημα προς επίλυση ενώπιον της διεθνούς δικαιοσύνης, είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται ότι προτιμά την επίλυση αυτού του ζητήματος καθώς και όσων ακόμη η ίδια επιμένει να θέτει, μονομερώς, μέσω διμερών πολιτικών διαβουλεύσεων.
Είναι κατά συνέπεια σαφές ότι ο μεγάλος φόβος της Άγκυρας και ιδίως στο Αιγαίο, είναι οι συνέπειες από μια επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, στα 12 ναυτικά μίλια.
Μια τέτοια εξέλιξη είναι σύμφωνη με τις διεθνείς συνθήκες, με τον υπουργό Εξωτερικών Σεγκέι Λαβρόφ μάλιστα να στέλνει ακόμη ένα ισχυρό μήνυμα στην Άγκυρα και τον Ταγίπ Ερντογάν, πριν από λίγες ημέρες.
«Από τη Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας απορρέει ότι κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να τα καθορίσει έως και 12 μίλια», είπε με νόημα ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.

Οι διαπραγματευτές
Όπως γίνεται αντιληπτό η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θα έχει πολύ δύσκολη δουλειά απέναντι στην τουρκική που είναι βέβαιο ότι θα επιχειρήσει έναν διάλογο εφ’ όλης της ύλης.
Από ελληνικής πλευράς στις διερευνητικές επαφές θα πάρουν μέρος ο πρέσβης ε.τ Παύλος Αποστολίδης, ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού και η Ιφιγένεια Καναρά.
Από πλευράς Τουρκίας θα παραβρίσκονται ο υφυπουργός Σεντάλ Ονάλ που θεωρείται βαθύς γνώστης των ελληνοτουρκικών, ο  Τσαγκαπτάι Ερτζιγες, που είναι ειδικός σε θέματα θαλασσίων οριοθετήσεων και ο Μπαρίς Καλκαβάν που θεωρείται άριστος γνώστης των τεχνικών θεμάτων.

Στον αέρα
Παρά τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί κυρίως στην Ευρώπη από την επανέναρξη των διερευνητικών, η Αθήνα ξεκαθαρίζει ότι όλα εξαρτώνται από τη στάση που θα τηρήσει η Άγκυρα.
Ναι μεν ο 61ος γύρος μπορεί να θεωρείται μια καλή αρχή, αλλά είναι προφανές ότι η Αθήνα θέλει να δει εμπράκτως από την Τουρκία βήματα καλής θέλησης που θα αλλάξουν άρδην το κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Υπ’ αυτή την έννοια το ενδεχόμενο μιας συνάντησης ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν, δεν μπορεί να προεξοφληθεί ακόμη και έχει πολύ δρόμο μπροστά .
Εάν υπάρξουν θετικά δείγματα γραφής στις διερευνητικές είναι βέβαιο ότι θα γίνει ίσως και άμεσα, αλλά στην περίπτωση που διαπιστωθεί ναυάγιο, τότε η συνάντηση των δύο ηγετών θα παραπεμφθεί στις καλένδες.